Перейти к содержимому


Фотография

Şəfaət İstəməkŞirkdirmi?


  • Mövzuya cavab vermək üçün, avtorizasiyadan keçməlisiniz.
Bu mövzudakı ismarıc sayı: 35

#1 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 25 fevral 2014 - 14:19

بسم الله الرحمن الرحيم

 

Şəfaət İstəmək

 

Həmd, qullarından bir qismini seçərək, onlara Allahın muradını doğru anlama qabiliyyəti verən Uca Allaha məxsusdur.

 

 

Mövzumuz:

 

Hər şeyin həqiqi failinin Allah olduğunu, Onun izni olmadan heç nəyin baş verməyəcəyini bilərək, ölüyə və ya diriyə, onun yanından və ya uzaqdan, Qiyamət günü və ya hazırda şəfaət etməsi üçün müraciət etməyin Şəri hökmü, daha dəqiq desək əməlin şirk olub olmaması.

 

Dedik: “hər şeyin həqiqi failinin Allah olduğunu...” bununla Aləmdə Allahın iznindən kənar qüvvələrin mövcudluğunu qəbul edən müşrikləri tərifdən kənar buraxaraq, mövzunu Allahın izni olmadan ağacdan yarpağın belə düşməyəcəyinə inanan Müsəlmanlarla məhdudlaşdırdıq.

 

Dedik: “ölüyə və ya diriyə...” Çünki, bəziləri diridən şəfaət istəmənin şirk olmadığını etiraf etsələr də, eyni əməlin ölüyə yönəldilməsini şirk sayır və bu iki halı bir birindən ayırır.

 

Dedik: “yanından və ya uzaqdan...” Çünki, bəziləri məzar başında şəfaət istəməyi şirk görmədikləri halda, uzaqdan şəfaət istəmə prosesini şirk sayırlar. Bu haqda forumun əqidə bölümündə xüsusi bir mövzu vardır. Diləyən ora müraciət edə bilər.

 

Dedik: “Qiyamət günü və ya hazırda...” Çünki, bəziləri Qiyamət günü şəfaət etməsini istəməklə, hazırda istiğfar etməsini ayırır və sonuncunu şirk sayırlar.

 

Dedik: “Şəri hökmü...” Bununla Şəriətin hökm çıxarma hüququ tanımadığı şəxslərin çıxardığı hökmlər bir kənara buraxıldı.

 

Dedik: “bu əməlin şirk olub olmaması...” Bununla əməlin bidətlik, caizlik və ya müstəhəblik yönünü diqqət mərkəzindən kənarda qoymuş olduq.

 

 

Mövzunun müzakirə səbəbi:

 

Sələfi dəvətin çoxsaylı mənfi nəticələrindən biridə toplu təkfirçilik dalğasının yayılmasıdır. Bu dəvətin üzərinə qurulu olduğu ana rükn isə şəfaət istəmənin şirk olduğu nəzəriyyəsidir.

Məqsədimiz Şəriətin bu mövzudakı hökmünü bəyan edərək, doğru görüşü açıqlamaq, haqsız olanların haqsızlıqlarını - dönmələri ümidilə - onlara xatırlatmaq, həqiqi Tövhidin anlaşılması və Haqq Əhlinin məzhəbini möhkəmləndirərək Uca Allahın dininə yardım etmək!

 

 

Mövzunun tərtibi:

 

İstənilən mövzunun aydınlandırılması üçün onun sistemli bir şəkildə analiz edilməsinə ehtiyac var. Buna binaən - Uca Allahın yardımı ilə - mövzumuzu aşağıdakı şəkildə tərtib edəcəyik:

 

1) Mübahisənin mahalının/predmetinin təyin edilməsi ki, bu artıq yuxarıda müəyyən edildi.

2) Gərəkli məfhumların/terminlərin izahı. Çünki məfhumlardakı qarışıqlıq, mövzunun çözülməsinə əngəldir.

3) Mövzu ətrafında mötəbər alimlərin görüşlərini zikr edərək, muhtəməl etirazlara cavab verilməsi.

4) Müxaliflərimizin “məzhəb” əsaslarının analiz edilərək, nəqli və əqli yöndən əsaslı olub olmadığına baxış. Tövfiq ancaq Allahdandır.
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#2 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 25 fevral 2014 - 14:26

Gərəkli məfhumların/terminlərin izahı:

 

“Əl Kuveytiyyə” adlı ensiklopediyanın “Şəfaə” maddəsində “Lisanul Arab” və “Əl Mufrədat” adlı kitablara isnadla deyilir:

 

الشَّفَاعَةُ

 

الشَّفَاعَةُ : لُغَةً مِنْ مَادَّةِ شَفَعَ ، وَيُقَال : اسْتَشْفَعْتُ بِهِ : طَلَبْتُ مِنْهُ الشَّفَاعَةَ . وَقَال الرَّاغِبُ الأْصْفَهَانِيُّ : الشَّفَاعَةُ الاِنْضِمَامُ إِلَى آخَرَ نَاصِرًا لَهُ وَسَائِلاً عَنْهُ ، وَ شَفَعَ وَتَشَفَّعَ : طَلَبَ الشَّفَاعَةَ ، وَالشَّفَاعَةُ : كَلاَمُ الشَّفِيعِ لِلْمَلِكِ فِي حَاجَةٍ يَسْأَلُهَا لِغَيْرِهِ ، وَالشَّافِعُ : الطَّالِبُ لِغَيْرِهِ ، وَشَفَعَ إِلَيْهِ فِي مَعْنَى : طَلَبَ إِلَيْهِ قَضَاءَ حَاجَةِ الْمَشْفُوعِ لَهُ

 

“Əş Şəfaətu (الشَّفَاعَةُ) : Şəfaət lüğətdə Ş F A maddəsindəndir. Belə deyilər: “istəşfəatu bih” (اسْتَشْفَعْتُ بِهِ) yəni: “ondan şəfaət tələb etdim” deməkdir.

Rağib Əl Əsfahani dedi: Şəfaət, bir başqasına kömək etmək və onun ehtiyacının dəfini istəmək üçün ona qatılmaqdır.

“Şəfaa” (شَفَعَ) və “təşəffaa” (تَشَفَّعَ) felləri : Şəfaət istədi deməkdir.

Şəfaət: Şəfaətçinin krala başqası üçün istədiyi ehtiyacını deməsidir.

Şaafi (الشَّافِعُ) : Başqası üçün şəfaət istəyəndir.

“Şəfaa ileyh”in (شَفَعَ إِلَيْهِ) mənası isə “məşfu ləh”in (الْمَشْفُوع لَهُ) ehtiyacının dəf edilməsini tələb etdi deməkdir.”

 

“Əl Muhkəm” adlı lüğətdə deyilir:

 

واسْتَشْفَع بفلان على فلان ، وتَشَفَّع له إليه ، فشَفَّعَه فيه . وقال الفارسي : اسْتَشْفَعَهُ : طلب منه الشَّفاعة ، أي قال له : كن لي شافِعا

“İstaşfaa bi fulanin ala fulan : ondan üçüncü şəxs qatında şəfaət etməsini istədi, və təşaffaa ləhu ileyh : o da onun üçün şəfaət istədi, fəşəffaahu : üçüncü şəxs də bu şəfaət istəyinə müsbət cavab verdi.

Əl Farisi dedi: İstəşfaahu : ondan şəfaət tələb etdi deməkdir yəni, ona “mənim şəfaətçim ol” deməsidir.”

 

Bəzi əlavə məfhumlar:

 

Muşaffi (المُشَفِّعُ) – Şəfaəti qəbul edən.

Muşaffa (المُشَفَّعُ) – Şəfaəti qəbul edilən.

Şaafi (الشَّافِعُ) və ya Şafii (الشَّفِيعُ) – şəfaət istəyən, şəfaətçi. Bəzi dilçilər bu iki terminə daha incə məna verir:

A ) Şaafi – Başqası üçün şəfaət istəyən.

B ) Şafii – Ona şəfaət edilməsini istəyən.

Mustaşfi (المُسْتَشْفِعُ) – Özünün şəfaət edilməsini istəyən.

Məşfu ləh (الْمَشْفُوعُ لَهُ) – Haqqında şəfaət istənən.

 

Məfhumların sadələşdirilmiş izahı:

 

Məfhumları anlamaqda çətinlik çəkənlər üçün onları misallarla anlatmağa çalışacağam: Zeyd günah işlədi, Amrın yanına gəldi ki, Amr onun üçün Allahdan bağışlanma diləsin. Burada Zeyd, haqqında şəfaət edilməsini istəyən yəni Mustaşfi, Amr şəfaət edən yəni Şaafi, Uca Allah isə şəfaət diləyini qəbul edəndir yəni Muşaffi.

 

Şəfaət və Təvəssül arasındakı fərq:

 

Bu ikisi arasındakı önəmli fərq bundan ibarətdir ki, Şəfaət Şaafidən yəni aradakı vəsilədən istənir, Təvəssüldə isə Allahdan istənir, lakin təvəssül edilənin adından istifadə edilir.

Şəfaətdə Şafinin sənin istəyindən xəbərdar olması şərtdir ki, şəfaət etsin, lakin, təvəssül isə sadəcə vasitəçinin adıyla edilir, xəbərdar olması şərt deyildir.

Şəfaət üçün örnək: “Ey Allahın Rəsulu! Qiyamət günü mənin üçün bağışlanma dilə və ya Allahdan müsəlmanlara zəfər verməsini dilə...”

Təvəssül üçün örnək: Ya Allah! Salehlərin sənin yanındakı xətri hörməti üçün bizə kafirlər üzərində qələbə bəxş et və ya Muhəmmədin – sallallahu aleyhi və səlləm – sənin yanındakı dəyəri xətrinə mənə saleh övlad ver...”

Gördüyümüz kimi, Şəfaətdə istənən Allah Rəsulu, Təvəssüldə isə Allahdır.

Ancaq istəyin bir vasitə ilə gerçəkləşdirilməsi baxımından hər ikisi eynidir. Bu mənada şəfaət və təvəssül eynidir. Fərq ancaq istənənin kimliyində və buna müvafiq istək şəklində ortaya çıxır.


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#3 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 25 fevral 2014 - 15:15

Hənəfi məzhəbi kitablarında mövzumuzla əlaqəli olanlar:

 

1) İmam Əbu Hənifə, Numan bin Sabit Əl Kufi (80-150 h/ 699-767 m) “Əl Qasidatun Numaniyyə fi Mədhi Xayril Bəriyyə” (və ya “Əl Qasidatun Numaniyyə fi Mədhin Nəbi”) adlı qəsidəsində deyir:

 

فإذَا سَكَتُّ فَفِيك صَمْتي كُلُّه _____ وإذَا نَطَقْتُ فمَادِحًا عَلَيْكَا

 

وإذَا سَمِعْتُ فَعَنْك قَوْلاً طَيِّبًا _____ وإذَا نَظَرْتُ فَما أرَى إلاكَا

 

يا مَالِكِي كُنْ شَافِعِي في فَاقَتِي ______ إنِّي فَقِيرٌ في الوَرَى لِغِنَاكَا

 

يا أكْرَمَ الثَقَلَيْنِ يا كَنْزَ الغِنَى _____ جُد لِي بِجُودِكَ وأَرْضِنِي بِرِضَاكَا

 

أنا طَامِعٌ بالجُود مِنْكَ _________ ولمْ يَكُنْ لأبِي حَنِيفَة في الأنَام سِوَاكَا

 

44. Susduğum zaman bütün susmam sənin haqqındadır

Danışdığım zaman səni öyərək danışaram

 

45. Dinlədiyim zaman səndən gözəl söz dinləyərəm

Baxdığım zaman səndən başqasını görmərəm

 

46. Ey mənim sahibim! Ehtiyaclarım haqda mənim şəfaətçim ol!

Çünki, mən insanlar arasında sənin zənginliyinə möhtac biriyəm

 

47. Ey insanların və cinlərin ən kərimi! Ey zənginlik xəzinəsi!

Lütfünlə mənə qarşı lütfkar ol, məni rızanla razı et!

 

48. Mən səndən gələcək lütfə susuzam

Əbu Hənifənin insanlar içində səndən başqa kimsəsi yoxdur.

 

Qaynaq: Əbu Hənifə: Əl Qasidatun Numaniyyə: 44 – 48 - ci sətirlər.

İstanbul (1268, 1279, 1298, 1320), Misir, Hindistan

 

2) Hənəfi alimlərindən Zeynuddin Əl Kirmani (v. 597 h/1201 m) bu haqda deyir:
 

جِئناك للاسْتشفاعِ إلى ربِّكَ , فأنتَ الشافعُ المشفَّعُ , الموعودُ بالشفاعةِ الكبرى , والمقامِ المحمودِ , وقد قال تعلى فيما أنزلَ عليك : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً } , وقد جِئناك يا حبيبَ اللهِ ظالمينَ لأنفسِنا , مُستغفرينَ لذُنوبِنا , وأنتَ نبيُّنا , فاشفعْ لنا إلى ربِّنا وربِّك , واسأَلْه أنْ يُمِيتَنا على سنَّتِك , وأنْ يحشُرَنا في زُمْرَتِك ، وأنْ يُوْرِدَنا حَوْضَك ، وأنْ يُسقِيَنا كَأْسَك غيرَ خَزَايا ولا نُدامى

يا رسولَ الله الشفاعة الشفاعة الشفاعة - يقوله ثَلاثَ مَرَّاتٍ - , فقد سمَّاك اللهُ بالرؤوفِ والرحيمِ فاشفعْ لمن أتاكَ ظالمًا لنفسِه , مُعْترِفًا بذنْبِه , تائبا إلى ربِّه . . .

فإنْ كانَ قد أوْصاك أحدٌ مِن المسلمينَ بتبْليغِ السلامِ إلى النبيِّ - صلى الله عليه وسلم - تقول : السلامُ عليكَ يا رسولَ الله مِن فلانِ بنِ فلانٍ , يستشفِعُ بك إلى ربِّك بالرحمةِ والمغفرةِ فاشفعْ له ولجميعِ المؤمنينَ , فأنتَ الشافعُ المشفَّعُ , الرؤوفُ والرحيمُ

 

"(Allah Rəsulunun qəbrini ziyarət edən belə deməlidir) Sənin yanına Rəbbindən şəfaət diləyəsən deyə gəldik. Çünki sən Şəfaət istəyən və şəfaəti qəbul edilənsən, sənə "böyük şəfaət" və "öyülən məqam" vəd edilib.

Uca Allah sənə endirdiyi (Quranda) buyurur:

"Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64)

Ey Allahın həbibi! Bizdə sənin yanına nəfslərimizə zülm edənlər, günahlarımız üçün bağışlanma diləyənlər olaraq gəldik. Sənsə bizim Nəbimizsən! Elə isə bizim üçün Rəbbindən şəfaət dilə! Ondan bizi sənin sünnətin üzrə vəfat etdirib, sənin zümrəndə həşr etməsini, hovuzuna yetişdirməsini, utanc və peşmanlıq olmadan kasanla içirməsini istə.

Ey Allahın Rəsulu! Şəfaət, Şəfaət, Şəfaət! – bunu üç dəfə deməlidir . Uca Allah səni rauf və rəhim olaraq isimləndirib! (Ət Tövbə: 9/128 ayəsində)

Elə isə sənin yanına nəfsinə zülm etmiş, günahını etiraf etmiş, Rəbbinə tövbə etmiş olaraq gələn kimsə üçün şəfaət dilə! ...

Əgər Müsəlmanlardan biri səndən Nəbiyə - sallallahu aleyhi və səlləm – salam çatdırmanı istəyibsə o zaman belə deyərsən:

Filan oğlu filandan sənə salam var ey Allahın Rəsulu, səndən Rəbbin yanında rəhmət və bağışlanma üçün şəfaət etməni istəyir, ona və bütün Müsəlmanlara şəfaət et! Axı sən şəfaət  istəyən və şəfaəti qəbul edilən, rəuf və rəhimsən!"

 

Qaynaq: Zeynuddin Əl Kirmani: Əl Məsəlik fil Mənəsik: 1073

Beyrut: Darul Bəşairil İsləmiyyə: 1424/2003
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#4 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 02:16

3) Hənəfi fuqahasından Abdullah bin Mahmud Əl Məvsili (599–683 h/1203–1284 m) "Əl Muxtar lil Fətva" kitabı üzərinə yazdığı "Əl İxtiyar li Təlilil Muxtar" isimli əsərində, Allah Rəsulunun - sallallahu aleyhi və səlləm - qəbrini ziyarət edənin söyləməsi lazım olan sözlərdən bunları qeyd edir:

 

وقد قال الله تعالى : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً } , وقد جِئناك ظالمينَ لأنفسِنا، مستغفِرين لذُنوبِنا ، فاشفَعْ لنا إلى ربِّك ، واسأَله أنْ يُمِيتَنا على سنَّتِك ، وأنْ يحشُرَنا في زُمْرَتِك، وأنْ يُوْرِدَنا حَوْضَك ، وأنْ يُسقِيَنا كَأْسَك غيرَ خَزَايا ولا نادمينَ ، الشفاعة الشافعة يا رسولَ اللهِ، يقولها ثلاثا , { رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْإِيمَانِ } ، ويُبلِّغه سلامَ مَن أوْصاه فيقول : السلامُ عليكَ يا رسولَ الله مِن فلانِ ابنِ فلانٍ ، يستشْفعُ بك إلى ربِّك فاشفَعْ له ولجميعِ المسلمين

 

"Uca Allah buyurmuşdur: "... Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64)

Sənin yanına nəfslərimizə zülm edənlər və günahlarımıza görə bağışlanma diləyənlər olaraq gəldik. Elə isə bizim üçün Rəbbindən şəfaət istə, Ondan bizi sünnətin üzrə vəfat etdirib, zümrəndə həşr etməsini, bizi sənin Hovuzuna yetişdirməsini və sənin qədəhindən (Hovuzundan) utanc və peşmanlıq olmadan içirməsini dilə. Şəfaət, Şəfaət! Ey Allahın Rəsulu!" Bunu üç dəfə təkrar edər.

"... Rəbbimiz! Bizi və iman etməkdə bizdən öncə gələn qardaşlarımızı bağışla..." (Əl-Haşr: 59/10)

Ona salam göndərənin salamını çatdıraraq deyər: Filan oğlu filandan sənə salam var Ya Rasulallah!

Səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni istəyir. Onun üçün və bütün müsəlmanlar üçün şəfaət istə."

 

Qaynaq: Abdullah bin Mahmud Əl Məvsili: Əl İxtiyar li Talilil Muxtar: 1/176

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə
 

4) Zamanında Məkkə qazisi olan, hənəfi alimi Bəhəuddin İbnuz Ziya (789-854 h/1387-1450 m) "Tarixu Məkkə" adlı kitabında Qəbri ziyarət edənin belə deməsini gərəkli sayır:

 

وقد قال الله تعالى : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُول لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } . وقد جِئناكَ يا رسولَ اللهِ ظالمينَ لأنفسِنا ، مُستغفِرين لذُنوبِنا ، فاشفَعْ لنا إلى ربِّنا , واسأَلْه أنْ يُمِيتَنا على سنَّتِك ، وأنْ يحشُرَنا في زُمْرَتِك ، يُسقِيَنا بِكَأْسِكَ غيرَ خَزَايا ولا نَدامى ، ويرزُقَنا مُرافَقتَك في الفِرْدَوسِ الأعلى مع الذينَ أنعمَ اللهُ عليهم مِن النبيِّينَ والصِّدِّيقينَ والشُّهَداءِ والصالحينَ وحَسُنَ أولئك رَفيقاً ، يا رسولَ اللهِ الشفاعة الشفاعة

 

"Uca Allah buyurmuşdur: "... Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64)

Ya Rəsulullah! Biz sənin yanına, nəfslərimizə zülm edənlər və günahlarımızdan istiğfar edənlər olaraq gəldik.

Sən də bizim üçün Rəbbindən şəfaət istə! Ondan, bizi sənin sünnətin üzrə vəfat etdirib, sənin zümrəndə həşr etməsini, utanc və peşmanlıq olmadan kasanla içirməsini, Bizi "Firdəvsul Ala"da, nəbilərdən, siddiqlərdən, şəhidlərdən və salihlərdən Allahın nemət verdiyi kəslərlə bərəbər, sənin yanında olmaqla ruziləndirməsini istə! Onlar nə gözəl dostlardır.

Ey Allahın Rəsulu! Şəfaət! Şəfaət!"

 

Qaynaq: Bəhəuddin İbnuz Ziya Əl Məkki: Tarixu Məkkə: 344

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1424/2004

 

Qeyd: Müəllif Həcc hökmləri haqda yazdığı "Əl Bəhrul Amiq" adlı kitabında (səh: 2904) da eyni sözləri zikr etmiş və başqa alimlərdən də nəql edərək təqrir etmişdir.
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#5 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 02:23

5) Hənəfi alimlərindən Kəməluddin İbn Huməm Əs Sivasi (790-861 h/1388-1457 m) "Fəthul Qadir" əsərində Nəbinin - sallallahu aleyhi və səlləm - qəbrini ziyarət edənin etməsi lazım olan əməllər haqda belə demişdir:

 

ويسألُ اللهَ تعالى حاجتَه متوسِّلا إلى اللِه بِحَضْرة نبيِّه عليه الصلاة والسلام

وأعظمُ المسائل وأهمُّها سؤالُ حُسْنِ الخاتِمةِ والرِّضْوانِ والمغْفِرةِ ، ثم يسألُ النبيَّ صلى الله عليه وسلم الشفاعةَ فيقول : يا رسولَ الله أسألك الشفاعةَ ، يا رسولَ الله أسألك الشفاعةَ وأتوسّلُ بك إلى اللهِ في أنْ أمُوتَ مُسلمًا على مِلّتِك وسنَّتِك

 

"Nəbisinin – aleyhissalatu vəssəlam – hüzurunda olmasıyla təvəssül edərək Uca Allahdan ehtiyacını tələb edər.

Məsələlərin ən böyüyü və ən əhəmiyyətlisi isə xeyirli sonluq, Allahın rızasının və bağışlanmanın istənməsidir.

Sonra isə, Nəbidən – sallallahu aleyhi və səlləm – şəfaət istəyər və deyər:

"Ey Allahın Rəsulu! Səndən şəfaət istəyirəm. Ey Allahın Rəsulu! Səndən şəfaət istəyirəm. Sənin dinin və sünnətin üzrə Müsəlman olaraq ölməm üçün səninlə Allaha təvəssül edirəm."

 

Qaynaq: Kəməluddin İbn Huməm: Fəthul Qadir lil Acizil Faqir: 3/169

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1424/2003

 
 

6-7) Hənəfi alimlərindən Rahmətullah Əs Sindi (v. 993/1585 m) "Lubəbul Mənasik və Ubəbul Məsəlik" adlı kitabında Şərəfli qəbri ziyarət edən kimsənin şəfaət istəyəcəyini deyir, kitabı şərh edən digər bir Hənəfi fəqihi Mulla Əli Əl Qari (v. 1014 h/1606 m) bunu təsdiqləyərək izah edir:

 

قال السِّنْدي : ثم يطلُب الشفاعةَ , فيقول : يا رسولَ اللهِ أسألُك الشفاعةَ ثلاثًا

شرحُ مُلا عليِّ القاري : ( ثم يطلُب الشفاعةَ ) أي : في الدنْيا بالتوفيقِ وفي الآخرةِ بغُفرانِ المعْصيةِ

 

قال السِّنْدي : وحسنٌ أن يقولَ : اللهمَّ إنك قلتَ وأنتَ أصدقُ القائلين { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } جِئناك ظالمينَ لأنفسِنا , مُستغفرينَ مِن ذُنوبِنا فاشفَعْ لنا

شرحُ مُلا عليِّ القاري : ( وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ ) أي : بالشفاعةِ لردِّهم إلى الطاعةِ . ( ظالمينَ لأنفسِنا , مُستغفرينَ مِن ذُنوبِنا ) أي : ومُستشفعينَ بك إلى ربِّنا

  فاشفَعْ لنا ) أي : إلى ربِّك

 

"Əs Sindi: " ... (qəbri ziyarət edən kimsə) daha sonra şəfaət istəyər və belə deyər: Ey Allahın Rəsulu səndən şəfaət istəyirəm. Bunu üç dəfə təkrar edər."

 

Mulla Əli Əl Qarinin şərhi: "... "... daha sonra şəfaət istəyər ..." yəni, dünyada müvəffəqiyyət, axirətdə günahların bağışlanması üçün (şəfaət istəyər)."

 

Əs Sindi: " ... (qəbri ziyarət edən kimsənin) belə deməsi yaxşıdır/gözəldir: Ya Allah! Sən buyurdun – sən buyuranların ən doğru sözlüsüsən - :

"Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64)

Biz də sənin (Peyğəmbərin) yanına nəfslərimizə zülm edənlər, günahlarımız üçün bağışlanma diləyənlər olaraq gəldik. Elə isə bizim üçün şəfaət dilə!"

 

Mulla Əli Əl Qarinin şərhi: " ... və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi... " yəni onların itaətə dönmələri üçün şəfaət etsəydi.

" ... nəfslərimizə zülm edənlər, günahlarımız üçün bağışlanma diləyənlər olaraq ..." yəni eyni zamanda Rəbbimizdən şəfaət diləməni istəyərək gəldik.

" ... Elə isə bizim üçün şəfaət dilə! ..." yəni Rəbbindən dilə."

 

Qaynaq: Mulla Əli Əl Qari: Əl Məsləkul Mutəqassit fi Mənsəkil Mutəvassit alə Lubəbil Mənəsik: 289-291

Misir: Əl Mətbəatul Kubra: 1288
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#6 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 02:28

8) Hənəfi fəqihlərindən Əbul İxlas Əş Şurunbulali (994-1069 h/ 1585-1659 m) Nəbinin - sallallahu aleyhi və səlləm - qəbrini ziyarət edənin deyəcəyi sözləri zikr edir:

 

وقد قال الله تعالى : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً } , وقد جِئناك ظالمين لأنفسنا, مستغفرين لذنوبنا , فاشفَعْ لنا إلى ربك , واسأله أن يُمِيتَنا على سنّتِك , وأن يَحشُرَنا في زُمْرتِك , وأن يُوْرِدَنا حَوْضَك , وأن يُسقِيَنا بكأسِك غيرَ خَزَايَا ولا نَدامى , الشفاعة الشفاعة الشفاعة يا رسولَ الله - يقولها ثلاثا - { رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالْأِيمَانِ وَلا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلّاً لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَحِيمٌ } , وتُبلِّغه سلامَ من أوْصاك به فتقول : السلام عليك يا رسولَ الله مِن فلانِ بنِ فلانٍ , يتشفَّع بك إلى ربك فاشفَعْ له وللمسلمين

 

"Uca Allah belə buyurmuşdur: "Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64)

Sənin yanına nəfslərimizə zülm edərək, günahlarımızdan istiğfar edərək gəlmişik. Bizim üçün Rəbbinə şəfaət elə! Ondan, bizi sənin sünnətin üzrə vəfat etdirib, sənin zümrəndə həşr etməsini, hovuzuna yetişdirməsini, utanc və peşmanlıq olmadan kasanla içirməsini istə.

''Şəfaət, Şəfaət, Şəfaət! Ey Ağamız! Ey Allahın Rəsulu!" Bunu üç dəfə deyər.

"... Rəbbimiz! Bizi və iman etməkdə bizdən öncə gələn qardaşlarımızı bağışla. Qəlblərimizdə iman edənlərə qarşı bir kin buraxma. Rəbbimiz! Sən Rauf və Rəhimsən." (Əl-Haşr: 59/10)

Sonra səninlə salam göndərənin salamını çatdıraraq deyərsən: Filan oğlu filandan sənə salam var ey Allahın Rəsulu, səndən Rəbbin yanında şəfaət etməni istəyir, ona və Müsəlmanlara şəfaət et."

 

Qaynaq: Əbul İxlas Əş Şurunbulali: Məraqil Fəlah bi İmdadil Fəttah: 1/273

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1424/2004

 

 

9) Şurunbulalinin "Məraqil Fəlah" əsərinə haşiyə yazan Misirli Hənəfi alimlərindən Əhməd Ət Tahtavi (v. 1231 h/1816 m) onun yuxarıda zikr edilən "Şəfaət, Şəfaət, Şəfaət! Ey Ağamız! Ey Allahın Rəsulu!" sözlərini açıqlarkən deyir:

 

قولُه : "الشفاعة" أيْ نطلُبُ مِنكَ الشفاعةَ

 

"Müəllifin "Şəfaət" sözünün mənası: (Ey Allahın Rəsulu) Səndən şəfaət istəyirik deməkdir."

 

Qaynaq: Əhməd Ət Tahtavi: Haşiyətut Tahtavi alə Məraqil Fəlah: 748

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1430/2009
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#7 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 02:36

10) Hənəfilərdən bir digəri Şeyxi Zadə Abdur Rahman bin Muhamməd bin Suleyman (v. 1078 h/ 1667 m) "Məcmaul Ənhur fi Şərhi Multəqal Əbhur" adlı kitabında deyir:

 

ثم يسألُ اللهَ تعالى حاجتَه ، وأعظمُ الحاجاتِ سؤالُ حُسْنِ الخاتِمة وطلبُ المغفرةِ , ويقول : السلام عليك يا رسولَ الله , أسألكَ الشفاعةَ الكبرى , وأتوسَّل بك إلى اللهِ تعالى في أن أمُوتَ مُسلمًا على ملَّتِك وسنَّتِك وأن أُحشِرَ في زمرةِ عبادِ اللهِ الصالحينَ

 

"Sonra Uca Allahdan ehtiyacını diləyər. Ən böyük ehtiyac xeyirli sonluq və bağışlanma tələbidir.

Deyər: Əssələmu Aleykə ey Allahın Rəsulu! Səndən “böyük şəfaəti” istəyirəm, sənin dinin və sünnətin üzrə ölmək və Allahın saleh qulları zümrəsində həşr edilməm üçün səninlə Allaha təvəssül edirəm."

 

Qaynaq: Şeyxi Zadə Abdur Rahman: Məcməul Ənhur fi Şərhi Multaqal Əbhur: 1/464

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1419/1998

 

 

11) On ikinci əsr Hindistan alimlərindən Şeyx Nizamuddin Əl Bəlxinin başçılığında iyirmi üç nəfərlik bir fəqih heyəti tərəfindən hazırlanmış məşhur "Əl Fətaval Hindiyyə"də Nəbinin - sallallahu aleyhi və səlləm - qəbrini ziyarət edən kimsənin belə deməsi tövsiyə edilir:

 

ويُبلِّغه فيقول : السلام عليك يا رسولَ الله مِن فلانِ بنِ فلانٍ , يستشفع بك إلى ربك , فاشفَعْ له ولجميعِ المسلمين

... ثم يقِفُ عند رأسِه صلى الله عليه وسلم كالأوَّل ويقول : اللهمَّ إنك قلتَ وقولُك الحقُّ : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ } , وقد جِئناك سامعينَ قوْلَك طائعينَ أمركَ مستشفعين بنبيِّك

 

"(Ziyarətçi) göndərilmiş salamı çatdıraraq deyər: Filan oğlu filandan sənə salam (var) ey Allahın Rəsulu, səndən Rəbbin yanında şəfaət etməni istəyir, ona və bütün müsəlmanlara şəfaət et…

 

Sonra ilk başda olduğu kimi sallallahu aleyhi və səlləmin (qəbrinin) başının yanında durar və deyər: Ya Allah! Şübhəsiz ki sən buyurdun və sənin sözün haqdır: ''…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib…'' (Ən-Nisa: 4/64)

Sözünü eşidərək, əmrinə uyaraq, Nəbindən sənin yanında şəfaət etməsini diləyərək sənə gəldik…"

 

Qaynaq: Nizamuddin Əl Bəlxi: Əl Fətaval Hindiyyə: 1/292-293

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1421/2000

 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#8 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 02:59

Maliki məzhəbi kitablarında mövzumuzla əlaqəli olanlar:

 

1) Maliki alimlərindən Qadi İyəd Əs Səbti (476-544 h/1083-1149 m) iki kitabında – “Əş Şifa bi Tarifi Huquqil Mustafa” və “Tərtibul Mədərik və Təqribul Məsəlik li Marifəti Alami Məzhəbi Malik” – İmam Malikdən belə bir hekayə nəql edir:

 

حدثنا القاضي أبو عبدِ الله محمدُ بن عبدِ الرحمن الأشْعَري ، وأبو القاسمِ أحمدُ بن بقيِّ الحاكِم ، و غيرُ واحدٍ ، فيما أجازونيه ، قالوا : أنبأنا أبو العباس أحمدُ بن عُمَرَ بن دِلْهاثٍ ، قال : حدثنا أبو الحسن علي بن فِهْرٍ ، حدثنا أبو بكر محمدُ بنُ أحمدَ بن الفرَج ، حدثنا أبو الحسن عبدُ الله بن المُنْتاب ، حدثنا يعقوب بن إسحاقَ بن أبي إسرائيل ، حدثنا ابن حُمَيْدٍ:

 

ناظرَ أبو جعفرٍ أميرُ المؤمنين مالكاً في مسجدِ رسولِ الله صلى الله عليه وسلم, فقال له مالك : يا أميرَ المؤمنين لا ترفعْ صوتك فى هذا المسجد ، فإن الله تعالى أدَّب قوما فقال: { لَا تَرْفَعُوا أَصْوَاتَكُمْ فَوْقَ صَوْتِ النَّبِيِّ وَلَا تَجْهَرُوا لَهُ بِالْقَوْلِ كَجَهْرِ بَعْضِكُمْ لِبَعْضٍ أَنْ تَحْبَطَ أَعْمَالُكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تَشْعُرُونَ } ومدَح قوما فقال { إن الَّذِينَ يَغُضُّونَ أَصْوَاتَهُمْ عِندَ رَسُولِ اللَّهِ أُوْلَئِكَ الَّذِينَ امْتَحَنَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ لِلتَّقْوَى لَهُم مَّغْفِرَةٌ وَأَجْرٌ عَظِيمٌ }, وذمَّ قوما فقال: { إَنَّ الذين يُنَادُونَكَ مِن وَرَآءِ الْحُجُراتِ أَكْثَرُهُمْ لاَ يَعْقِلُونَ } وإِنَّ حرمتَه ميْتا كحرمتِه حيّا, فاسْتكانَ لها أبو جعفرٍ وقال : يا أبا عبدِ الله أأستقبِلُ القبلة وأدعُو , أم أستقبل رسولَ الله صلى الله عليه وسلم ؟ فقال: ولِمَ تصرِف وجهَك عنه, وهو وسِيلتُك, ووسيلة أبيك آدمَ عليه السلام إلى اللهِ تعالى يومَ القيام ؟ بل اسْتقبِلْه , واستشفِعْ به, فيُشفِّعَه الله, قال الله تعالى : وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً

 

”Qadı Əbu Abdillah Muhəmməd bin Abdir Rahmən Əl Əşari, Əbul Qasim Əhməd bin Baqi Əl Hakim və digərləri – icazə yoluyla – bizə təhdis edərək dedilər:

Bizə Əbul Abbas Əhməd bin Ömər bin Dihlas xəbər verib dedi: bizə Əbul Həsən Əli bin Fihr təhdis etdi: bizə Əbu Bəkr Muhəmməd bin Əhməd bin Əl Fərəc təhdis etdi: bizə Əbul Həsən Abdullah bin Muntab təhdis etdi: bizə Yaqub bin İshaq bin Əbi İsrail təhdis etdi: bizə İbn Humeyd təhdis etdi:

 

Möminlərin əmiri Əbu Cəfər Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – məscidində Maliklə mübahisə etdi. Malik ona dedi: Ey Möminlərin əmiri! Səsini yüksəltmə,çünki Uca Allah bir qövmü tədib edərək buyurmuşdur:

“…Səslərinizi Nəbinin səsindən yüksəyə qaldırmayın! Ona bir birinizə müraciət etdiyiniz kimi yüksək səslə müraciət etməyin! Yoxsa siz hiss etmədən əməlləriniz boşa çıxar!“ (Əl-Hucurat: 49/2)

Bir qövmü mədh edərək buyurmuşdur: “Şübhəsiz ki, Allah Rəsulunun yanında səslərini qısanlar, o kimsələrdir ki Allah onların qəlbini təqva üçün sınağa çəkmişdir. Onlar üçün bağışlanma və böyük mükafat vardır.” (Əl-Hucurat: 49/3)

Bir qövmü də qınayaraq belə buyurmuşdur: “Həqiqətən, Sənə otaqların arxasından səslənənlərin çoxu ağılsız kimsələrdir.” (Əl-Hucurat: 49/4)

Onun hörməti sağlığında olduğu kimidir!

Əbu Cəfər onun sözlərini qəbul etdi və dedi:

“Ya Əba Abdillah! Qibləyə doğrumu dönüb dua edim yoxsa Rəsulullaha (sallallahu aleyhi və səlləm)?“

Malik dedi: “O Qiyamət günüdə sənin və atan Adəmin Allaha vəsiləsi olduğu halda niyə ondan üz çevirirsən? Əksinə ona doğru yönəl və ondan şəfaət istə ki, Allah da onun sənin haqqındakı şəfaətini qəbul etsin.

Uca Allah buyurur:

“…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64).”

 

Qaynaq: Qadi İyəd: Əş Şifa: 595-596

Darul Kutubil Arabi: 1404/1984

 

2) Qadi İyad bunu sadəcə öz imamından nəql etməklə kifayətlənməmiş, həmçinin tətbiq etmişdir. O, Rəsulullahın vəfatından yüz illər sonra yazıb ona göndərdiyi məktubunda deyir:

 

إلى سيِّد وِلْدِ آدَم

ويا حَبيباه , اذكُرني عند ربك , في مقامك المحمودِ الكريمِ ، ويا شَفيعاه ، اشفَعْ لي ولوالدَيَّ في ذلك الموقِفِ العظِيم , اللهم إني أسألك بحقِّه عليك الذي آتيْتَه , وبقسَمِك بعَمْرِه الذي شرَّفتَه به وفضَّلتَه

 

“Adəm övladlarının seyyidinə ... (davamən bir səhifəyə yaxın təriflər yağdırdıqdan sonra deyir) ey sevimli! mənidə “öyülən məqamında” Rəbbin qatında an!

Ey şəfaət edən! O böyük yerdə/Qiyamətdə mən və valideynlərim üçün şəfaət et!

Allahım! Sənin ona bəxş etdiyin haqqı üçün səndən istəyirəm. Onun ömrünə içdiyin and xətrinə səndən istəyirəm. O and ki, onunla Peyğəmbəri şərəfləndirib üstün tutdun.”

 

Qaynaq: Əbul Abbas Əl Muqri Ət Tilmisəni: Əzhərur Riyad fi Əxbəril Qadi İyad: 4/18

Qahirə
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#9 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 03:05

3) Maliki alimlərindən, böyük üsulçu Şihabuddin Əl Qarafi (v. 684 h/1285 m) Allah Rəsulunun – sallallahu aleyi və səlləm – qəbrini ziyarət etmək haqqında danışarkən, məşhur Utbi qissəsini təqrirən zikr edir:

 

وحكَى العُتْبي أنه كان جالسًا عندَ قبْرِه - عليه السلام - فجاءَ أعرابيٌّ فقال : السلامُ عليكَ يا رسولَ الله , سمِعتُ اللهَ يقول : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } وقد جِئتُك مُستغفِرًا مِن ذَنْبي , مُستشْفِعًا بك إلى ربِّي ثم أنشأ يقول

 

يَا خَيْرَ مَنْ دُفِنَتْ بِالْقَاعِ أَعْظُمُهُ

فَطَابَ مِنْ طِيبِهِنَّ الْقَاعُ وَالْأَكَمُ

نَفْسِي الْفِدَاءُ لِقَبْرٍ أَنْتَ سَاكِنُهُ

فِيهِ الْعَفَافُ وَفِيهِ الْجُودُ وَالْكَرَمُ

 

ثم انصرَف الأعرابيُّ فحمَلتْني عيْنيَّ فرأيْتُ النبيَّ في النوْمِ , فقال لي : يا عتبيُّ اِلحَق الأعرابيَّ فبشِّرْه أنَّ اللهَ قد غفَر له

 

“Utbi nəql edir ki, o özü Nəbinin - aleyhissalam - qəbri yanında oturarkən bir bədəvi gəldi və dedi:

“Əssəlamu Aleykə Ey Allahın Elçisi! Uca Allahın belə dediyini eşitdim:

 

"…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64)

 

Sənin yanına günahlarımdan tövbə edərək və səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni diləyərək gəldim. Sonra belə dedi:

 

Ey sümükləri ovada dəfn edilənlərin ən xeyirlisi

Onların gözəl qoxusundan ova və təpələr fərahladı

Sənin sakin olduğun qəbrə mənim canım fəda olsun

Orada iffət, cömərdlik və kərəm var

 

Sonra gözlərim yumuldu/yuxuladım və yuxuda Nəbini - sallalahu aleyhi və səlləm - gördüm, mənə buyurdu: Ey Utbi! Bədəviyə yetiş və onu “Allahın onu bağışlamasıyla” müjdələ."

 

Qaynaq: Şihabuddin Əl Qarafi: Əz Zəxirə: 3/375-376

Beyrut: Darul Ğarbil İslami: 1994

 

 

4) Malikilərdən İbnul Cuzeyy Əl Ğirnati (693-741 h/1294-1340) "Əl Qavəninul Fiqhiyyə" adlı kitabında belə deyir:

 

ينبَغي لمَن حجَّ أنْ يقصِدَ المدينةَ فيدخُلَ مسجدَ النبيِّ - صلى الله عليه وسلم - فيصلِّيَ فيه ويسلِّمَ على النبيِّ - صلى الله عليه وسلم - وعلى ضَجيعَيْهِ أبي بكرٍ وعمرَ - رضي الله عنهما - ويتشفَّعَ به إلى اللهِ ويصلِّيَ بينَ القبرِ والمنبَرِ ويُوَدِّعَ النبيَّ - صلى الله عليه وسلم - إذَا خرَج مِن المدينةِ

 

"Həcc edən kimsənin Mədinəyə yönəlməsi, Nəbinin – sallallahu aleyhi və səlləm – məscidinə daxil olması, orada namaz qılıb, Nəbiyə – sallallahu aleyhi və səlləm – və onun yanında yatan Əbu Bəkr və Ömərə - radiyallahu anhumə - salam verməsi, Nəbidən – sallallahu aleyhi və səlləm – Allah qatında şəfaət etməsini istəməsi, qəbr və minbərin arasında namaz qılması və Mədinəni tərk etdiyi zaman Nəbiylə – sallallahu aleyhi və səlləm – vidalaşması lazımdır."
 

Qaynaq: İbnul Cuzeyy: Əl Qavəninul Fiqhiyyə: 116

Qahirə: Darul Hədis: 1426/2005

 

 

5) Kitabı nəzm halına gətirənlərdən Murabit bin Məhfuz Əş Şinqiti eyni yerin nəzmində "təşəffu" sözünün mənasını təkid edərək deyir:

 

وينبغي لمَن بحجِّ أُكْرِمَا قصْدُ المدينةِ وأنْ يسلِّمَا

على الشَّفيعِ وضَجِيعَيْهِ وأنْ يُصلِّي قبلَ ذا عُلِنْ

وكذا الصلاةُ بين قبْرِه وبين مِنْبَرِه

واستشْفِعَنْ ووَدِّعَنْ

 

"Həcc etməklə ikram olunan kimsənin Mədinəyə yönəlməsi,

Şəfaətçi olana (Rəsulullaha) və onun yanında yatan iki nəfərə salam verməsi,

Bundan öncə (Nəbəvi məsciddə) namaz qılması lazımdır.

Eləcədə qəbri və minbəri arasında namaz qılmaqda lazımdır.

Ondan (Rəsulullahdan) şəfaət dilə və vidalaş."

 

Qaynaq: Əl Murabit Əş Şinqiti: Ət Tuhfətul Mərdiyyə li Nazmil Qavaninil Fiqhiyyə: 114

Mədinə: Daruz Zaman: 1424
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#10 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 03:10

6-7) Məşhur Maliki alimi Əbu Abdillah İbn Əl Hacc Əl Abdəri (v. 737 h/1336 m) digər bir Maliki alimi İbnun Numan Əl Məğribidən (v. 683 h/1284 m) nəqlən deyir:

 

وقد ذكَر الشيخُ الإمام أبو عبدِ اللهِ بن النعمانِ رحِمه الله في كتابه المسمَّى بسَفِينة النَّجاءِ لأهلِ الالْتجاءِ في كَراماتِ الشيخِ أبي النجاءِ في أثناءِ كلامِه على ذلك ما هذا لفْظُه : تحقَّق لذَوي البصائرِ ، والاعتبارِ أن زيارةَ قبورِ الصالحينَ محبُوبةٌ لأجلِ التبرُّكِ مع الاعتبارِ ، فإنَّ بركةَ الصالحينَ جاريةٌ بعدَ مماتِهم كما كانتْ في حياتِهم , والدعاءُ عند قبورِ الصالحينَ ، والتشفُّعُ بهم معمولٌ به عند علمائِنا المحقِّقينَ مِن أئمةِ الدينِ

 

"Şeyx, İmam Əbu Abdillah bin Ən Numan – rahiməhullah – "Səfinətun Nəca li Əhlil İltica fi Kərəmətiş Şeyx Əbin Nəca" adlı kitabında bu haqda danışarkən deyir:

Bəsirət və etibar sahibləri üçün, salihlərin qəbirlərini ibrət alıb bərəkətlənmək üçün ziyarət etmənin gözəl bir şey olması danılmaz həqiqətdir. Çünki, həyatlarında olduğu kimi, salihlərin bərəkəti ölümlərindən sonra da davam edər.

Salehlərin qəbirləri yanında dua və onlardan şəfaət istəmək, Din İmamlarından olan Muhaqqiq alimlərimiz qatında əməl edilən bir tətbiqatdır"..."

 

Qaynaq: İbn Əl Hacc: Əl Mədxal: 1/255

Darut Turas

 

Kitabının başqa yerində İbnul Hacc deyir:

 

فالتوسُّل به عليه الصلاة والسلام هو مَحلُّ حَطِّ أحمالِ الأوْزارِ وأثقالِ الذنُوبِ والخطايا ؛ لأنَّ بركةَ شفاعته عليه الصلاة والسلام وعِظَمُها عند ربِّه لا يتعاظَمُها ذنبٌ ، إذْ أنها أعْظمُ مِن الجميع , فلْيستبشِرْ مَن زارَه ويلجَأْ إلى الله تعالى بشفاعة نبيِّه عليه الصلاة والسلام ومَن لم يزره , اللهم لا تحرِمْنا مِن شفاعته بحرْمتِه عندك آمين يا ربَّ العالمين

ومَن اعتقَد خلافَ هذا فهو المحروم , ألم يسمَعْ قولَ الله عز وجل : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } فمَن جاءَه ووقَف ببابِه وتوسَّل به وجَد الله توّابًا رحيمًا ؛ لأنَّ اللهَ عز وجل منزَّهٌ عن خُلْفِ المِيعاد ، وقد وعَد سبحانه وتعالى بالتوبة لمَن جاءَه ووقَف ببابِه وسأَلَه واستغفر ربَّه ، فهذا لا يشكُّ فيه , ولا يرْتابُ إلا جاحدٌ للدينِ معاندٌ للهِ ولرسولِه صلى الله عليه وسلم , نعوذ بالله مِن الحِرْمان

 

"Onunla - sallallahu aleyhi və səlləm - təvəssül vəbal yüklərindən, günahların və xətaların ağırlığından qurtulma mahalıdır.

Çünki, heç bir günah, onun - aleyhissalatu vəssəlam – şəfaətinin bərəkətini və Rəbbi qatındakı əzəmətini üstələyə bilməz.

Çünki, onun şəfaəti hamısından daha böyükdür. Elə isə onu ziyarət edərək və ya etməyərək, Nəbisinin - aleyhissalatu vəs sələm - şəfaətilə Uca Allaha sığınan kimsə sevinsin.

Allahım, Sənin qatındakı hörməti xətrinə bizi onun şəfaətindən məhrum etmə. Amin! Ya Rəbbəl Aləmin.

Kim bunun əksinə etiqad edərsə o məhrumdur! Uca Allahın bu kəlamını duymayıbmı?

"…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64).

Kim onun yanına gələr, qapısında (məzarı önündə) durar və onunla təvəssül edərsə, Allahı Təvvab və Rəhim olaraq görər. Çünki, Allah vədinə xilaf çıxmaqdan münəzzəhdir.

Allah - subhanəhu və taələ - onun yanına gəlib, qapısında duranın (məzarı önündə), ondan (Allah qatında şəfaət etməsini) istəyənin və Rəbbindən bağışlanma diləyənin tövbəsini qəbul edəcəyini vəd etmişdir.

Bunda ancaq Dini inkar edən, Allaha və Onun Rəsuluna - sallallahu aleyhi və səlləm - qarşı inadçı olan kimsə şəkk və şübhə edər. Məhrumiyyətdən Allaha sığınırıq."

 

Qaynaq: İbn Əl Hacc: Əl Mədxal: 1/259-260

Darut Turas

 

Kitabının başqa yerində İbnul Hacc deyir:
 

ثم يتوسّل إلى الله تعالى بهم في قضاءِ مآرِبه ومغفرةِ ذنوبه ويَستغِيث بهم ويطلُب حوائجَه منهم , ويجزِم بالإجابة ببركتِهم ويقوِّي حسْنَ ظنِّه في ذلك , فإنهم بابُ الله المفتوحُ ، وجرَتْ سنتُه سبحانه وتعالى في قضاء الحوائجِ على أيديهم وبسببِهم

ومَن عجَز عن الوصول إليهم فليُرْسِل بالسلامِ عليهم وذكْرِ ما يحتاج إليه مِن حوائجه ومغفرةِ ذنوبه وسترِ عُيوبه إلى غير ذلك ، فإنهم السادةُ الكِرامُ ، والكِرامُ لا يرُدُّون مَن سألهم ولا مَن توسّل بهم ، ولا مَن قصَدهم ولا مَن لجَأ إليهم , هذا الكلام في زيارة الأنبياء ، والمرسلينَ عليهم الصلاة والسلام عمومًا

 

"Daha sonra, istədiyi şeylər, günahlarının bağışlanması mövzusunda onlarla Uca Allaha təvəssül edər, onlardan kömək və ehtiyaclarının qarşılanmasını istəyər.

Onların bərəkətilə istəklərinə cavab veriləcəyinə əmin olar və bu haqda yaxşı zənnini gücləndirər.

Çünki onlar, uca Allahın açıq qapılarıdır. Allahın – subhənəhu və təala – ehtiyacları qarşılamaqdakı sünnəti/adəti onların əli və onlar səbəbilə cərəyan etmişdir.

Kim onların yanına (məzarlarına) getmə imkanı əldə edə bilməsə, (gedənlər vasitəsilə) onlara salam göndərsin, ehtiyacı olan şeyləri, günahlarının bağışlanması, eyiblərinin örtülməsini və s. (Allahdan diləmələrini) istəsin. Çünki onlar, şərəfli böyüklərdir. Şərəf əhli kimsələr isə onlardan istəyəni, onlarla təvəssül edəni, onların yanına gələni və onlara sığınanı geri çevirməzlər.

Bu, ümumiyyətlə Nəbilər və Rəsulların – aleyhimus salatu vəs sələm – ziyarəti haqqında deyiləcək sözlərdir."

 

Qaynaq: İbn Əl Hacc: Əl Mədxal: 1/258

Darut Turas
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#11 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 03:19

8) Maliki fəqihlərinin böyüklərindən Burhanuddin İbn Farhun (v. 799 h/1397 m) "İrşadus Səlik ilə Əfalil Mənasik" adlı kitabında Rəsulullahı ziyarət edənin belə deməsi lazım olduğunu söyləyir:

 

وقال عزّ مِن قائلٍ وقولُه حقٌ : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } , وإني يا رسولَ الله قد ظلَمتُ نفْسي , وجِئتُ مستغفرًا مِن ذنْبي مُستشفعًا بكَ إلى ربِّي , راجِيًا منه المغفِرةَ بشفاعَتكَ

 

"... Uca Allah buyurur - Onun sözü haqqdır - : "…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64).

Ey Allahın elçisi! Mən nəfsimə zülm etdim və günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək, səndən Rəbbim qatında şəfaət etməni istəyərək, sənin şəfaətinlə məni bağışlamasını ümid edərək gəldim..."

 

Qaynaq: İbn Farhun: İrşadus Səlik: 566-567

Beytul Hikmə: 1989

 

Qeyd: İbn Farhun eyni kitabın 569-cu səhifəsində isə, Şafi fəqihlərindən İzzuddin bin Caməanın şəfaət istənməsinin lüzumu haqqındakı sözlərini təqrirən nəql edir. Bu sözləri Maliki alimlərindən olan Yahya Ər Ruyanidən gətirdiyimiz sitatda oxuya bilərsiniz.

 

 

9-10) Digər bir maliki alimi Yahya Əl Hattab Ər Ruyani (902-995 h/1496-1587 m) Həcc əhkamları haqqında yazdığı "İrşadus Səlikil Muhtəc ilə Bəyəni Əfalil Mutəmir vəl Hacc" adlı kitabında İbn Caməadan təqrir mahiyətində belə nəql edir:

 

قال ابنُ جماعةَ الشافعيُّ في منسَكه الكبيرِ : ثم يرجِع إلى موقِفه الأوّلِ قُبالةَ الوجهِ الشريفِ , فيحمَد اللهَ , ويُمجِده , ويصلِّي على النبيِّ - صلّى الله عليه وسلّم - , يتوسَّل إلى اللهِ به في حوائجِه , ويتشفَّع به إلى ربِّه سبحانه وتعالى

 

"İbn Caməa Əş Şafi böyük mənsək kitabında (Hidayətus Səlik: 1511) belə demişdir:

Sonra ziyarətçi Rəsulullahın şərəfli üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, Allaha həmd edib Onu ucaldar, Nəbiyə - sallallahu aleyhi və səlləm – salavat gətirər, ehtiyacları barədə onunla Allaha təvəssül edər, rəsulullahdan Rəbbi – subhanəhu və təalə - qatında şəfaətçi olmasını diləyər."

 

Qaynaq: Yahya Əl Hattab Ər Ruyani: İrşadus Səlik: 346

Muəssəsətur Reyan: 1431/2010
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#12 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 03:26

11) Digər bir Maliki alimi Abdul Vahid İbn Aşir (990-1040 h/1582-1631 m) məşhur "Əl Murşidul Muin aləd Daruri min Ulumid Din" adlı məzuməsində, Rəsulullahın məzarını ziyarət haqda deyir:

 

وَاعْلَـمْ بِأَنَّ ذَا الْمَقَامَ يُسْتَحَبْ ... فِيهِ الدُّعَا فَلاَ تَمَـلَّ مِـنْ طَلَبْ

 

وَسَـلْ شَفَاعَةً وَخَتْمـاً حَسَنـَا ... وَعَجِّـلِ الأَوْبَةَ إِذْ نِلْـتَ الْمُنَـى

 

"Bil ki, bu məqamda (şərəfli qəbrin yanında) dua müstəhəbdir.

Elə isə istəməkdən yorulma!

 

Şəfaət və xeyirli sonluq istə!

Dönüşünü də tezləşdir, çünki sən artıq arzularına çatdın."

 

Qaynaq: Abdul Vahid İbn Aşir: Əl Murşidul Muin: 25

 

 

12) Kitab üzərinə şərh yazanlardan biri də Maliki alimlərindən Meyyərə olaraq tanınan Əbu Abdillah Əl Fasidir (999-1072 h/1590-1662 m). Onun bu kitaba iki şərhi mövcuddur. Biri "Meyyərətul Kəbir" olaraq bilinən "Əd Durrus Səmin", digəri isə "Meyyərətus Sağir" olaraq bilinən "Muxtasarud Durris Səmin" adlı əsəridir.

Muxtasar olan şərhdə Meyyərə Əl Fasi müəllifin sözlərini açıqlarkən:

 

قال : " تُجَبْ لكلِّ مطلَبٍ " ليرتّبَ عليه الحَضَّ على كثرةِ الدعاءِ وعدمِ المَلَل مِن طلبِ خيْريِ الدنيا والآخيرةِ وطلبِ الشفاعة والختْمِ بالحسْنى , وهو الموْتُ على الشهادة

 

"Müəllif (yuxarıdakı misradan öncə: Mustafanı ədəb və niyyətlə ziyarət et ki,) "hər istəyinə cavab verilsin" demişdir ki, (Rəsulullahın qəbri başında) çox dua etməyə, dünya və Axirətdə xeyirli olanı, Şəfaət və gözəl sonluq istəyindən yorulmamağa təşviqi bunun üzərinə bina etsin. Gözəl/xeyirli sonluq isə kəlimeyi şəhadət üzrə (Müsəlman olaraq) ölməkdir."

 

Qaynaq: Əbu Abdillah Əl Fasi: Muxtasarud Durris Səmin: 75

Misir: Daru İhyail Kutubil Arabiyyə

 

 

13) Maliki fəqihlərindən Muhəmməd bin Mubərək Əl Əhsəi (v. 1235 h. sonra) Peyğəmbərin qəbrini ziyarətdən danışarkən, ziyarətçiyə belə deməsini tövsiyə edir:

 

فيا رسولَ الله ، ويا حبيبَ الله ويا خِيرةَ اللهِ ، اشْفَعْ لي إلى ربك ليُوفّقني في حَياتِي لاتّباعِ سنَّتِك ، والدَّوامِ على محبَّتِك ، ويرزُقني في القيامة شفاعتَك  ،وفي الجنة مرافقتَكَ مع الذين أنعمَ الله عليهم مِن النبيّينَ والصدّيقينَ والشهداءِ والصَّالحِينَ

يا رسولَ اللهِ ، اشفَعْ لي عند الله ، فقد قصَمتْ ظَهْري أوزاري ، وقد أثقلتْ كَواهلي ، وأنتَ الشافع المشفَّع ، وقد قال الله تعالى : وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّاباً رَحِيماً

وقد جِئتاك ظالمًا لنفْسي ، مُستغفِرًا لذنْبي ، فاشفَعْ لي يا سيدِي ، يا رسول الله

 

ثم تُبلِّغه سلامَ مَن أوْصَاك بالسلام عليه ، فتقول : السلامُ عليك يا رسولَ الله مِن فلانِ بنِ فلانٍ ، يستشفِع بك إلى ربك ، فاشفَعْ له وللمُسلمِينَ

 

“... Ey Allahın Elçisi! Ey Allahın sevimlisi! Ey Allahın seçkini! Mənim üçün Rəbbinə şəfaət et ki, məni həyatımda sənin sünnətinə tabe olmağa, səni daim sevməyə müvəffəq etsin, Qiyamət günündə mənə sənin şəfaətini, Cənnətdə Allahın nemət verdiyi nəbilər, siddiqlər, şəhidlər və salihlərlə birgə sənin yoldaşlığını nəsib etsin.

Ey Allahın Elçisi! Mənim üçün Allah qatında şəfaət et! Günah yüküm belimi bükdü, çiyinlərimə düşən yük ağırlaşdı. Sən şəfəət edib, şəfaəti qəbul edilənsən.

Uca Allah buyurur: “Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər.” (Ən-Nisa: 4/64)

Sənin yanına nəfsimə zülm etmiş, günahlarım üçün (Allahdan) bağışlanma diləyərək gəldim. Elə isə, mənim üçün şəfaət et! Ey Ağam! Ey Allahın Rəsulu! (Sonra yaxınları, şeyxləri üçün şəfaət istəyər) ...

... Sonra səninlə ona salam göndərənlərin salamını çatdırıb, belə deməlisən: Ey Allahın Rəsulu! Filankəs oğlu filankəsdən sənə salam var! Səndən Rəbbin qatında şəfaət etməni diləyir! Onun üçün və bütün müsəlmanlar üçün şəfaət et!”

 

Qaynaq: Muhəmməd bin Mubərək: Buşran Nəsik bi Ədəil Mənəsik: 253-54

Darul Fəth: 1435/2014


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#13 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 03:31

14) Sözü gedən "Muxtasarud Durris Səmin" adlı əsərə haşiyə yazanlardan Mərakeş qazisi Talib İbnul Hacc Əl Fasi (v. 1273 h/1857 m) "Şəfaət istə" sözlərinin izahında deyir:

 

واسأَلْ شفاعةً - أيْ اسألِ النبيَّ صلى الله عليه وسلم أن يشفَعَ فيكَ إلى موْلاك , فإنها مِن أهمِّ ما يُطلَب في هذا المكان

 

ومنَع بعضُ المبتدعةِ مِن ذلك وصرَّح بأنه شركٌ قائلا : التعلقُ بمخلوقِ في دفْعٍ أو جلْبٍ على غيرِ الطريقِ العاديِّ عبادةٌ له , وعبادةُ المخلوقِ شركٌ يُبِيحُ الدمَ والمالَ

قال : وإنما تُطلَب الشفاعةُ مِن الله بأنْ تقولَ : "اللهمَّ شفِّع فينا نبيَّك" ولا تُطلَب مِن غيرِه

ومِن أقوى الحجَجِ على هذا عندنا قوله تعالى { مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِه } , قال : وإذا كان رسولُ الله صلى الله عليه وسلم وهو سيدُ الشفعاءِ وصاحبُ المقامِ المحمودِ وآدمُ ومَن دونَه تحتَ لوائه لا يشفَع إلا بإذنِ الله , ولا يشفَع ابتداءً , بل يأتي فيخَرُّ للهِ ساجدًا فيحمَد على إنعامِه بمحامِدَ يعلِّمها إيّاه , فيقول له : " ارفَعْ رأسَك وسَلْ تُعْطَ , واشفَعْ تُشفَّعْ " , فكيف بغيره مِن الأنبياء و الأولياء ؟!

 

والجوابُ عن قولهم " التعلقُ بمخلوقِ في دفْعٍ أو جلْبٍ على غيرِ الطريقِ العاديِّ عبادةٌ له " , أنه ليس كلُّ تعلّقٍ بالأنبياءِ والأولياءِ على غيرِ الطريقِ العاديِّ عبادةً لغير اللهِ , للأنَّ العبادةَ شرعًا غايةُ التذلُّلِ والخضوعِ لِمَن يعتقِد له الخاضعُ بعضَ صفاتِ الربوبيةِ كما يُنبئ عنه مواقعُ استعمالِها في الشرعِ , فلا يكون المتعلقُ بهم مُشركا على أي وجهٍ كان تعلقُه , بل مَن تذلَّل وخضَع لغير اللهِ لاعتقادِه فيه الألوهيةَ أو إثباتِ شيءٍ مِن صفاتِه فيها كعبَدة الأوْثانِ والأصْنامِ فهو مشركٌ

 

ومن استغاث بنبيٍّ أو وليٍّ أو سأله الشفاعةَ أو توسَّل به أو دعا عنده أو تبرَّك بأثَرِه معتقدًا أنه لا يملِك نفعًا و لا ضرًّا وإنما يسأله ليُعاونَه بالدعاءِ والابتهال لقوّةِ الرَّجاءِ في القبولِ لا يكون مشركًا , بل ذلك مُنْتجٍ للاغتباطِ , مُوجبٌ للرِّبْحِ وللطاعةِ وكمالِ الإيمان

 

"... "Şəfaət istə" - yəni: Nəbidən – sallallahu aleyhi və səlləm – sənin üçün Rəbbindən şəfaət diləməsini istə.

Çünki Şəfaət, bu məqamda (qəbri başında) istənəcək şeylərin ən əhəmiyyətlilərindəndir.

 

Bəzi bidətçilər (Vəhhabiləri qəsd edir) bunu qadağan edərək, şirk olduğunu söyləmişlər. Səbəbini isə belə izah etmişlər: Bir zərərin dəfində və ya bir mənfəətin cəlbində ənənəvi olmayan bir yolla hər hansı bir məxluqa (ondan şəfaət istəmək surətilə) bağlanmaq ona ibadət etməkdir. Məxluqa ibadət isə, qanı və malı mübah qılan bir şirkdir.

Şəfaət ancaq Allahdan belə demən surətilə istənilər: "Allahım! Nəbini mənim üçün şəfaətçi qıl". Şəfaət Allahdan başqasından istənilməz.

Bizə görə bu dediyimizin ən güclü dəlillərindən biri Uca Allahın bu ayəsidir:

"Onun qatında izni olmadan şəfaət edəcək kimdir?" (Əl Bəqərə: 2/255)

Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm - şəfaətçilərin seyyidi, Əl Məqamul Mahmud sahibi olduğu, Adəm və digərləri onun bayrağı altında toplanacağı halda, Allahın izni olmadan şəfaət etməyəcək.

Həmçinin dərhal şəfaət etməyəcək, Əksinə Uca Allahın önündə səcdə edərək yerə qapanacaq, nemətlərinə görə ona öyrədəcəyi öygü şəkillərilə Ona həmd edəcək . Sonra Uca Allah buyuracaq: "Başını qaldır! İstə, istədiyin verilsin, şəfaət et şəfaətin qəbul edilsin!"

Elə isə digər Nəbilərin və Vəlilər necə olacaq?

 

Onların " Bir zərərin dəfində və ya bir mənfəətin cəlbində ənənəvi olmayan bir yolla hər hansı bir məxluqa (ondan şəfaət istəmək surətilə) bağlanmaq ona ibadət etməkdir" iddiasına cavabımız belədir:

Ənənəvi olmayan bir yolla Nəbilərə və Vəlilərə hər bağlanma şəkli, Allahdan başqasına ibadət deyildir!

Çünki, şərən ibadət - şəriətdə istifadə edildiyi yerlərin dəlalət etdiyi üzrə - boyun əyən kimsənin, bəzi rububiyyət vəsflərinə sahib olduğunu düşündüyü kimsəyə maksimum təzəllül və tabeçilik göstərməsidir.

Buna binaən bağlanması hansı formada olursa olsun, Nəbilərə və Vəlilərə (onlardan istəmək surətilə) bağlanan kimsə müşrik olmaz!

Əksinə kim bütlərə ibadət edənlər kimi, Allahdan başqasına o kimsənin ilah olduğu və ya onda Uca Allahın sifətlərindən bəzi sifətlər olduğu etiqadıyla təzəllül göstərib boyun əyərsə müşrik odur.

 

Kim onun (müstəqil olaraq) fayda və zərər verməyəcəyini bilərək, sadəcə duasının məqbul olduğu çox umulduğu üçün onu öz dua və yalvarışlarıyla dəstəkləsin deyə bir Nəbidən və ya Vəlidən kömək istəyər və ya şəfaət diləyər və ya onunla təvəssül edər və ya onun yanında dua edər və ya onun qalmış əşyalarıyla təbərrük edərsə müşrik olmaz.

Əksinə bu sevinclə nəticələnən, (uxrəvi) qazanca, itaətə və imanın kamilliyinə səbəb olan bir şeydir.

(Bundan sonra Vəhhabilərin iddialarına dəlil zənn etdikləri Bəqərə - 255 ayəsini anlamaqda düşdükləri xətanı izah edərək, o mövzudakı şübhələrinidə dəf edir)."

 

Qaynaq: Talib İbnul Hacc Əl Fasi: Haşiyətun alə Muxtasarid Durris Səmin: 2/132

Mətbəatu Salih Murad Əl Hilali: 1348

 

 

 

15-16) "Əl Murşidul Muin" adlı kitabın digər bir şarihi, zamanının böyük alimi Əhməd bin Əl Bəşir Əş Şinqiti (v. 1276 h/1859 m) "Mufidul İbəd" adlı şərhində, müəllifin "Şəfaət istə" sözlərinin şərhində İmam Malikin Xəlifəyə şəfaət istəməsini əmr etdiyi məşhur hekayəsini, Qurtubi və İbn Kəsirdəki məşhur Utbi qissəsini zikr etdikdən sonra, Maliki alimlərindən olan Yusuf Əd Dəcəvidən nəqlən deyir:

 

وقد سُئل الشيخُ يوسفُ الدَّجَوِي عن طلبِ المعونةِ مِن نبيٍّ أو وليٍّ على أنهما سببانِ عاديانِ كسائر الأسبابِ العاديةِ المخلوقةِ للهِ عزّ وجلّ ؟

 

... أما الشرْكُ فهو أن تطلُبَ مِن غير اللهِ على أنه إلهٌ مع اللهِ يُعطي ويمنَع بغير إذنِه, ولا يُتصوَّر ذلك أنْ يكونَ مِن أحدِ المؤمنينَ , ولا بأسَ على أحدٍ طلَب عن أحدٍ على أنه يفعَل شيئا إلا بإذن الله , ولا يَتصرَّف إلا بقدرته وإذنه وإرادته , لا حوْلَ ولا قوةَ إلا بالله

 

... فأي مانعٍ مِن طلبِ شيءٍ أعْطاه اللهُ لهم , وإنما الممنوعُ هو طلَبُ الشفاعةِ مِن الأصْنامِ ألتي لا تملِك شيئا

 

"Şeyx Yusuf Əd Dəcəviyə, bir Nəbidən və ya vəlidən onların Allahın yaratdığı digər adi səbəblər kimi bir adi səbəb olduqları inancı üzrə yardım istəmək (bunun şirk olub olmaması) haqqında sual verildi.

 

Cavabında dedi: ... Şirk, Allahdan başqasından onun Allahla yanaşı bir ilah olduğuna, Allahın izni olmadan nəyisə verib, nəyəsə mane olacağına inanaraq istəməndir.

Belə bir şey isə heç bir mömin haqqında təsəvvür olunmaz.

Bir kimsədən nəsə istəyən şəxs, istənən kimsənin ancaq Allahın izni çərçivəsində nəsə etdiyi və ancaq Onun qüdrəti, izni və iradəsi çərçivəsində tasarruf etməsi inancı üzrədirsə bunda onun üçün bir bəis yoxdur.

Allahdan başqa güc və qüvvət sahibi yoxdur.

 

... Allahın onlara verdiyi bir şeyi (şəfaəti) onlardan istəməyə əngəl olan nədir?

Qadağan edilən sadəcə heç bir şeyə sahib olmayan bütlərdən şəfaət istəməkdir."

 

Qaynaq: Əhməd bin Əl Bəşir Əş Şinqiti: Mufidul İbəd: 621-622

Əbu Dabi: 1999
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#14 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 01 mart 2014 - 03:39

17) Kitabın digər şarihi Muhəmməd bin Yusuf Əl Kafi (1278-1379 h/1861-1959 m) "Ən Nurul Mubin alə Murşidil Muin" adlı şərhində, yuxarıda zikr edilən "ədəb və niyyətlə Mustafanı ziyarət" misrasını şərh edərkən deyir:

 

وهي أداءُ هذه السنةِ المؤكَّدةِ وطلَبُ الشفاعةِ منه - صلى الله عليه وسلم - وغيرُ ذلك مِن أفعالِ البِرِّ

 

"(Qəbri ziyarətdə şəri niyyət) Bu müəkkəd sünnətin yerinə yetirilməsi, ondan - sallallahu aleyhi və səlləm - şəfaət istəmək və digər yaxşı əməllər olmalıdır."

 

Qaynaq: Muhəmməd bin Yusuf Əl Kafi: Ən Nurul Mubin: 133

Misir: Daru İhyail Kutubil Arabiyyə: 1341/1922

 

Müəllifin "Şəfaət istə" sözlərinin şərhində isə deyir:

 

وَسَـلْ شَفَاعَةً منه - صلى الله عليه وسلم - بأنْ تقولَ له : يا رسولَ الله - صلى الله عليك وسلم – اشفَعْ لي عند ربِّك ...

 

"Ondan - sallallahu aleyhi və səlləm - "Ey Allahın Rəsulu - sallallahu aleykə və səlləm - "mənin üçün Rəbbin qatında şəfaət et" deyərək şəfaət istə ..."

 

Qaynaq: Muhəmməd bin Yusuf Əl Kafi: Ən Nurul Mubin: 134-135

Misir: Daru İhyail Kutubil Arabiyyə: 1341/1922

 
 

18) İbnul Muvaqqit Əl Mərakəşi (1285-1396 h/1868-1976 m) isə bu kitaba yazdığı "Əl Həblul Mətin" adlı şərhində deyir:

 

ثم لِيَسألْ النبيَّ - صلى الله عليه وسلم - أنْ يشفَعَ فيه إلى مولاه , فإنها مِن أهمِّ ما يُطلَب في هذا المكان , وأوْلى ما يدعُو الإنسانُ به

 

"Sonra Nəbidən - sallallahu aleyhi və səlləm - Allah qatında onun üçün şəfaət etməsini istəsin!

Çünki şəfaət, bu məkanda istənəcək şeylərin ən əhəmiyyətlilərindən və insanın onun üçün dua edəcəyi şeylərin ən öncəliklilərindəndir."

 

Qaynaq: İbnul Muvaqqit: Əl Həblul Mətin: 77

Məğrib Çapı

 

 

19) Digər bir Maliki fəqihi Həsən Əl Adəvi Əl Həmzəvi (1221-1303 h/1806-1886) "Kənzul Mətalib fi Fadlil Beytil Həram" adlı kitabında deyir:

 

ومِن أحْسنِ ما يقول بعدَ تجديد التوبةِ في ذلك الموقِف ‏الشريفِ ، وتلاوةِ { وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ } , نحْن وفْدُك ‏يا رسولَ ‏الله وزوّارُك ، جِئناك ‏لقضاءِ حقِّك وللتبرُّكِ بزيارتِك والاستشفاعِ بك ممّا أثقَلَ ظُهورَنا وأظلَم ‏قُلوبَنا

 

"Bu şərəfli məkanda tövbə yenilədikdən və "…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi ... " ayəsini oxuduqdan sonra, ziyarətçinin deyəcəyi ən gözəl şeylərdən biri budur:

Ey Allahın Rəsulu! Biz sənin qonağın və ziyarətçilərinik. Sənin haqqını ödəmək, ziyarətinlə bərəkətlənmək və belimizi bükən və qəlblərimizi qaraldan şeylər haqqında səndən şəfaət istəmək üçün yanına gəldik."

 

Qaynaq: Həsən Əl Adəvi: Kənzul Mətalib: 216

Hindistan: 1280

 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#15 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 12:42

Şafi məzhəbi kitablarında mövzumuzla əlaqəli olanlar:

 

1) Tacuddin Əs Subki (727-771 h/1327-1370 m) Şafi fəqihlərinin tərcümeyi-hallarını topladığı "Tabaqatuş Şafiiyyətil Kubra" adlı əsərində məzhəbin böyük fəqihi Əbu Hatim Əl Ənsarinin oğlu olan digər bir fəqih Əbul Fərəc bin Əbi Hətimin (v. 501 h) başına gələn bir hadisədən danışır. Qısaca olaraq Şeyxin oğlu Abdur Rahman Həcc ziyarəti zamanı itir və bu fəqih oğlunun tapılması üçün Rəsulullahdan şəfaət istəyir:

 

فجعَل يتمرَّغ في مسجد النبي صلى الله عليه وسلم في التراب , ويتشفَّع به - عليه أفضل الصلاة والسلام - في لُقْيِ ولدِه , والخلق حولَه , فبينا هو في تلك الحال إذ دخَل ابنُه مِن باب المسجد

 

"Nəbinin – aleyhissalam – məscidində özünü torpağa vuraraq ondan – aleyhi əfdalussalati vəssəlam – oğluna qovuşma mövzusunda şəfaət istədi.

İnsanlar onun ətrafına toplaşmışdılar və o bu haldaykən oğlu məscidin qapısından içəri girdi..."

 

Qaynaq: Tacuddin Əs Subki: Tabaqatuş Şafiiyyətil Kubra: 7/158

Qahirə: 1383/1964

 

 

2) Eyni hadisəni digər bir Şafi alimi Şəmsuddin Əz Zəhəbi (673-748 h/1274-1348 m) Mərvəzi kanalıyla daha açıq şəkildə nəql edir:

 

وهو يقول : يا رسولَ الله ! جئتُكم مِن بلدٍ بعيدٍ زائراً ، وقد ضاعَ آبني ، لا أرجِع حتى ترُدَّ عليَّ ولَدِي , وردَّد هذا القول ، إذ دخل ابنُه

 

"O belə dedi: Ey Allahın Rəsulu! Uzaq diyardan sizin yanınıza ziyarətçi olaraq gəldim. Oğlum itib. Sən oğlumu mənə geri qaytarmayınca dönməyəcəm. Bu sözləri təkrarlayırdıkı oğlu içəri daxil oldu."

 

Qaynaq: Şəmsuddin Əz Zəhəbi: Tərixul İsləm: 35/52

Beyrut: Darul Kitəbil Arabi: 1410/1990

 

 

Qeyd: Gördüyümüz kimi, Tacuddin Əs Subki və Zəhəbi bu hərəkəti normal qarşılamış və şəfaət istəyən kimsəni fəqihlərdən və saleh insanlardan saymışlar. Bu davranışları onların bu əməli şirk saymadıqlarının açıq dəlilidir.
 


  • Əbu Ömər Hənəfi və Emil bu ismarıcı bəyəndilər
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#16 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 12:59

3) Əbu Həmid Əl Ğazali (450-505 h/1058-1111 m) "İhyau Ulumid Din" adlı kitabında şərəfli qəbri ziyarət edənin belə deməsi lazım olduğunu qeyd edir:

 

ثم يقول : اللهم إنك قد قلتَ وقولُك الحق : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } , اللهم إنا قد سمِعنا قولَك وأطعْنا أمْرَك وقصَدنا نبيَّك , متشفعينَ به إليك في ذنوبنا وما أثقَلَ ظهورَنا مِن أوزارنا , تائبين مِن زَلَلِنا معترِفين بخطايانا وتقصيرِنا , فتُبْ اللهم علينا , وشفِّع نبيَّك هذا فينا

 

"Daha sonra ziyarətçi belə deyər: Allahım! Şübhəsiz ki, Sən buyurdun və sənin sözün haqdır:

"…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər." (Ən-Nisa: 4/64).

Allahım! Biz Sənin sözünü eşitdik, əmrinə itaət etdik, günahlarımız və belimizi bükən yüklər haqqında Sənin qatında şəfaət etməsini istəyərək, kiçik səhvlərimizdən tövbə edərək, xəta və təqsirlərimizi etiraf edərək Nəbinin huzuruna gəldik! Elə isə Allahım bizi bağışla! Bu Nəbinin bizim haqqımızdakı şəfaətini qəbul et!"

 

Qaynaq: Əbu Həmid Əl Ğazali: İhyau Ulumid Din: 1/347

Beyrut: Darus Sadir: 2004

 

 

4) Muhyiddin Ən Nəvəvi (631-676 h/ 1233-1277 m) "Əl Məcmu" adlı şərh çalışmasında deyir:

 

ثم يرجِع إلى مَوقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِ رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفْسِه , ويستشفِع به إلى ربِّه سبحانه وتعالى . ومِن أحسَنِ ما يقول ما حكاه الماوَرْدي والقاضي أبو الطيِّب وسائرُ أصحابِنا عن العُتْبي مُستحْسِنينَ له

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi - subhənəhu və təala - qatında şəfaət etməsini diləyər.

Ziyarətçinin söyləyəcəyi ən gözəl şeylərdən biri Məvərdi, Əl Qadi Əbut Tayyib və əshabımızdan digərlərinin Utbidən bəyənərək nəql etdikləri bu sözlərdir... (Davamən daha öncə zikr edilən məşhur Utbi qissəsini nəql edir)."

 

Qaynaq: Muhyiddin Ən Nəvəvi: Əl Məcmu: 8/274

İdarətut Tibəatil Muniriyyə

 

 

Nəvəvi Həcc əhkamlarına dair yazdığı digər bir kitabında deyir:

 

ثم يرجِع إلى مَوقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِ رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفْسِه , ويتشفَّع به إلى ربِّه سبحانه وتعالى . ومِن أحسَنِ ما يقول ما حكاه أصحابُنا عن العُتْبي مُستحْسِنينَ له

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi - subhənəhu və təala - qatında şəfaət etməsini diləyər.

Ziyarətçinin söyləyəcəyi ən gözəl şeylərdən biri, əshabımızın (Şafilərin) Utbidən bəyənərək nəql etdikləri bu sözlərdir... (Davamən daha öncə zikr edilən məşhur Utbi qissəsini nəql edir)."

 

Qaynaq: Muhyiddin Ən Nəvəvi: Əl İdah fil Mənəsik: 159

Beyrut: 1405/1985

 

 

Qeyd: Nəvəvinin sözlərində iki nöqtəyə diqqət çəkmək istəyirəm:

1. Nəvəvi bu qissəni Məvərdi, Qadi Əbut Tayyib və şafi fəqihlərindən digərlərinin də zikr etdiyini qeyd edərək, bu işi məndub görən digər alimləridə sadalayır.

2. İmam Nəvəvi onların Utbi qissəsini məhz bəyənərək, təqdir edərək nəql etdiklərini söyləyir. Bu, ağıl sahibinə özlüyündə məlum olsada, sadə əqli nəticələr çıxarmaqdan aciz olan kimsələr üçün bu nöqtəyə diqqət çəkmək istədim. Çünki, onlardan bir qismi bu hekayənin sadəcə gəlişi gözəl və məqsədsiz zikr edildiyini iddia edirlər.

 

 

Nəvəvi "Əl Əzkar" adlı digər bir kitabında şərəfli qəbri ziyarət edən kimsənin nə edəcəyini açıqlayır:

 

ثم يرجِع إلى مَوقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِ رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم ويتوسَّل به في حقِّ نفْسِه , ويتشفَّع به إلى ربِّه سبحانه وتعالى

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə özü haqqında təvəssül edər, ondan Rəbbi - subhənəhu və təala - qatında şəfaət etməsini diləyər."

 

Qaynaq: Muhyiddin Ən Nəvəvi: Əl Əzkar: 1/256

Diməşq: Məktəbətul Məlləh: 1391/1971

 

 

5) Nəvəvinin "Əl Əzkar" kitabını şərh edən digər bir Şafi alimi İbn Allan Əs Siddiqi (996-1057 h/1588-1647 m) bu qismi şərh edərkən deyir:

 

ولا فرْقَ بينَ ذكْر التوسُّلِ والاستعانةِ والتشفُّعِ والتوجُّهِ به صلى الله عليه وسلم , وكذا بغيرِه مِن الأنبياءِ , وكذا الأولياء

 

"(Dua edənin) təvəssül, istianə (yardım istəmə), təşəffu (şəfaət istəmə) və onun - sallallahu aleyhi və səlləm – vasitəsilə təvəccüh/yönəlmə (təvəssül) ləfzlərini işlətməsi arasında heç bir fərq yoxdur (hər növü caizdir). Digər nəbilər və vəlilər haqqında da hökm belədir."

 

Qaynaq: İbn Allan: Əl Futuhətur Rabbaniyyə: 5/36

Beyrut: Dar İhyəit Turasil Arabi

 

 

İbn Allan daha sonra bu barədə Utbi qissəsindəki şeirə öz əlavələrilə yazdığı şerini zikr edir:

 

كنْ الشفيعَ لمَن زادتْ جِنايته أنتَ الشفيعُ الذي تُرجى شفاعته

 

"Günahı çox olan kimsəyə şəfaətçi ol

Sən şəfaəti umulan şəfaətçisən"

 

Qaynaq: İbn Allan: Əl Futuhətur Rabbaniyyə: 5/42

Beyrut: Dar İhyəit Turasil Arabi
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#17 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 13:16

6-7) Əbul Yəmən İbn Asəkir (614-686 h/1217-1287 m) "İthəfuz Zair"adlı əsərində həm öz görüşünü, həmdə şeyxi məşhur hədis alimi Hafiz İbnus Salahın görüşünü zikr edir:

 

ثم يرجِع الزائرُ إلى موقِفه الأولِ قُبَالةَ وجْهِ رسول الله صلى الله عليه وسلم , ويتوسَّل به إلى الله سبحانه في حوائجه ، وخُوَيْصةِ نفْسِه، ويستشفِع به إليه

قال شيخُنا أبو عمرٍو رحِمه الله : ومِن أحسنِ ما يقول ، قولُ الأعرابي الذي حكَاه جماعةٌ مِن الأئمةِ مُستحسنِين له عن العتبي

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, onun vasitəsilə uca Allaha ehtiyacları və şəxsi hacətləri haqda təvəssül edər, ondan Allah qatında şəfaət etməsini diləyər.

Şeyximiz Əbu Amr (İbnus Salah) – rahiməhullah - belə demişdir: Ziyarətçinin söyləyəcəyi ən gözəl şeylərdən biri, imamlardan bir qisminin Utbidən bəyənərək nəql etdikləri, bədəvinin dediyi sözlərdir... (Davamən daha öncə zikr edilən məşhur Utbi qissəsini nəql edir)."

 

Qaynaq: Əbul Yəmən İbn Asəkir: İthafuz Zair: 1/53

Dərul Ərqam

 

 

8) Məşhur şafi fəqihi İbn Dəqiq Əl İd və bənzərlərdən elm almış və fəqihliyi məsəl olan Alləmə Nəcmuddin İbn Rifa (645-710 h/1247-1310 m) "Kifayətun Nəbih fi Şərhit Tənbih" adlı şərhində deyir:

 

ثم يرجِع إلى مَوقِفه الأولِ قُبالةَ وجْهِ رسولِ اللهِ صلى الله عليه وسلم , ويستشفِع به إلى ربِّه سبحانه وتعالى

ومِن أحسَنِ ما يقول ما حكاه أصحابُنا عن العُتْبي

 

"Sonra ziyarətçi Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, ondan Rəbbi - subhənəhu və təala - qatında şəfaət etməsini diləyər.

Ziyarətçinin söyləyəcəyi ən gözəl şeylərdən biri əshabımızın Utbidən nəql etdikləri bu sözlərdir... (Davamən daha öncə zikr edilən məşhur Utbi qissəsini nəql edir)."

 

Qaynaq: Nəcmuddin İbn Rifa: Kifayətun Nəbih: 7/537

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 2009

 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#18 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 13:23

9-10) Öz əsrində Şafilərin şeyxi sayılan Kəməluddin İbnuz Zəmlikəni (667-727 h/1269-1327 m) Salah Əs Safadinin ondan nəql etdiyi bir şeirində deyir:

 

فاستغفرِ اللهَ لي واسألْه عصمتَه ... فيما بقي وغنى مِن غير إمساكٍ

قلتُ : ولم أقفْ للشيخ رحمه الله تعالى على نظمٍ هو خيرٌ مِن هذه القصيدةِ لقصْدها الصالحِ

 

"Allahdan mənim üçün bağışlanma dilə!

və qalan ömrümdə Onun qorumasını və bolluq tələb et.

(Kitabın müəllifi Salah Əs Safadi bu şeirin sonunda onun bu sözlərini bəyənərək belə deyir)

Deyirəm: Şeyxin – uca Allah ona rəhmət etsin – salih niyyəti yazılması səbəbilə bundan daha xeyirli bir qəsidəsinə vaqif deyiləm."

 

Qaynaq: Salah Əs Safadi: Əyanul Asr və Avənun Nasr: 4/636

Beyrut: Darul Fikr: 1418/1998

 

 

11) Şeyxul İslam Təqiyyuddin Əs Subki (683-756 h/1284-1355 m) bu mövzular haqqında qələmə aldığı "Şifaus Səqam fi Ziyərəti Xayril Ənəm" adlı möhtəşəm əsərində deyir:

 

اعلم أنه يجوز ويَحسُن التوسُّلُ والاستعانةُ والتشفُّعِ بالنبي صلى الله عليه وسلم إلى ربه سبحانه وتعالى , وجوازُ ذلك وحُسْنُه مِن الأمور المعلومةِ لكلِّ ذي دينٍ , المعروفة مِن فعْلِ الأنبياءِ والمرسلينَ وسيْرِ السلف الصالحين والعلماءِ والعوامِّ مِن المسلمينَ

ولم يُنكِر أحدٌ ذلك مِن أهل الأديانِ ولا سُمِع به في زمنٍ مِن الأزمان حتى جاءَ ابنُ تيميةَ , فتكلَّمَ في ذلك بكلامٍ يُلبِّس فيه على الضعَفاء الأغمارِ , وابتدع ما لمْ يُسبَق إليه في سائرِ الأعْصار , ولهذا طعَن في الحكاية التي تقدَّم ذكرُها عن مالكٍ رحمه الله تعالى , فإنّ فيها قولَ مالكٍ رحمه الله تعالى للمنصور : استَشفِعْ به . ونحن قد بيَّنَّا صحتَها

 

"Bil ki, Nəbiylə - sallalahu aleyhi və səlləm – Rəbbinə – subhənəhu və təalə - təvəssül etmək, ondan (Peyğəmbərdən) kömək istəmək və Rəbbi qatında şəfaət diləməsini istəmək caiz və gözəldir.

Bunun caizliyi və gözəlliyi hər din sahibi üçün məlum işlərdəndir. Nəbilərin və Rəsulların əməli, salih sələfin, müsəlmanların alimlərinin və avamının davranışı olaraq bilinir.

İbn Teymiyyə gəlib təcrübəsiz, zəif kimsələri aldadacaq söhbətlər edib, başqa əsrlərdə örnəyi olmayan bir görüş ortaya çıxarana qədər, dindarlardan heç kim bunu inkar etməmiş, heç bir zaman belə bir şey duyulmamışdı!

İbn Teymiyyə məhz bu səbəblə daha öncə qeyd edilən İmam Malikdən – rahiməhullahu təala - rəvayət edilmiş hekayəyə tən etmişdir. Çünki, hekayədə İmam Malik - rahiməhullahu təala - Mansura belə deyir: Ondan şəfaət istə! Biz bu hekayənin səhihliyini daha öncə açıqladıq!"

 

Qaynaq: Təqiyyuddin Əs Subki: Şifaus Səqam: 357
 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#19 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 13:37

12) Şafi fəqihlərindən İzzuddin İbn Caməa (694-767 h/1294-1366 m) "Hidayətus Səlik" adlı kitabında bu haqda deyir:

 

ثم يرجِع إلى مَوقِفه الأولِ قُبالةَ الوجهِ الشريفِ فيحمَد اللهَ تعالى ويمجده ويصلي على النبي صلى الله عليه وسلم , ويتوسَّل إلى الله تعالى به في حوائجِه , ويستشفِع به إلى ربِّه سبحانه وتعالى

قال بعد العلماء : يقول زائر بعد السلام والصلاة على رسول الله صلى الله عليه وسلم : اللهم إنك قلتَ وقولُك الحقُّ { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } , اللهم إننا قد سمِعنا قولَك وأطعْنا أمرَك وقصَدنا نبيَّك هذا صلى الله عليه وسلم مستشفعِين به إليك مِن ذنوبنا

وللهِ درُّ هذا الأعربيِّ حيثُ استنبَط مِن الآية الكريمةِ المجيءَ إلى زيارته صلى الله عليه وسلم بعد موتِه مستغفراً

وشتَّان بينَ هذا الأعربيِّ وبين مَن أضلَّه اللهُ فحرَّم السفَرَ إلى زيارته , وهو مِن أعظمِ القُرُباتِ

 

"Sonra ziyarətçi Peyğəmbərin şərəfli üzü qarşısındakı əvvəlki yerinə qayıdar, uca Allaha həmd edər, Onu öyər, Nəbiyə – sallallahu aleyhi və səlləm – salavat gətirər, ehtiyacları haqqında Allaha onunla təvəssül edər, ondan Rəbbi – subhənəhu və təala – qatında şəfaət etməsini diləyər...

Bəzi alimlər ziyarətçinin Rəsulullaha – sallallahu aleyhi və səlləm – salam və salatdan sonra belə deməli olduğunu söyləmişlər:

Allahım Sən buyurdun və Sənin sözün haqqdır: "…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər". Allahım biz Sənin sözünü eşitdik, əmrinə itaət etdik, günahlarımız xüsusunda Səndən şəfaət diləməsi üçün bu Nəbinin – sallallahu aleyhi və səlləm – yanına gəldik...

(Utbi qissəsində qəbrə gələn) Bu bədəvi ayəti kərimədən (Nisa-64) Rəsulullahın – sallallahu aleyhi və səlləm – ölümündən sonra onun ziyarətinə istiğfar edərək gəlmə hökmünü gözəl istinbat etmişdir/çıxarmışdır...

Allahın azdırdığı və Rəsulullahın ziyarəti üçün səfərə çıxmağı haram sayan kimsəylə (İbn Teymiyyəni qəsd edir) bu bədəvi arasında necədə böyük fərq var! Halbuki onu ziyarət etmək, Allaha yaxınlaşdıran əməllərin ən böyüklərindəndir."

 

Qaynaq: İbn Caməa: Hidayətus Səlik: 1511, 1519-1521

Dar İbnil Cəvzi: 1422

 

 

13-14) İməduddin İbn Kəsir (701-774 h/1302-1373 m) öz tarixində hicri 488 – ci ildə vəfat etmiş şəxslərdən bəhs edərkən, Böyük Şafi fəqihi Əbu İshaq Əş Şirazidən və digər alimlərdən hədis alan Vəzir Zahiruddin Əbu Şuca haqqında danışır. Onu uzun uzadı təriflədikdən sonra isə belə deyir:

 

فلما ثقُل في المرَضِ جاءَ إلى الحجرةِ النبويّةِ فقال : يا رسولَ الله ! قال الله تعالى : { وَلَوْ أَنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوك فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمْ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا } , أنا قد جئتُك أستغفِر اللهَ مِن ذنوبي , وأرجُو شفاعتَك يومَ القيامة , ثم ماتَ مِن يوْمه ذلك رحِمه الله تعالى , ودُفِن في البقِيع

 

"Xəstəliyi şiddətləndiyi zaman Peyğəmbərin hücrəsinə gəlib belə dedi: Ey Allahın Rəsulu! Uca Allah buyurmuşdur:

"…Əgər onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, sənin yanına gəlib Allahdan bağışlanma diləsəydilər və rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, Allahı tövbələri qəbul edən, mərhəmətli olaraq görərdilər."

Mən sənin yanına gəldim, günahlarım üçün Allahdan istiğfar diləyirəm, Qiyamət günü sənin şəfaətini umuram.

O gün vəfat etdi və Baqi məzarlığında dəfn edildi. Uca Allah ona rəhmət etsin."

 

Qaynaq: İbn Kəsir: Əl Bidayə vən Nihayə: 16/151-152

Daru Hicr: 1419/1998

 

 

Qeyd: Xatırladaq ki, İbn Kəsir həmçinin öz təfsirində müvafiq ayəni açıqlarkən Utbi qissəsini bəyənərək nəql etmiş, tarixində isə Rəsulullaha xitab edib Allahdan yağmur istəməsini tələb edən adamın qissəsini zikr edərək, isnadının səhih olduğunu söyləmişdir.

 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...

#20 Usuli

Usuli

    Forum Əhli

  • Moderators
  • 1.265 ismarıc
  • Məzhəb:Hənəfi

Yerləşdirilmə tarixi: 12 mart 2014 - 13:45

15) Təqiyyuddin Əl Hisni (752-829 h/1351-1426 m) "Dəfu Şubəhi mən Şəbbəhə və Təmərradə və Nəsəbə Zəlikə iləs Seyyidil Cəlil Əl İmam Əhməd" adlı kitabında deyir:

 

وروى البيهقي بسندِه إلى الأعمَشِ عن إبنِ صالح قال : أصابَ الناسَ قَحْطٌ في زمَنِ عمرَ رضي الله عنه , فجاء رجل إلى قبر النبي فقال : يا رسولَ الله هلَك الناس استسقِ لأمتك , فأتاه رسولُ الله في المنامِ فقال : ائتِ عمرَ فاقرَأه مني السلامَ وأخبِره أنهم مَسقِيُّون , وقلْ له عليك الكيْسَ , قال : فأتى الرجلُ عمرَ فأخبرَه فبكَى عمر رضي الله عنه وقال : يا ربّ لا آلُو إلا ما عجَزتُ

فهذا رجلٌ مباركٌ قد أتى قبرَه وطلَب الإستسقاءَ منه , فلو كان ذلك جهْلاً وضلالاً وشركاً لمنَعه عمرُ رضي الله عنه الذي احتج الزائغ بإستسقائه بالعبَّاس

 

"Beyhəqi, Aməşin İbn Salihdən nəql etdiyi bir sənədlə onun belə dediyini rəvayət edir:

Ömər - Allah ondan razı olsun - zamanında insanlara quraqlıq üz verdi. Bir adam Nəbinin – sallallahu aleyhi və səlləm – qəbrinə gəlib dedi: Ey Allahın Rəsulu! İnsanlar həlak olmaq üzrədirlər, Ümmətin üçün yağmur istə!

Allahın Rəsulu yuxusunda ona görsənib belə dedi: Ömərə get, məndən salam de və ona yağmura qovuşacaqlarını xəbər ver. Həmçinin ona de ki: Müdrik ol!

Adam gedib Ömərə bunu xəbər verdi və Ömər ağladı. Sonra isə, "Ya Rəbbim mən bacardığımı edirəm" dedi.

 

Bu mübarək adam onun qəbrinə gəlib, ondan yağmur istəməsini tələb etdi. Əgər bu, cəhalət, zəlalət və şirk olsaydı, şübhəsiz ki Ömər - Allah ondan razı olsun – ona mane olardı. Bu o Ömərdir ki, doğru yoldan sapan kimsə (İbn Teymiyyəni qəsd edir) onun Abbas vasitəsilə yağmur istəməsini dəlil olaraq irəli sürmüşdür."

 

Qaynaq: Təqiyyuddin Əl Hisni: Dəfu Şubəhi mən Şəbbəhə: 139

Məktəbətul Əzhəriyyə lit Turas

 

 

16) Şeyxul Qurra Şəmsuddin İbnul Cəzəri (751-833 h/1350-1429 m) "Ğayətun Nihəyə fi Tabaqatil Qurra" adlı əsərində İmam Şafinin tərcümeyi halını verərkən, İmamdan şəfaət istədiyini şeirlə belə ifadə edir:

 

والدعاءُ عنده مستجابٌ , ولما زُرْتُه قلْتُ

زرْتُ الإمامَ الشافعي ... لأنَّ ذلك نافـِعي

لأنالَ منه شفاعةً ... أكرِمْ به مِن شـافعِ

 

 

"2840. ... İmam Şafinin qəbri yanında dua müstəcəbdir/qəbuldur. Mən onu ziyarət etdiyim zaman belə dedim:

 

İmam Şafini ziyarət etdim

Çünki, bu mənim üçün fayda vericidir

Bu ziyarətlə ondan bir şəfaətə nail olmaq istəyirəm

O nə gözəl şəfaətçidir."

 

Qaynaq: İbnul Cəzəri: Ğayətun Nihəyə fi Tabaqatil Qurra: 2/87

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1426/2007

 


  • Əbu Ömər Hənəfi bu ismarıcı bəyəndi
Ən çətin yıxılan büt, insanın öz nəfsidir...




Bu mövzunu oxuyan istifadəçi sayı: 8

0 İstifadəçi, 8 Qonaq, 0 Anonim