Mövzuda Bir İsmarıc Var

[Usta]

Əs sələmu aleykum qardaşlar bu səs yazısına münasibətinizi bilmək istəyərdim.

[Usuli]

Va Aleykumussalam. Nurəddin Yıldız hoca İslami çalışmalarından və həyatını bu yola sərf etdiyindən dolayı hörmət edilməsi, Allah üçün sevilməsi vacib olan insanlardandır.

Lakin, haqq bizim üçün daha sevimlidir. Nurəddin hocanın bu səs yazısında ciddi xətalara yol verdiyini düşünürəm. Elmi əmanət adına - hocaya sayğımızla bərabər - bəzi nöqtələrdə tənqid edilməsinin də vacib olduğu görüşündəyəm.

Ümumiyyətlə hocanın Səhabə və onlar arasında baş verənlər haqqında dinlədiyim bir neçə dərsindən mənə ayan olan budur ki, məsələlərə yetərincə vaqif deyil. Mövzu haqqında danışarkən tez tez xətalara yol verir. Əslən hocanın zehnində səhabə 120 min mələkdən ibarət bir ordudur ... Bu yanlış düşüncə, analiz zamanı öz meyvələrini verir...

 

Hocanın bu qısa səs yazısında yol verdiyi, gerçəyi öyrənincə dönəcəyinə çox az da olsa ümid etdiyimiz xətalar aşağıdakı kimidir:

 

1. Sual verən Muaviyənin pislənib xətalı olduğunu deyir və Nurəddin hoca bu iki maddəyə birdən etiraz edir. Halbuki Muaviyənin digər xətaları bir tərəfə Siffin savaşında haqsız olduğu icmaya yaxın bir şeydir.

 

Əbu Abdillah Əl Qurtubi (600-671 h/1204-1274 m) "Ət Təzkirə" adlı əsərində bu barədə deyir:

 

وقال فقهاء الإسلام فيما حكاه الإمام عبد القاهر في كتاب الإمامة مِن تأليفه ، وأجمعَ فقهاءُ الحجاز والعراقِ مِن فَريقي الحديثِ والرأي مِنهم مالكٌ والشافعي وأبو حنيفةَ والأوزاعي ، والجمهورُ الأعظم مِن المتكلمِين إلى أن علياً مُصيبٌ في قتالِه لأهلِ صِفّين كما فالوا بإصابتِه في قتلِ أصحابِ الجمل ، وقالوا أيضاً بأن الذين قاتلوه بُغاةٌ ظالمونَ له ، ولكن لا يجوز تكفيرُهم ببغيهم

وقال الإمام أبو منصورٍ التيمي البغدادي في كتابه الفرْق مِن تأليفه في شأن القصةِ عقيدةِ أهلِ السنة :  وأجمعوا أن علياً كان مُصيباً في قتالِه لأهْلِ صفّين كما قالوا بإصابتِه في قتْلِ أصحاب الجمل ، وقالوا أيضاً : بأن الذين قاتلوه بغاةٌ ظالمونَ له ولكن لا يجوز تكفيرهم ببَغْيِهم

 

“İmam Abdul Qahirin "Əl İməmə" kitabında zikr etdiyi üzrə, Rəy və Hədis məktəbindən olan Hicaz və İraq fəqihləri, Malik, Şafi, Əbu Hənifə, Əvzəi və kəlamçılardan böyük bir topluluq icma etmişlər: Əli, Cəməl savaşında olduğu kimi, Siffin savaşında da haqlı idi. Ona qarşı savaşanların hamısı baği və ona zülm edən kimsələr idi. Lakin, bağilikləri səbəbilə təkfir edilmələri caiz deyil.

 

İmam Əbu Mənsur Ət Teymi Əl Bağdadi Əhli Sünnət Əqidəsinin xüsusiyyətləri barədə təlif etdiyi "Əl Farq" adlı kitabda deyir: Əhli Sünnət icma etmişdir: Əli, Cəməl savaşında olduğu kimi, Siffin savaşında da haqlı idi. Ona qarşı savaşanların hamısı baği və ona zülm edən kimsələr idi. Lakin, bağilikləri səbəbilə təkfir edilmələri caiz deyil.”

 

Qaynaq: Əbu Abdillah Əl Qurtubi: Ət Təzkirə: 1089

Riyad: Məktəbətu Daril Minhəc: 1425

 

2. Davamən "Rəsulullahın qaynı mənim dayımdır" deyir. Bu haqda saytımızda geniş bir məqalə mövcuddur. Belə bir qohumluğun insanın əzabdan qurtulmasında heç bir rolu yoxdur. Habili öldürən Qabilin Adəmin övladı olması, Yusufu öldürməyə niyyətlənib quyuya atan qardaşlarının Yaqubun övladları olması onlara necə fayda vermədisə, Muaviyəyə də saxta "dayılıq" titulu heç bir fayda verməz. Qohumluq prinsiplərinin insana fayda verməyəcəyi İslamın təməl prinsiplərindən biridir!

 

3. Davamən Muaviyənin Vəhy katibi olduğu deyir. Bu məsələni də eyni şəkildə saytımızda təfsilatıyla açıqlamışıq. Diləyən müvafiq linkdən oxuya bilər. Lakin, qısa olaraq onu deyim ki, Muaviyənin vəhy yazdığına dair heç bir sağlam rəvayət yoxdur. Yəni iddia kökdən əsassızdır. Əsaslı olsaydı belə, İslamda vəhy katiblərinə cinayət işləmə sərbəstliyi gətirilməyib. Onu müdafiə üçün bu cür bir xüsusu irəli sürmək mənasızdır.

 

4. Davəmən katiblərin Allah tərəfindən seçildiyini deyir. Söhbətin ən problemli nöqtələrindən biri budur. Öncəliklə Nurəddin hoca bunu nəyə dayanaraq söyləyir? Çox maraqlıdır. Əlaqə saxlayan qardaşlardan bu haqda cavab alan kimsə olarsa, burada bölüşsün.

Daha sonra belə bir iddianın təhlükəsi bundan ibarətdir: Bizlər ən az 3 vəhy katibinin mürtədd olduğunu bilirik. Məqamın şərəfli olması üçün Allahın onları güvən səbəbilə seçməsi lazımdır. Əgər bu katiblər daha sonra mürtəd olublarsa, deməli haşa Allah seçimində yanılıb. Yəni əlimizdə iki ehtimal var. Ya katiblərin Allah tərəfindən seçilmədiyini deyəcəyik, ya da haşa Allaha cəhalət isnad edəcəyik...

 

5. Davamən Allahdan başqa kimsənin, insanların iman və ibadətləri haqqında qərar verə bilməyəcəyinə inandığını deyir. İrəliləyən dəqiqədə isə, Allah "Əli haqlı, Muaviyə haqsızdır" demədikçə mən susaram deyir.

Bu fikir, İslamın təməllərilə ziddiyət təşkil edir. Uca Allah öz kitabında bizə sadiqlərlə bərabər olmağı, bağilərlə savaşmağı, fəsadçı və bənzərlərindən qorunmağı əmr etmiş, münafiqləri tanımamız üçün bir çox əlamətlərini zikr edib, vəsflərinə diqqət çəkmiş, fasiqlərin gətirdiyi xəbərləri araşdırmağımızı istəmişdir. İslam ümmətinin zəlil duruma düşmə səbəblərinin ən önəmlilərindən biridə dostunu düşmənindən seçə bilməməsidir.

Əgər bizim sadiqi fasiqdən, haqlını bağidən ayırma haqqımız yoxdursa, bütün bu əmrlər boşuna verilmişdir. Ayrıca "Allaha aid olduğu düşünülən" bu haqq niyəsə sadəcə tənqid tələb edildikdə yada düşür. Muaviyənin Allah dostu olduğunu iddia edərkən kimsə "bunu ancaq Allah bilir demir", susmur. Elə bu söhbətin özüdə məhz Muaviyənin fəzilət sahibi olduğu fikrini aşılayır... Düşünürəm ki, bu nöqtədə Nurəddin hocanın çox təməl bir xəta etdiyi hər kəscə aydındır.

 

6. Davamən Muaviyənin xilafəti Həsəndən layiqincə aldığını vəhm etdirir. Sözsüz ki, bunun belə olmadığı aşikardır. Muaviyə, zamanının haqq xəlifəsi olan Əliyə qarşı üsyan etdi və Allahın Quranda zikr etdiyi baği vəsfinə layiq oldu. Əli şəhid edilincə Müsəlmanlar, Mühacir və Ənsar toplanıb Həsənə beyət etdi və qanuni xəlifə o oldu. Muaviyəni itaətə cağıran məktublar göndərdi. Muaviyə öz üsyanına davam edincə, Həsən ona qarşı ordu hazırladı. Ancaq tərəfdarlarının Muaviyənin pullarıyla satın alınması və bənzəri səbəblərdən müvəffəq ola bilməyib, yardımsız qaldı. Zərurət qarşısında öz qanuni haqqından imtina etmək məcburiyyəti doğdu. Əks halda, öz xoşuyla Xilafəti Muaviyə kimi bir düşmənə təslim etməklə, atasının mübarizəsini satmış olardı. Bu barədə istədiyiniz tarix kitabına baxa bilərsiniz.

Müxaliflərin məntiqi məni daima təəccübləndirib... Qanuni bir xəlifəyə qarşı çevriliş edib, haqsızlıqla hakimiyyəti oğurlayan biri haqqında, "xəlifə könüllü təslim etdi" demək ən azından faktları təhrifdir.

 

7. Davamən bu mövzuların faydasız olduğunu deyir. Əgər bu mövzular müzakirə edilməsəydi, açılması bəlkə çox faydalı olmaya bilərdi. Lakin bu məsələlər 1400 ildir müzakirə edilir və bu kimi məsələləri problem halına gətirib, Muaviyə sevgisini Əhli Sünnətin qapısı zənn edən, buna qarşı çıxanları Rafiziliklə ittiham edənlər məhz müxaliflərdir. Dolayısıyla qarşı düşüncənin özünü müdafiəsi və mövqeyini dəstəkləməsi, müxtəlif ittihamları rədd etməsi normaldır. Bunun xaricində məncə Müsəlmanlar onların dinini bu hala gətirən düşmənləri tanımalıdırlar.

 

8. Davamən başqa səhabələrin günah işlədiyini və müzakirə edilmişkən onlarında edilməsini istəyir. Başqa sözlə hamısının üstünün örtülməsini tələb edir.

İnsanın zina kimi fərdi bir günahı, Dini alt üst edib, salihləri zəlil, fasiqləri izzətli qılan bir sistemin qurucusunun etdiyi necə müqayisə edilə bilər? Ayrıca hərhansı bir məqbul səbəbdən səhabənin günahları müzakirə edilməlidirsə edilər və bunda heç bir problem yoxdur! Necəki uca Allah səhabəyə xitabla "Bir fasiq sizə xəbər gətirərsə..." buyuraraq onlardan birini fasiq adlandırmış və bir çox başqa ayələrdə cəsusluq və başqa qəbildən günahlarına işarə etmiş və qınamışdır.

 

9. "Əlimizin batmadığı qana dilimizi batırmayaq" sözlərinə gəlincə... Bunu da geniş bir şəkildə açıqlamışdıq. Qeyd etdik ki, zahirən doğru görünən bu söz, həqiqətdə batildir. Çünki, bağilərlə savaşılması uca Allahın bir əmridir. Müsəlman Allahın əmrinə "əl bulaşdırmamaqla" öyünməməlidir!