Bu mövzudakı ismarıc sayı: 9

[Usuli]

Günümüzdə müsəlmanlar dini sahədə ölçülərini itirdikləri kimi, bir çox sahədə də ölçülərini itirmişlər. Onların bir çoxunu yetişkin olmalarına rağmən, kiçik yaşlı uşaqların belə etməyəcəkləri anormal hərəkətlər edər, məsuliyyətsizcə davranarlar. Hətta iş bəzən debillik səviyyəsinə varar.

Bu mövzuda müsəlmanlar arasındakı anormallıqları paylaşmaq istəyirəm. Məqsədim müəyyən olaraq kimsənin aşağılanması deyil. Sadəcə bu anormal davranışları bir araya toplayıb, problemə diqqət çəkmək istəyirəm.

Bəlkə beləcə insanlarımız problemin ciddiyətini anlayar, bu cür xətalar etməməyə diqqət edərlər. Toplumda bu xəstəliyə qarşı bir qınaq əmələ gələr. Məqsədim hər kəsdə bu anormallıqlara qarşı bir etiraz ruhu formalaşdırmaqdır. Sizlərdə qarşılaşdığınız anormallıqları burada paylaşa bilərsiniz.

[Usuli]

Saytımıza yeni üzv olanlardan biri, bir neçə mövzunun sonuna sual yazmışdı. Bildiyiniz kimi, forumun tərtibli olması üçün ayrıca Sual Cavab bölməsi mövcuddur. Mən bir idarəçi olaraq şəxsin suallarını mövzudan silib, özəl ismarıcla ona qaydaları izah etdim və sual cavab bölümünə yazmasını bildirdim.

Səhəri gün qarşılaşdığım tablo belə oldu: Suallar yenidən eyni yerə yazılıb. Lakin altında kiçik bir əlavəylə: “Sualları bura yazanda noooolarki?????” ...

 

Bəli! İslami əxlaq bir tərəfə, normal insani əxlaqdan belə məhrum qalmış müsəlmanlarla üz üzəyik. Evinə qonaq gəlib, özbaşına hərəkət edən, ev sahibinə meydan oxuyan əxlaqsızlarla üz üzəyik.

Məhz bu cür bədəvi davranışları səbəbilə qatıldıqları hər hərəkatı içdən yıxacaq qədər təhlükəli bir axınla üz üzəyik.

Müsəlmanların belə əxlaqsızlara qarşı sərt davranması, onlara layiq olduqları yeri göstərmələri lazımdır. Bəlkə nəticədə ən azından insani əxlaqa sahib olmağa çalışalar...

[Usuli]

İstanbulda dərs keçmək üçün açdığımız kiçik bir məsçid vardı. Dərs zamanı məsçidin sadəcə bir bölümü istifadə edilirdi və sadəcə o bölümün işıqları yandırılırdı. Lakin yandırılan iki işığın hər birinin üzərində 4 ədəd elektrik lampası vardı. Oraya nəzarət üçün Türklərdən təyin etdiyim qardaşa bu lampaların sayını ikiyə düşürməsini söylədim ki, beləcə elektrik pulunda israf olmasın.

Növbəti dəfə məsçidə gəldiyimdə şkafda sökülmüş dörd ədəd lampa gördüm. Ancaq işiqları istifadə etdiyimiz bölümdəki bütün lampalar yerindəydi.

Məsçidə nəzarət üçün qoyduğumuz bu ali təhsilli 25 yaşlı qardaşımız, elektrikə qənaət etmək üçün məsçidin heç istifadə edilməyən, işıqları yandırılmayan bölümündəki lampaları sökmüşdü... Və o bölüm qaranlıq olmasın deyə dördlü lampalardan ikisini yerində buraxmışdı...

[Usuli]

Eyni ali təhsilli iqtisadçı qardaşımızı bir dəfə kitab almaq üçün İrşad yayın evinə göndərdim. Bəyazit meydanında avtobusdan endikdən sonra gedəcəyi küçənin yerini və adını başa saldım.

Qardaşımız yola çıxdı və çox qısa bir müddət sonra kitabsız olaraq geri döndü. Açıqlaması belə idi: Bəyazit meydanında endim, əlimi gözümün üstünə qoyub küçələrin adlarına baxdım. Elə bir küçə yox idi. Onun üçün getdiyim avtobusa minərək geri döndüm. 

[Usuli]

Saxta sufilərin saflarında olan bir gənc tez tez yanıma gələrdi və mən ona izlədiyi yolun qüsurlarını açıqlayardım. Bir gün təlaşlı halda iş yerimə gəlib, ciddi bir vəsvəsəyə qapıldığını dedi. Mən vəsvəsənin müzakirə mövzumuzla əlaqəli olduğunu düşünərək dərdini sordum. Aramızda belə bir dialoq yaşandı:

- Hocam yer kürəsi yumrudur eləmi?

- Bəli.

- Mənə vəsvəsə gəlirki, görəsən bu yumru yer kürəsini bir tərəfdən qazmağa başlasam qarşı tərəfdən çıxarammı yoxsa yox...

[Usuli]

Bakıda səfərdə olduğum zaman İşa namazı üçün Qaraçuxur məscidinə gedirdik. Saat on birdən sonra insanların evlərinə normal yolla getmələri biraz problem olur.

Avtomobil sahibi yol üstü, evinə yaxın bir yerdə endirmək üçün Məscidin  önündən bir müsəlmanı da götürməyimizi təklif etdi. Şüşəni endirib oradakılardan birinə getdiyimiz istiqaməti və əgər o tərəfə gedirsə onuda apara biləcəyimizi söylədik. Aramızda keçən dialoq bu şəkildə oldu:

- Qardaş hansı tərəfə gedirsən?

- Əxi mən şeyin yanında oluram?

- Harda?

- O kruq var e

- Hansı kruq?

- Padyomnan düşəndə

- Qardaş, hansı padyom?

- Şeyin yanında...

Sağollaşıb yolumuza davam etdik. Təqribən üç dəfə, fərqli günlərdə bir müsəlmanı evinin yanına qədər aparma cəhdlərimiz oldu. Lakin, hamısı eyni senariylə davam edib, eyni nəticəylə bitdi...

Mən bütün müsəlmanların bu halda olduğunu demirəm. Lakin bu bir faktdır ki, içimizdə məramını izhardan, hətta yaşadığı yeri təsvir etməkdən aciz olan çox sayda insan var...

Dünyadakı digər insanlara yaşam məqsədini izahla vəzifələndirilmiş toplumun bəlkə də çoxu bu haldadırsa, problem yetərincə ciddidir...

[Usuli]

Xatibin Hikmətlərindən

 

Bu yaxınlarda Cümə namazı qılmaq üçün yolum üzərindəki bir məscidə daxil oldum. Türk məscidlərində cümə əzanından öncə imam tərəfindən vaz/nəsihət edilir.

Rast gəldiyim məscidin imamı öz vazında bəzi “ilahi hikmətləri” açıqlayırdı... Camaata müraciətlə qadınların sırğa taxma adətinin haradan gəldiyi haqda ritorik sual verdi. Sonra isə, bunun “hikmətini” açıqlayaraq dedi: Sara anamız çox qısqanc idi. Bir dəfə İbrahimin – aleyhissəlam – digər xanımı olan Həcəri döyərkən qulağının yumşaq ətini dişlədi və orada dəlik əmələ gəldi. O gündən bəri qadınların sırğa taxması bir mənada “sünnət” oldu...

 

Sonra əllə yeməyin fəzilətindən danışdı. Peyğəmbərimizin üç barmaqla yediyini dedi. Lakin, beş barmaqla yemənin daha əfzəl olduğunu bildirib, səbəb olaraq “bu davranış neməti daha çox təzimdir” nəzəriyyəsini göstərdi… Daha çox barmaq, daha çox təzim deməkmiş…

 

Açıqladığı bu hikmətlərin həzm edilməsini gözləmədən, camaata yeni bir ritorik sual verdi: Bəs Peyğəmbərimizin oğlanlarının ölməsinin “hikmətini” bilirsinizmi?

Bu hikməti də özü açıqladı: Əgər Peyğəmbərimizin oğulları yaşasaydı, onlar da peyğəmbər olardı. Bu halda Muhəmmədin – aleyhissəlam – son elçi olması nəzəriyyəsi iflasa uğrayardı. Allah bu səbəblə Peyğəmbərimizin oğlanlarının yaşamasına imkan vermədi...

Cüməyə toplanan camaat Peyğəmbər oğlanlarının ölməsiylə etiqadımızın necə böyük təhlükədən qurtulduğu üzərində düşünərək namazlarını qılıb, dağılışdılar... 

[Usuli]

Qurtubinin 20 ci Cildi

 

Təqribən 8 il öncə İstanbulda bəzi müsəlmanlarla bərabər yaşadığımız bir yer vardı. O zaman yanımızda Azərbaycandan xüsusi referansla qonaq gəlmiş bir “elm tələbəsi” də vardı.

Razi təfsirini oxuduğum ərəfəydi. Kitabı başqa birindən götürür, oxuduqdan sonra qaytarıb, növbəti cildini alırdım.

Günlərin birində oxuduğum cildi geri verdim və kitabın sahibindən məsələn 15 cil cildi istədim (hansı cild olduğunu dəqiq xatırlamıram).

Bu zaman yanımızdakı “elm tələbəsi” öz saxta mərtəbəsini canlı tutmaq üçün belə dedi: “Qardaş gələndə mənə də Qurtubi təfsirinin 20 ci cildini gətir. 19 cildini bitirmişəm. Bircə 20 ci cild qalıb.”

Bu sözlər məclisdə olanların diqqətini çəkmədi. Çünki, onlar Qurtubi təfsirinin Türkcəsinin 19 cu cilddə bitdiyini, 20 ci cildin yalnız fihrist olduğunu bilmirdilər. Əgər bizim saxta tələbə 19 cu cildi oxumuş olsaydı, təfsirin orada bitdiyini də bilərdi.

Daha sonra başqa saxtakarlıqları, tanıdğım bir çox “elm tələbəsi” kimi namaz qılmadığı və bənzəri “fəzilətləri” ortaya çıxan bu tələbəni uzaqlaşdırsaq da, hal hazırda Azərbaycanda müəyyən çevrələr üçün fətva mərcisidir... 
 

[Usuli]

Ramazanın 5 ci günü görünməyən Hilal

 

İllər öncə İstanbulda təkfirdə həddini aşmış bir qrup müsəlmanla görüşüb xəta etdikləri mövzularda müzakirələr aparırdıq…

Bu söhbətlərdən biri Ramazan ayına təsadüf etdi. Səhv etmirəmsə artıq Ramazanın beşinci günü idi. İftarı açdıqdan sonra, dəvət edildiyimiz yerə getdik. Söhbət əsnasında bizim oruc tutduğumuzu öyrənən qarşı tərəf təəccübləndi… Səbəbini soruşduq. Açıqlama bu şəkildə oldu:

Hədisdə buyurulur: “Ayı görüncə oruc tutun”. Beş gündür göyə baxırıq ayı görə bilmədik. Bu səbəblə - hədisə əsaslanaraq Ramazan ayının daxil olmadığını düşünürük. Biz hədis əhliyik…

[Usuli]

Üstəgəl Yazmayan “Dərin” Alim

 

Təqribən səkkiz və ya on il öncə idi... Uzun müddətdir tanıdığım bir müsəlmanla danışırdım. Yaşadığı Avropa ölkəsinə çox dərin bir Hənbəli alimin gəldiyini və oxumaq üçün onun yanına, Misirə gedəcəyini dedi.

Alimin dərinliyini necə təsbit etdiyini soruşdum. Sadəcə maraqdan... Cavab daha çox zarafatı andırırdı: Bu alim 25 ildir üstəgəl (+) işarəsini yazmayıb. Çünki, bu işarə xaça bənzəyir...

Dediyi kimi bu “dərin” alimin yanına getdi və hal hazırda gizlində qıt anlayışlarını ələ salıb güldüyü Hənbəlilərin aşkarda - sosyal şəbəkə üzərindən təbliğiylə məşğuldur. Üstəgəl işarəsini yazırmı, yoxsa o qədər dərinləşməyib... Orasını bilmirəm...