Bu mövzudakı ismarıc sayı: 2

[Bədil]

Əssələmu Aleykum. Möhtərəm elm tələbələri. Allah sizi müvəffəq etsin. Bəzi müsəlmanlar tərəfindən belə bir fikir səsləndirilir: "Kimin kafir kimin müsəlman olduğu sizlik deyil. Sizin işiniz dəvətdir."

Sizin bu fikrə münasibətinizi öyrənə bilərikmi? Mömini kafirdən ayırmağın bizim üçün praktik səmərəsi varmı?

[Muslih]

Və aleykumussəlam və rahmətullahi və bərəkətuh.

Uca Allah bizlərə özünə yaxınlaşmağı əmr edib və əməlləri bunun üçün vəsilələr qılıb. Bu əməllərin bir çoxunu yerinə yetirmək üçün əlavə bilgilərə möhtacıq.

Məsələn müsəlmanın arxasında namaz qılınar, kafirin arxasında qılınmaz, müsəlmanın canına, malına, irzinə toxunmaq Allahı qəzəbləndirər, kafirə toxunulması belə deyildir, müsəlmana zəkat verilər, kafirə verilən zəkat isə keçərsiz olar, müsəlman hakimlər dətəklənər, küfrə girənə qarşı çıxılar, müsəlman kişiylə ailə qurmaq olar, kafir kişiylə ailə qurmaq haramdır, müsəlmanın cənazəsini qılmaq fərz, kafirin cənazəsini qılmaq haramdır.

İslam fiqhində nigahdan mirasa qədər insanın kafir vəya müsəlman olmasına görə dəyişən bir çox əhkam vardır. İnsanların kafir və ya müsəlman olduğu bilinmədən bizim bu əməlləri Allahın istədiyi şəkildə yerinə yetirib Ona yaxınlaşmamız mümkün olmaz.
Belə birisinin halı, qadınla evlənmənin halal, kişiylə evənmənin haram olduğunu bilən, ancaq kişini qadından ayıra bilməyənin halına bənzəyir.
 

Misal verək: Müsəlmanın cənazəsini qılmaq Allaha yaxınlaşdırıcı, kafirin cənazəsini qılmaq Ondan uzaqlaşdırıcı əməldir. Lakin bu, əməlin tamamlanması üçün yetırsiz bilgidir. Önümüzə bir cənazə gəldi. Onun cənazəsi qılmaqla həm Allaha yaxınlaşma, həm uzaqlaşma ehtimalımız vardır. Əgər cənazə müsəlmana aiddirsə bu Allaha yaxınlaşdırar. Kafirdirsə uzaqlaşdırar. Dolayısıyla bu cənazənin hökmən kim olduğu bilinməlidir ki, Allaha yaxınlaşdıracaq əməli işləyib, Ondan uzaqlaşdırandan bizdə uzaq duraq. Əməl ancaq bu bilgiylə tamamlanar. Bu bilgiyə Allaha yaxınlaşmaq üçün möhtacıq və ümumi mənada müsəlmanla kafiri ayırmaq vacibdir. Buna, kafirlə müsəlmanı ayırmanın səmərəsi deyə bilərik.
 

İşin reallıq yönünə gəlincə zamanımızda hal fərqlidir. Qədimdə müsəlmanlar izzətliykən hər şeydə kafirlərdən seçildikləri üçün onları tanımaq və müvafiq şəkildə davranmaq asan idi. Ancaq müsəlmanlar izzətlərini itirib kafirlərə qarışınca hal çətinləşdi. Hazırki zamanda insanları ilk baxışdan seçə bilmək çətinləşib.

Bu səbəblə müsəlmanların bu təmyiz gücünü qazandıracaq elmə ehtiyacı əvvəlki zamanlardan daha çoxdur. Bu kimi durumları iki yerə bölə bilərik:

1. Hər kəsin müsəlmanı kafirdən ayıra biləcəyi açıq hallar. Məsələn qarşımızdakının Axirətə inanmayan biri olması halı.

2. Ancaq ixtisas əhlinin qərar verə biləcəyi incə hallar. Məsələn qarşımızdakının qəbr əzabını inkar etməsi halı. Bu durumda avamın ehtiyatlı hərəkət etməsi və daha ümumi prinsiplərə müvafiq davranması lazımdır.

[Zeynul Abidin]

Mən qardaşın yazdıqlarıyla razılaşmaqla bərabər bir əlavədə etmək istəyirəm. Kafirləri müsəlmanlardan seçə bilmək, lazımi hökmlərin icrasının qaçınılmaz yoludur. Ancaq bəzən kafirləri ümumi tanımaq yetərli olmur. Onları siniflərinə görədə tanımaq gərəkli olur. Məsələn kafirlər ümumən əhli kitab və kitabsızlar olaraq bölünürlər. Bəzi haqqında caiz olan digəri haqqında caiz olmur. Allahın bizdən tələblərini yerinə yetirə bilmək üçün bu texnik bilgilərə möhtacıq.

 

Kafirləri sini sinif tanımanın önəmini ortaya qoyan bəzi örnəklər verim:

 

Kitabi qadınlar evlənmək caizdir, qeyri kitabiylə caiz deyil.

Kitabi cariyəylə cinsi münasibət caizdir, qeyri kitabiylə caiz deyil.

Kitabinin kəsdiyi ət yeyilər, qeyri kitabinin kəsdiyi yeyilməz.

 

Eyni şəkildə əsli kafirlərlə, mürtəddlər arasında can, mal hüququ yönündə bir çox fərqlər var. Bu kimi fərqlər fiqhin bir çox babında mövcuddur və yerinə yetirilməsi üçün nəinki kafirin müsəlmandan seçilməsinə, hətta kafirin digər bir kafirdən seçilməsinə ehtiyac var.