Mövzuda Bir İsmarıc Var

[Muqallid]

Assalamu aleykum! Allah işinizə bərəkət versin. Mənim sualım mitinqlə bağlıdır. Bu yaxınlarda Azərbaycanda keçirilən mitinqlərdən sonra bəziləri dedi ki mitinq etmək bidətdir və haramdır. Çünki sələf mitinq etməyib. İslami saytlar arasında ciddiyyətiylə seçilən sayt kimi sizin də fikirlərinizi bilmək istəyərdim. Mitinq keçirmək bidət və haramdırmı?
Əvvəlcədən təşəkkür edirəm

[Usuli]

Aleykumussalam

Düşünürəm ki, məsələ təfsilatlı bir cavaba möhtacdır.

Ümmətin qoynunda böyümüş bu ilanların iddiası dediyiniz kimi, mitinq və bənzəri mübarizə üsullarının qadağan olduğudur. Buna dəlil olaraq isə, hörümçək torundan daha zəif bir məntiqdən istifadə edirlər: Sələf bu metodlarla mübarizə aparmayıb.

 

Bu iddia həm prinsip etibarilə, həmdə hökm olaraq batildir:

1. Sələf zamanında nəyinsə olmaması onun qadağan olduğu anlamına gəlməz. Mitinq müəyyən hədəfləri həyata keçirmək üçün istifadə edilən, zamanla formalaşmış və ciddi təşkil edildiyi zaman çox hallarda bəhrəsini verən bir mübarizə üsuludur.

Müxaliflərin ortaya atdığı bu prinsipə görə İslami dərslərin audio yazılması, internetin, televiziyanın dəvət vasitəsi olararaq istifadə edilməsi, hətta kitabların yazılması bidət və haram olmalıdır. Çünki, sələf bu vasitələrdən istifadə etməyib, onlar mədrəsə və unversitetlərdə qurmayıb… Bu nəticənin batilliyi aşkardır. Batillə nəticələnən hər önərmə özüdə batildir. Heç bir ağıl sahibi bu xüsusda şübhə etməz.

2. Müxaliflərin sələf zamanı mitinq kimi tədbirlərin olmadığını deməsi ağ yalandır. Bu cür tədbirlərin ilk örnəyi Məkkədə səhabə tərəfindən təşkil edilmişdi. Onlar tövhid şüarlarıyla darul Ərqamdan Kəbəyə yürüş etmişdilər. Ayrıca İslam tarixi bu cür örnəklərlə doludur. Hətta tabiundan olan böyük alimlər İslam iddiasında olan Həccaca qarşı silahla çıxmışlar.

 

Bu işin həqiqətinə gəlincə buda iki yöndən incələnməlidir:

1. Şəriətə müvafiq olması yönü. Buda təfsilata möhtacdır:

A ) Ümumiyyətlə hakimə qarşı çıxmanın hökmü. Bu hökm hakimin dini mənsubiyyətiylə əlaqəlidir:

1. Hakim kafirdirsə ona qarşı çıxılması nəinki caiz, hətta alimlərin ittifaqıyla vacibdir. Lakin, bu əməlində ön şərtləri vardır ki, bunlardan başlıcasıda yetərli qüvvəyə sahib olmaqdır.

2. Hakim müsəlmandırsa, ümumi qayda olaraq ona qan töküləcək şəkildə qarşı çıxılmaz. Lakin etiraz bildirmək, münkəri nəhy etmək üçün daha aşağı olan təzyiq vasitələrindən istifadə edilə bilər ki, mitinq bunlardan biridir.

 

B ) Bu qarşı çıxmada istifadə edilən metod. Bu metodlar zamana və məkana görə uyğun olan və İslamın qadağan etmədiyi istənilən metod ola bilər. Sələfin belə bir şey edib etmədiyinin məsələyə heç bir təsiri yoxdur. Sələfin hansısa əməli etməməsi qətiyyən bu əməlin qadağan olduğuna dəlil ola bilməz.

 

2. Digər bir məsələ isə reallıqda bu metodun faydalılıq yönüdür. Təbii ki, bu haqda birmənalı söz demək mümkün deyil. Bu ölkədən ölkəyə, tədbirin təşkil olunma səviyyəsinə və bir çox başqa ünsürlərə görə dəyişir. Lakin qayda olaraq onu demək mümkündür ki, əgər müsəlmanlar bu yolda ciddi itkilər verməklə yanaşı istəklərinə nail olmayacaqlarını zənni qaliblə bilərlərsə, bu yola baş vurmaları caiz olmaz. Yəni mitinq özlüyündə caiz olsada məsləhət məfsədət prinsiplərinə görə dəyişə bilər.

Bu fikirləri ortaya atan, insanları bu səfeh tərəziləriylə ölçüb onları bidətçi adlandıranlara gəlincə rafizilərin Əhli Beytə nisbəti necə əsassızdırsa, onların da sələfə nisbəti o qədər əsassızdır. Bu batil cərəyanların öndərləri isə Favzan və onun mislində olan zındıqlardır. Bu insanların ümməti param parça etmək, kralların dəyirmanına su tökməkdən başqa bir niyyəti yoxdur. Onlar hətta kralların istəyiylə bu cür fəri məsələləri ayrılma nöqtəsi olacaq qədər ciddi qələmə verib, insanları bu "tərəzi" üzərindən tənqid və cərh edirlər. Məsələn soruşulsa ki, filan insanın dərslərinə qatılmaq olarmı, cavab "xeyr! Çünki o adam mitinqləri caiz sayır, əqidəsi xarabdır" şəklində olar... Bu cür yanaşma dinin sərhədlərini yerindən oynatmaqdan başqa bir şey deyildir.