Mövzuda Bir İsmarıc Var

[Usuli]

بسم الله الرحمن الرحيم

 

Buxari və Muslimin Abdullah bin Ömər kanalıyla rəvayət etdiyi hədisdə Peyğəmbər belə buyurur:

 

إِذَا كَانَ أَحَدُكُمْ يُصَلِّي ، فَلاَ يَبْصُقْ قِبَلَ وَجْهِهِ ، فَإِنَّ اللَّهَ قِبَلَ وَجْهِهِ إِذَا صَلَّى

 

“Sizdən biri namaz qıldıqda üz tutduğu tərəfə (Qibləyə doğru) tüpürməsin! Çünki, namaz qıldığı zaman Allah onun üz tutduğu tərəfdədir.”

 

Bu hədisin zahirində uca Allahın Qiblə yönündə olduğuna işarə var. Sizcə bu hədisi ilk təvil edəcək olanlar kimlərdir? Təbii ki, uca Allahın səmada olduğunu iddia edənlər...

Uca Allah haqqında varid olan nassların təvil edilməsini sapıqlıq olaraq görən bu qrup, müzakirə edilən hədisi təvil etmə “sapıqlığından” qurtula bilmir. Beləcə təvil onlar üçün caiz, müxaliflər üçün haram olur...

Cariyə hədisini təvil edənlərlə, Allahın Qiblə yönündə olduğunu ifadə edən hədisi təvil edənlər arasında nə fərq var?

[Usuli]

Şafilərdən İbn Həcər Əl Asqalani (773-852 h/1372-1449 m) hədisin şərhində deyir:

 

وفيه الردُّ على مَن زعَم أنه على العرْش بذاتِه ، ومهْما تُؤُوّل به هذا جازَ أن يُتَأَوَّل به ذاك

 

“Bu hədisdə, Allahın zatıyla (fiziki olaraq) Ərş üzərində olduğunu zənn edənlərə rədd vardır. (Allahın Qiblə tərəfdə olduğu haqqındakı) bu hədis hər nəylə təvil edilirsə, digərinin (Allahın Ərşdə olması haqqında nassların) ona uyğun təvili caizdir.”

 

Qaynaq: İbn Hacər Əl Asqalani: Fəthul Bari bi Şərhi Sahihil Buxari: 1/508

Beyrut: Darul Məarifə: 1379