Bu mövzudakı ismarıc sayı: 10

[Usuli]

İnsan həyatı hər şeyi təcrübə edəcək qədər uzun deyil... Bir çox şey isə sadəcə bir dəfə təcrübə edilir. İkinci bir şansımız olmur...

Bu səbəblə adətən həyatımızda qərarların əksəriyyəti ya tamamən, ya da öz təcrübi - əqli tərəzimizdən keçirmək üzrə qismən başqalarının təcrübələrinə əsaslanır.

Başqalarının təcrübələrini əldə etmə yollarından biri də gerçəkçi bədii filmlərdir. Film olduqlarını unutmadan onlardan çox önəmli ibrətlər çıxarmamız mümkündür.

Bu mövzuda müsəlmanların dünya görüşünü, fərdi və sosyal həyatdakı bilgilərini artıracaq bəzi filmləri təqdim etmək istəyirəm.

[Usuli]

Təqdim etmək istədiyim ilk film "The Last Castle - Son Qala" adlandırılıb. Hərbiçilərin tutulduğu xüsusi bir həbsxana və zalım bir həbsxana rəisi. Məhkumların hamısı eyni səviyyədə olduğu üçün bir birinin fikirlərinə qulaq vermirlər. Başqa sözlə içlərində toplumun sahib olduğu gücü ortaya qoyacaq bir lider yoxdur.

Həbsxanaya məhkumların bir çoxunun tanıdığı bir savaş generalı gətirilir. O bir məhkum olsada digər məhkumlara lider olacaq qədər nüfuz sahibidir. Zamanla bu məhkum - general həbsxanadakıları təşkilatlandırıb güclü bir üsyan çıxarır, son qalasını içdən fəth edir.

Film, toplumun gücünü ortaya qoymada liderlərin önəmini, onlar olmadan toplumun sürüdən bir fərqli olmadığı vurğulayır. Bu isə günümüz müsəlmanlarının anlamaqdan aciz olduğu önəmli nöqtələrdən biridir.

Türkcə olaraq buradan izlənə bilər.

[Usuli]

Digər bir film İslam tarixinin önəmli bir qismiylə əlaqəlidir. "Hüseynin Fədaisi" - adlı bu filmin qəhramanı məşhur Muxtar Əs Saqafidir. Muxtarın şəxsiyyəti, hədəfləri barədə Şiələr özləri də ixtilaf etmişdir. Lakin filmi tanıtmaqdaki məqsədim o zamanın hadisələriylə əyani tanışlıq, Müsəlmanların "Beşinci Kolon" tərəfindən məruz qaldığı zülmləri, apardıqları hiyləgər siyasəti xatırlatmaqdır. Tarix təkrarlanır. Bəlkə eyni xətalara düşmərik...

Huseynin - Allah ondan razı olsun - şəhadətindən başlayaraq, Muxtar üsyanının yatırılmasına qədərki hadisələrdən bəhs edən bu çox bölümlü filmin ilk bölümünü buradan izləyə bilərsiniz.

[Usuli]

Demokratiyanın beşiyi sayılan Amerikada 1965 ci ilə qədər zəncilərin səs vermə hüququnun olmadığını və bərabər hüquqlu vətəndaş sayılmadığını bilirdinizmi? Bu və başqa haqlar onlara verilmədi... Onlar bunu mübarizəylə qazandılar. Bu mübarizənin təşkilatçısı, lideri isə məşhur zənci rahib Martin Lyuter King idi.

Təqdim etdiyim "Selma" adlı film, "Vətəndaş İtaətsizliyi" nəzəriyyəsinin təqibçisi olan Martinin və qara dərililərin öz haqları üçün verdiyi mübarizədən bəhs edir. Toplumun passiv gücünu optimal istifadə mövzusunda müsəlmanların ibrət ala biləcəyi bir filmdir.

Filmi buradan izləmək mümkündür.

[Usuli]

Vakyrie - Hitlerin liderliyindəki nazi hökümətinə qarşı içdəki hərbiçilər tərəfindən girişilən uğursuz çevrilişdən bəhs edən bir filmdir. 

Film, böyük bir işdəki kiçik diqqətsizliyin, B planının olmamasının necə ciddi zərərlər verəcəyini vurğulayır. Buradan izləməniz mümkündür.

[Usuli]

Men of Honor - Şəxsiyyətli Adam. Film irqçiliyin hakim olmasına rağmən Amerikada silahlı dəniz birliklərinə daxil ola bilən ilk zəncinin əzmindən, əzmin mübarizədəki önəmindən, qələbənin bədəl ödəmədən qazanılmayacağından, yaxınların bu işdəki rolunun önəmindən bəhs edir.

Həyatın bir çox sahəsində sıxışdırılan, ikinci sinif insan yerinə qoyulan müsəlmanlar üçün əzmli olma ruhu aşılayan faydalı bir filmdir.

Filmi buradan izləyə bilərsiniz.

[Usuli]

Gandhi - Hindistan, Pakistan bölgəsini İngilis işğalından özünə məxsus bir üsulla azad edən adamın hekayəsi.

Mübarizə metodları haqqında nəzəriyyələr çoxdur. Bunlardan biri olan "Passiv dirəniş", "Vətəndaş itaətsizliyi" adlı nəzəriyyənin müəlliflərindən biri də məşhur siyasi lider Mohandas Qandidir. O həmçinin bu nəzəriyyəni təcrübəyə keçirənlərdən və bu yolla ölkəsini İngilis işğalından qurtaranlardandır.

Onun Afrikadakı qəribə mübarizəsindən bir örnək vermək istəyirəm. Hindlilərə qarşı tətbiq edilən qanuna görə, sərhəddi qanunsuz keçənlər həbs edilirdi. Qandi, Hindli toplumu təşkilatlandıraraq mütəmadi qanun pozuntuları edir və nəticədə həbs imkanları məhdud olan dövlət bu qanunu qaldırmağa məcbur olur.

Mahiyyəti "toplu itaətsiz edərək haqsız qanunları iflic etməkdən" ibarət olan, bənzəri "vətəndaş itaətsizliyi" metodu hələdə bir çox ölkələrdə uğurlu bir şəkildə tətbiq edilir.

Qandinin metodları nə qədər effektivdir, hansı problemlərin həllində baş vurula bilər kimi sualların ayrıca müzakirə edilməsi lazımdır. Lakin hər bir mübarizə insanının bu metoddan xəbərdar olması lazımdır... Bu barədə yazılmış xüsusi kitablar, elmi çalışmalar mövcuddur.

Deyilənə görə bu film, insanlara dövlət miqyasındakı haqsızlıqlarla mübarizə dərsi verdiyi üçün uzun bəzi ölkələrdə qadağan edilmişdir.

Filmdən alınacaq ibrət, bir araya gəlməyi bacaran toplumların gücünü ifadə etmək, silahlı metodlar olmadan belə aparılan mübarizədə bir çox şeyin əldə edilə biləcəyini göstərməkdir. Başqa sözlə gücümüzün fərqinə vardırmaq... Filmi bu linkdən izləyə bilərsiniz.
 

[Usuli]

Bu dəfə eyni mesajı verən iki film təqdim etmək istəyirəm "Беспредел/Özbaşınalıq" və "Новая Земля/Yeni Torpaq".

Hər iki filmin mövzusu hakimiyyətin təməl prinsipidir. Azsaylı, lakin təşkilatlanmış kiçik bir qrup, çoxsaylı təşkilatlanmamış insanları qoyun sürüsü kimi öz hökmü altında saxlayır.

Hal hazırda biz müsəlmanlar da təşkilatlanıb, potensial gücümüzü ortaya qoya bilmədiyimiz üçün eyni haldayıq. Bu iki filmdə, anlayan kimsələr üçün önəmli ibrətlər vardır.

 

İlk filmdə yaxşı təşkilatlanmış "blatnoy" təbəqənin, həbsxanada hakimiyyəti əldə tutması, potensial olaraq onlardan onlarca dəfə daha güclü insan sürüsünə istədiklərini etməsindən bəhs edilir.

Dustaqlardan biri insanların öz gücünün fərqinə varması üçün "inqilabi hekayələr" danışmağa başlayır. Həbsxananı idarə edənlərin uzaq görən lideri, dərhal təhlükənin fərqinə varır və "inqilabçının" zorlanaraq nüfuzdan düşürülməsini əmr edir. Əlaltıları bu adamın sıradan bir kimsə olduğunu deyərək, əmri qəribsəsələrdə, yerinə yetirməli olurlar. Zorlanan "inqilabçı" özünü asır və bu qığılcım inqilabın alışmasına səbəb olur...

 

İkinci filmdə isə, həbsxanadan bir qrup məhkum təcrübə məqsədilə, üzərlərində heç bir nəzarətin olmadığı bir adaya atılır. Yaşamaq üçün lazımlı hər şeylə təmin edilirlər.

Dərhal məhkumlar arasında qırx nəfərlik bir qrup birləşib, təşkilatlanır və təşkilatlanmamış yüzlərcə digər məhkumu hökm altına alırlar. Əldə olan ərzaq və digər şeyləri mənimsəyib, digər məhkumlar üçün yeni həbsxana tikirlər.

Payını yedikləri insanları isə bir birini yeməyə məcbur edirlər. Zəng çalınır, hamı baraklara doğru qaçır. Axıra qalan kimsə o günün yeməyidir...

Əslində idarə sisteminin məntiqi, İbn Xaldunun da dediyi kimi hər yerdə eynidir. Bir qrup zorba milli, qəbiləvi, etiqadi və ya bənzəri birləşdirici bir əsas üzərində təşkilatlanar və hakimiyyəti ələ alar. Ölkənin sərvətlərini yeyib dağıdar, milyonlarla təşkilatlanmamış digər insanlara isə yedikləri ətin sümüyünü atarlar...

Filmləri aşağıdakı linklərdən izləmək mümkündür:

Беспредел/Özbaşınalıq

Новая Земля/Yeni Torpaq
 

[Usuli]

The Pursuit of Happyness – Ümidini İtirmə. Atalıq duyğusu – ata olmadan əsla anlaşılmayacaq, hətta bəzən fiziki ata olsalarda, ata statusuna layiq olmayanların anlamadığı bir duyğudur.
Bu duyğunu ön plana çıxaran bu film, acımasız – duyğusuz kapitalist bir cəmiyyətdə ayaqda qalmaq istəyən bir atanın çətin mübarizəsindən bəhs edir. Film insanlara ən ağır şərtlərdə belə təslim olmamağı, həyatda dişlə dırnaqla irəliləməyi öyrədir. Bu linkdən izləyə bilərsiniz.

[Muslih]

Snowden. Yəqin ki, CIA və NSA kimi quruluşlarda uzun müddət işləmiş Eduard Snodenin səbəb olduğu beynəlxalq qalmaqalı xatırlayırsınız.

Film bu qalmaqal haqqındadır. Amerika imperiyasının Dünyaya hakim olmaq üçün hər fərd haqqında məlumat toplaması və bilgilərin hədəfə uyğun analizindən bəhs edir. Filmdə biz müsəlmanlar üçün də çıxarılacaq ibrətlər vardır. Bu linkdən izləyə bilərsiniz.

[Usuli]

The Platform

 

Dünyadakı nemətlərin ədalətsiz bölüşdürülməsi, sistemin necə işlədiyi haqqında gözəl bir film... Xüsusi olaraq seçilmiş insanlar 333 mərtəbəli yeraltı bir həbsxanaya yerləşdirilir. Hər mərtəbədə iki nəfər olur və müəyyən vaxtlarda mərtəbələrdə yaşayanlar başqa mərtəbələrə köçürülür, yerləri dəyişdirilir. Məsələn 4 cü mərtəbədə olan 150 ci mərtəbəyə enərkən, 180 də olan 16 cı mərtəbəyə yüksəlir.

Yuxarıdan üstündə bütün mərtəbədəkilərə yetəcək qədər yemək olan böyük bir platforma enir və hər mərtəbədə qısa müddətlik dayanır. Əgər üst mərtəbədəkilər özlərinə yetəcək qədər yesələr, yeməklər hamıya yetər.

Lakin, reallıqda üst mərtəbələr özlərinə lazım olandan qat-qat artıq yeyirlər və aşağı mərtəbələrdə insanlar artıq aclıqdan bir-birini yeyir və ya yeməyinə ortaq olmaması üçün otaq yoldaşını öldürür...

 

Sistemdəki problemin nə olduğunu fərq edənlər çoxdur. Ancaq müdaxilə etmək istəyənlər az...

İlk öncə bir neçə qadın “nəsihət” metoduyla işə başlayır. Alt mərtəbədəkilər üçün yeməyi paylara ayıraraq, artıq yeməmələrini xahiş edirlər. Xahişin bir nəticəsi olmur. Acgöz təbiət üstün gəlir...

Nəhayət iki otaq yoldaşı bu ədalətsizliyi dayandırmanın sadəcə güc yoluyla mümkünlüyündə anlaşır. Əllərinə dəmir parçası alaraq platformayla bərabər aşağı enirlər və keçdikləri hər mərtəbədə insanların lazım olandan artıq yeməsinə mane olurlar. Bunun üçün savaşırlar, yara alırlar və yeməyin ən aşağı mərtəbəyə qədər hər kəsə çatmasına nail olurlar.

Məncə filmin mesajı çox uğurludur... İçində olduğumuz sistemi anlamağa və nələrisə düzəltməyə təşviq edir....

Allahın bizə verdiyi nemətlər adil bir şəkildə bölüşdürülsə, aşağı sinifdə olan insanlar ac qalmazdı... Yuxarıdakıların uşaqları milyonluq saatlar taxmasaydılar, aşağıdakıların uşaqları adi xəstəliklərdən şikəst qalmazdı... Və bu ədalətsizliyə ancaq gücün müdaxiləsilə son qoymaq olar...

 

Filmin linki: The Platform