Mövzuda Bir İsmarıc Var

[Bədil]

Əssələmu Aleykum. Verəcəyiniz cavab üçün öncədən təşəkkür edirəm. Bəzi rayonlarda və şəhərdən rayona qonaq gələn müsəlmanlarda ət kəsimiylə bağlı bir problem yaranır. Oradakı kişilərin bir çoxu ət kəsməyə əhil olmadığı, kəsdikləri yeyilmədiyi üçün heyvanı ancaq qadınlar kəsməli olur. Hətta bəzən bunu uşaqlar edir.

Sual belədir: Müsəlman qadının, uşağın kəsdiyi heyvan halaldırmı? Yeyilərmi?

[Usuli]

Və Aleykumus səlam. Kəsim əhliyəti üçün tələb edilən şərtlərin içində cinsiyyətlə əlaqəli bir şey yoxdur. Kəsənin cinsiyyəti önəmli deyil.

 

Digər şərtlər yerinə yetirilirsə və kəsim qaydalarını bilib, tətbiq edirsə qadının və heyvan kəsəcək yaşda olan buluğa çatmamış uşağın kəsdiyi halaldır, yeyilər. Bu barədə icma mövcuddur.

 

Muhyiddin Ən Nəvəvi “Əl Məcmu” adlı əsərində deyir:

 

تحِلُّ ذبيحةُ المرأة بلا خلافٍ لحديثِ كعبِ بن مالكٍ المذكورِ في الكتاب , وذكاةُ الرجلِ أفضلُ مِن ذكاتِها لما ذكَره المصنِّف , وسواءٌ كانت المرأةُ حُرةً أو أمةً طاهراً أو حائضاً أو نُفَساءَ مسلمةً أو كتابيةً فذبيحتُها في كلِّ هذه الأحوال حلالٌ , نص عليه الشافعي واتفقوا عليه

الأفضلُ أن يكونَ الذابح بالغاً عاقلاً , فإن ذبَح صبي مميِّزٌ حَلَّتْ ذَبيحته على المذهب , وهو المنصوص , وبه قطع المصنِّفُ والجمهورُ

 

“Qadının kəsdiyi ixtilafsız olaraq halaldır. Bunun dəlili kitabda zikr edilən Kab bin Malik hədisidir. Müsənnifin (Şirazinin) zikr etdiyi səbəblə kişinin kəsməsi, qadının kəsməsindən daha əfzəldir.

İstər qadın azad olsun istər kölə, istər təmiz olsun istər heyz və ya nifaslı, istər Müsəlman olsun istərsə Əhli Kitabdan, bütün bu hallarda qadının kəsdiyi halaldır. İmam Şafi bunu açıq şəkildə söyləmiş və (alimlər) bunun üzərində ittifaq etmişlər.

Ən əfzəl olan, kəsən kimsənin ağlı yerində, buluğa çatmış olmasıdır. Mumeyyiz (təqribən 7 yaş üzərində olan) uşaq kəsərsə məzhəbə görə halaldır. Bu görüş Şafidən nəql edilmiş, kitabın müsənnifi (Şirazi) bunu qəti şəkildə bildirmişdir. Bu eyni zamanda cumhurun görüşüdür.”

 

Qaynaq: Muhyiddin Ən Nəvəvi: Əl Məcmu: 9/76

Darul Fikr

 

 

İbnul Munzir “Əl İşraf alə Məzəhibil Uləmə” adlı kitabında deyir:

 

أجمعَ عوامُّ أهلِ العلم الذين حفِظنا عنهم على إباحةِ أكْلِ ذبيحةِ الصبِي والمرأةِ ، إذا أطاقا الذبْحَ ، وأتيا على ما يجِب أن يُؤتى عليه ، وممَّن حفِظنا عنه ذلك ابن عباسٍ ، والشعبي ، وعطاء ، والحسن البصري ، ومجاهد ، والنخعي ، ومالك ، والثوري ، والليث بن سعد ، والحسن بن صالح ، والشافعي ، وأحمد ، وإسحاق ، وأبو ثور ، والنعمانُ وأصحابُه

 

“Elm aldığımız alimlərin tamamı, uşağın və qadının kəsdiyini yeməyin mübah olduğunda icma etmişlər. Ancaq bu şərtlə ki, kəsməyə gücləri çatsın və kəsim prosedurunu lazımi qaydada yerinə yetirsinlər.

Bu görüş sahiblərindən aşağıdakıları saymaq olar: İbn Abbas, Şabi, Ata, Həsən Əl Bəsri, Nəxai, Malik, Səvri, Leys bin Sad, Həsən bin Salih, Şafi, Əhməd, İshaq, Əbu Səvr, Numan (Əbu Hənifə) və əshabı.”

 

Qaynaq: İbnul Munzir: Əl İşraf: 3/432

Məktəbətu Məkkə Əs Səqafiyyə

 

 

Əbul Həsən İbnul Qattan icma məsələlərini topladığı "Əl İqna fi Məsəilil İcma" adlı əsərində deyir:

 

وخاطبَ اللهُ تعالى بالتذكيةِ جميعَ المؤمنين الرِّجالَ والنساءَ , والعلماءُ مُجمِعون على ذلك

وجائز ذبيحةُ المرأةِ والعبدِ والأمةِ بأموم الآية , ولا نعلَم في ذلك خلافاً

 

“Uca Allah, heyvan kəsmək barəsində bütün möminlərə, kişi və qadınlara xitab etmişdir.

Ayənin ümumiliyinə əsasən qadının, kölə və qadın kənizlərin kəsdiyi caizdir. Bu haqda bir xilaf bilmirik.”

 

Qaynaq: İbnul Qattan: Əl İqna fi Məsəilil İcma: 1/319-320

Əl Faruqul Hədisə: 1424/2004