Bu mövzudakı ismarıc sayı: 4

[Usuli]

بسم الله الرحمن الرحيم

 

Bir çox yerdə vurğuladığımız önəmli bir məsələ vardır. Hər insan topluluğunda olduğu kimi müsəlmanlarında düşmənləri daxili və xarici olmaq üzrə iki qismdir. Bir çox yerdə daxili düşmənlər müxtəlif səbəblərə əsasən xarici düşmənlərdən daha təhlükəli olurlar. Onlarla mücadilə öncəlik qazanır…

 

Bilərək və ya bilməyərək İslam gəmisini daxildən dəlməyə çalışan düşmənlərin bir növüdə son zamanlarda sürətlə artan, ucqar dağ kəndlərində belə meydana çıxan təkfirçilərdir.

 

Zaman zaman onların bəzi yayğın şübhələrinə cavab verərək, açdıqları dəlikləri qisməndə olsa qapatmağa çalışmışıq.

Bu gün söz açmaq istədiyimiz mövzu onların növbəti iddialarından bəzilərinin çözülməsi haqqındadır. Sözügedən iddiaları müxtəlif qruplara mənsub olmaq üzrə aşağıdakı kimi sıralaya bilərik:

Bir kimsənin kafir olduğunu bilərək arxasında namaz qılmaq küfrdür

Kafirlə eyni safda namaz qılmaq küfrdür

Halı məchul (Məsturul Hal) kimsənin arxasında namaz qılmaq da küfrdür

Belə bir əməli küfr görməmək də küfrdür

 

Bir çoxunun psixolojik problemləri olan bu topluma, verdikləri hökmün əsası sorulduqda, belə bir kimsənin kafiri vəli etdiyini, kafirin namazını keçərli saydığını və dolayısıyla dindən çıxdığını söyləyirlər… Bu safsatalara dayanaraq özlərinin kafir saydığı imamın arxasında namaz qılan müsəlmanlarıda təkfir edib, İslam daxilində parçalanma toxumları səpirlər…

 

Təbii ki Dində əhliyyət sahibi olmadıqları üçün onlardan ilk tələbimiz, bütün bu iddiaları elm əhlindən sitatlarla əsaslandırmalarıdır. Bunu edə bilmədikləri anda iddiaları özlüyündə əriyib getmiş olar. Ancaq biz bu yaranın kökdən müalicəsi üçün onların dediklərini boşa çıxaracaq sitatlar zikr etmək istədik ki, beləcə bu toplumun ümumilikdə cahilliyi, xüsusilikdə bu məsələdəki haqsızlığı ortaya çıxsın. Nəfsinin oyuncağı olub, Allahın qədərindən təkfirlə qisas alanlardan başqa saflarında bir tək səmimi adam qalmasın… Tövfiq Allahdandır.
 

[Usuli]

İmam Muhəmməd bin İdris Əş Şafi (150–204 h/767–820 m) “Əl Umm” adlı kitabında deyir:

 

 إمامة الكافر

 

 قال الشافعي رحمة الله عليه : ولو أنّ رَجلا كافرا أمَّ قوما مسلمِين , ولم يعلَموا كفرَه أو يعلَموا , لمْ تَجزِهم صلاتُهم , ولم تكنْ صلاتُه إسلاما له إذا لم يكنْ تكلَّم بالاسلام قبْل الصلاةِ . ويُعزَّر الكافرُ ؛ وقد أساءَ مَن صلّى وَراءَه , وهو يعلَم أنه كافرٌ

 

 ولو صلّى رجلٌ غريبٌ بقومٍ , ثم شكَّوا في صلاتهم , فلم يَدرُوا أكانَ كافرا أو مسلما , لم تكنْ عليهم إعادة , حتى يعلَموا أنه كافرٌ ؛ لانّ الظاهرَ أن صلاتَه صلاةُ المسلمين , لا تكون إلا مِن مسلمٍ

 

"Kafirin İmaməti

Şafi – rahmətullahi aleyh – dedi: Əgər kafir bir adam bir qrup müsəlmana namazda imamlıq etsə, müsəlmanlar da istər onun küfrünü bilsinlər və ya bilməsinlər namazları yerinə yetirilmiş sayılmaz.

Kafir isə namazdan öncə İslamı qəbul etdiyini açıq şəkildə söyləməyibsə, onun da qıldığı namaz, haqqında müsəlman hökmü vermək üçün yetərli olmaz. Ayrıca kafir təzir edilər/cəzalandırılar.

Hər kim onun kafir olduğunu bildiyi halda arxasında namaz qılarsa pis hərəkət etmişdir.

 

Əgər yerli olmayan bir adam bir qrupa namaz qıldırsa, sonra namaz qılanlar namazlarında şübhəyə düşsələr, namaz qıldıran adamın kafirmi yoxsa müsəlmanmı olduğunu bilməsələr, o adamın kafir olduğunu öyrənənə qədər yenidən namaz qılmaları gərəkli deyil.

 

Çünki, zahir olan onun namazının müsəlmanların namazı olduğudur və ancaq bir müsəlman belə namaz qılar."

 

Qaynaq: Muhəmməd bin İdris Əş Şafi: Əl Umm: 2/330

Darul Vəfa: 1422/2001

 

 

İmam Şafi kıtabın digər bir yerində bu məsələ haqda deyir:

 

ولو أنَّ قوماً في سفَرٍ أو حضَرٍ أو غيرِه ائتمُّوا برجلٍ لا يعرِفونه , فأقامَ الصلاةَ أجْزأتْ عنهم صلاتُهم

 

ولو شكُّوا أمسلمٌ هو أو غيرُ مسلمٍ أجزأتْهم صلاتُهم , وهو إذا أقامَ الصلاةَ إمامٌ مسلمٌ في الظاهر حتى يعلَموا أنه ليس بمسلمٍ

 

ولو عرَفوه بغيرِ الإسلامِ , وكانوا ممَّن يعرِفونه المعرفةَ الذي الأغلبُ عليهم أنَّ إسلامّه لا يَخفى عليهم , ولو أسلمَ فصلّى , فصلُّوا وراءَه في مسجدٍ جماعةً أو صَحْراءَ لم تُجزِئْهم صلاتُهم معه , إلا أن يسألوه فيقول : أسلمتُ قبلَ الصلاةِ أو يُعلِمَهم مَن يصدِّقون أنه مسلمٌ قبل الصلاةِ , وإذا أعلَمهم أنه أسلَم قبل الصلاة فصلاتهم مُجزِئةٌ عنهم

 

ولو صلُّوا معه على علْمِهم بشرْكه , ولم يعلَموا إسلامَه قبْلَ الصلاةِ , ثم أعْلمَهم بعدَ الصلاةِ أنه أسلَم قبْلها لم تَجزِهم صلاتُهم , لأنهم لم يكن لهم الإئتمامُ به على معرفتِهم بكفْره , وإن لم يعلَموا إسلامَه قبل ائتمامِهم به

 

"1- Əgər bir qrup insan səfərdə, yaşadıqları və ya digər bir yerdə tanımadıqları bir kimsəni imam qoysalar, o da namazı qıldırsa, namazları keçərlidir/yetərlidir.

 

Əgər o adamın müsəlman və ya qeyri müsəlman olması haqda şübhə etsələr yenədə namazları keçərlidir. Onun qeyri müsəlman olduğu onlara bəlli olana qədər, o adam namaz qıldırdığı zaman zahirdə müsəlman olan bir imamdır.

 

2- Əgər imam qoyduqları kimsənin qeyri müsəlman olduğunu bilirlərsə və o adamı elə bir şəkildə tanıyarlarsa ki, əgər o müsəlman olsaydı zənni qaliblə topluma bu gizli qalmazdı, o adamda (onlardan xəbərsiz) müsəlman olub namaz qılsa, onlarda məsçiddə camaat şəklində və ya səhrada onun arxasında namaz qılarlarsa namazları keçərli/yetərli olmaz.

Ancaq ondan bu haqda soruşsalar və o da "namazdan öncə müsəlman oldum" desə və ya onlara onun namazdan öncə müsəlman olduğunu təsdiqləyəcəyi kimsələri referans göstərərsə namazları keçərlidir. Onlara "namazdan öncə müsəlman olduğunu" bildirərsə arxasında qıldıqları namaz keçərlidir/yetərlidir.

 

3- Əgər imamın müşrik olduğunu və namazdan öncədə İslamı qəbul etmədiyini bilərək arxasında namaz qılsalar, sonra imam namazdan öncə müsəlman olduğunu iddia etsə də camaatın namazı keçərli olmaz.

Çünki, onu imam qoymadan öncə müsəlman olaraq tanımasalar belə, onun kafir olduğunu bildikləri halda onu imam təyin etmə haqları yox idi."

 

Qaynaq: Muhəmməd bin İdris Əş Şafi: Əl Umm: 2/230

Darul Vəfa: 1422/2001

 

 

 

Təliq: İmam Şafinin sözlərindəki bəzi önəmli məqamlara diqqət çəkmək istərdim:

 

1.  İmam Şafi birisinin kafir olaraq tanıdığı adamın arxasında namaz qılmasını harma belə deyil, pis/yanlış əməl adlandırır. Onların bu əməllə dindən çıxmasını, tövbə etmələrini deyil, sadəcə namazı yenidən qılmalarını lazımlı görür.

 

2. İmam Şafinin sözlərində incə bir nöqtəyə işarə vardır. İmam Şafi müsəlman olduğu bilinməyən kəsləri iki qismə ayırır:

 

a ) Öncədən nə kafirliyi, nədə İslamı haqqında məlumatımızın olmadığı mütləq məchul. Namaz qılması səbəbilə belə birisinin müsəlman olduğuna hökm edilər.

b ) Öncədən kafirliyi bilinən, lakin sonra müsəlmanlara imam duran kimsə. Belə biri haqqında müsəlman hökmü vermək üçün isə namazı yetərli görmür.

 

Yəni İmam Şafi namaz vasitəsilə İslam hökmü vermək üçün, mütləq məchul olan kimsəylə öncədən kafir olduğu bilinən kimsəni ayrı tutur. Bir mənada dəlalət nöqtələrini gücü nisbətində tərcih vəsiləsi qılır.  Dolayısıyla fiqh kitablarında “namazla kafirin İslamına hökm etmək” babındakı ifadələri ancaq öncədən kafir olduğu bilinənlər haqqında anlamaq, mütləq məchul kimsələri bu hökmlərə tabe tutmamaq lazımdır. Bu hökmlərə təsir edəcək incə, lakin önəmli bir xüsusdur. Əgər hansısa fəqih daha öncə küfrü sabit birinin İslamına qərar vermək üçün namazı yetərli sayırsa, mütləq məchul olan kimsəyə eyni hökmü verməsi daha öncəliklidir.

 

[Usuli]

Hənbəli fəqihlərindən İbn Qudəmə (541-620 h/ 1146-1223 m) imamın kafir, hətta mürtədd olduğunu bilərək namaz qılanlar haqda deyir:

 

وإنْ كان الإمامُ ممن يُسلِم تارةً ويرتدُّ أخرى ، لمْ يصلِّ خلْفَه ، حتى يَعلمَ على أيِّ دينٍ هو ، فإنْ صلى خلْفَه ، وهو لمْ يعلمْ ما هو عليه نظَرْنا ؛ فإنْ كان قد علِم قبْلَ الصلاةِ إسلامَه ، وشكَّ في رِدّته ، فهو مسلمٌ

وإنْ علِم رِدتَه ، وشكَّ في إسلامِه ، لمْ تصحَّ صلاتُه

فإنْ كان علِم إسلامَه ، فصلى خلْفَه ، فقال بعْدَ الصلاةِ : ما كنتُ أسْلمتُ أو ارتدَدْت , لم تبْطُلْ الصلاةُ ؛ لأنَّ صلاتَه كانتْ صحيحةً حُكمًا ، فلا يُقبَل قوْلُ هذا في إبطالِها ؛ لأنه ممن لا يُقبَل قوْلُه . وإذا صلَّى خلْفَ مَن علِم رِدتَه ، فقال بعد الصلاة : قد كنتُ أسْلمتُ . قُبل قولُه ؛ لأنه ممن يُقبَل قولُه

 

“Əgər imam bəzən müsəlman olub bəzən mürtədd olan birisidirsə, onun hansı dində olduğunu bilmədikcə arxasında namaz qılmaz. Əgər belə bir adamın hansı dində olduğunu bilmədən arxasında namaz qılarsa, baxarıq:

    1. Əgər namazdan əvvəl müsəlman olduğunu bilib və mürtədliyində şübhə edibsə, o zaman imamın hökmü müsəlman hökmüdür.

    2. Əgər namazdan əvvəl mürtədd olduğunu bilib, müsəlmanlığında şübhə edibsə. Namazı səhih/keçərli deyil.

 

Əgər onu müsəlman bilərək arxasında qılar, namazda sonra imam: "mən müsəlman olmamışdım" və ya "dindən çıxmışdım" deyərsə, arxasında qılan adamın namazı batil olmaz. Çünki, onun namazı hökmən səhih idi. Onun (imamın) namazın batilliyi haqda sözü qəbul edilməz. Çünki, o artıq sözü qəbul edilən kimsələrdən deyil.

Əgər mürtədd olduğunu bildiyi birinin arxasında qılarsa və imam namazdan sonra "mən müsəlman olmuşdum" deyərsə, imamın sözü qəbul edilər. Çünki, o artıq sözü qəbul edilən kimsələrdəndir.”

 

Qaynaq: İbn Qudamə: Əl Muğni: 3/35

Riyad: Daru Aləmil Kutub: 1417/1997
 

[Usuli]

Müxaliflərimiz qatında "tövhidin qalası" olan nəcdin alimlərindən olan Abdul Lətif bin Abdir Rahmana verilən sual və cavabı:

 

الصلاةُ خلفِ الجهميّةِ

 

وسُئل الشيخُ عبدُ اللطيفِ بنُ عبدِ الرحمنِ ، رحِمهما اللهُ ، عمَّا أوْردَه بعضُ الملحِدين : أنه نُسب عن شيخِ الإسلامِ أنه ذكَر عن الإمامِ أحمدَ : أنه كان يصلِّي خلفِ الجهميّةِ ... إلخ ؟

 

فأجابَ : هذا لو سُلِّم، مِن أوضحِ الواضحاتِ عندَ طلبةِ العلمِ ، وأهلِ الأثرِ ; وذلك : أن الإمامَ أحمدَ وأمثالَه مِن أهلِ العلمِ والحديثِ ، لا يَختَلفون في تكفيرِ الجهميّةِ ، وأنهم ضلالٌ زنادقةٌ

 

وقد ذكَر مَن صنَّف في السنةِ تكفيرَهم عن عامةِ أهلِ العلمِ والأثرِ ، وعدَّ اللَّالَكائي رحِمه الله منهم عددًا ، يتعذَّر ذكرُهم في هذه الرسالةِ

وكذا عبدُ اللهِ بنُ الإمامِ أحمدَ ، في كتابِ السنةِ ، والخلَّالُ في كتابِ السنةِ ، وابنُ أبي مُلَيْكةِ في كتابِ السنةِ

 

وإمامُ الأئمةِ ابنُ خزَيْمة قرَّر كفرَهم ، ونقَله عن أساطينِ الأئمةِ ، وقد حكى كفرَهم شمسُ الدينِ ابنُ القيِّمِ في كافيته ، عن خمسمائةٍ مِن أئمةِ المسلمينَ وعلمائِهم

 

والصلاةُ خلفَهم لا سيَّما صلاةُ الجُمعةِ ، لا تُنافي القولَ بتكفيرِهم ، لكن تجِب الإعادةُ حيثُ لا تُمكِن الصلاةُ خلفَ غيرهم , والرِّوايةُ المشهورةُ عن الإمامِ أحمدَ ، هي المنعُ مِن الصلاةِ خلفَهم

 

بلْ كلُّ أُمةٍ أخفُّ إلحادًا مِن بعضِ هؤلاءِ الضلالِ ، ومع ذلك ، فأهلُ العلمِ مُتفقونَ على تكفيره ، وأن الصلاةَ لا تصِحّ خلفَ كافرٍ جهميٍ أو غيرهِ

وقد صرَّح الإمامُ أحمدُ ، فيما نقَل عنه ابنُه عبدُ اللهِ وغيرُه ، أنه كانَ يُعيد صلاةَ الجمعةِ وغيرَها , وقد يفعَله المؤمنُ مع غيرِهم مِن المرتدينَ ، إذا كانتْ لهم شوكةٌ ودولةٌ , والنصوصُ في ذلك معروفةٌ مشهورٌ

 

"Cəhminin arxasında namaz.

 

Şeyx Abdul Lətif bin Abdir Rahmana – Allah hər ikisinə rəhmət etsin – bəzi mülhidlərin/dinsizlərin, Şeyxul İslama (İbn Teymiyyə) nisbət edərək onun vasitəsilə nəql etdikləri, İmam Əhmədin Cəhmiyyə firqəsinin arxasında namaz qılması məsələsi haqqında sual verildi...

 

Şeyx belə cavab verdi: Əgər bunu fərz etsək belə , elm tələbəsi və əhli əsər/əhli hədis nəzdində ən aydın məsələlərdəndir ki, İmam Əhməd və onun elm, hədis əhlindən olan əmsalları Cəhmiyyə firqəsinin təkfirində, onların yolunu azmış və zındıq olduqlarında ixtilaf etməmişlər.

 

"Sünnə" (Əqidə) sahəsində kitab təsnif edənlər, onların təkfirini elm və əsər/hədis əhlinin tamamından nəql etmişlər.

Lələkai – Allah ona rəhmət etsin – onlardan bir qismini zikr etmişdir ki, onların bu məktubda sayılması mümkün deyil.

Eləcədə İmam Əhmədin oğlu Abdullah "Kitabus Sunnə" , Əl Xallal "Kitabus Sunnə" , İbn Əbi Muleykə "Kitabus Sunnə" adlı kitabında bunu zikr etmişlər.

 

İmamların imamı İbn Xuzeymə, onların təkfirini təqrir etmiş və böyük imamlardan bunu nəql etmişdir.

Şəmsuddin İbnul Qeyyim özünün "Əl Kafiyə" adlı əsərində bu firqənin küfrünü, müsəlmanların imamlarından və alimlərindən olan beş yüz nəfərdən nəql etmişdir.

 

Onların arxasında namaz, xüsusəndə cümə namazı, onların təkfir olunmasıyla ziddiyyət təşkil etməz.

Lakin, başqasının arxasında qılmaq mümkün olmadığı zaman (kafir cəhmilərin arxasında qılınan) bu namazın iadəsi/yenidən qılınması vacibdir.

İmam Əhməddən məşhur rəvayət onların arxasında namaz qılmağın qadağan olduğu yönündədir... (sonra cəhmiyyə firqəsinin küfr səbəbləri haqqında danışır).

 

... Hətta bütün ümmətlər, ilhad/dinsizlik cəhətindən bu yolunu azmışlardan daha yüngül haldadırlar.

Bununla bərabər, elm əhli onların təkfirində və kafir bir cəhminin və ya digərinin arxasında namazın səhih olmayacağında müttəfiqdirlər.

Oğlu Abdullahın və dəgərlərinin ondan nəql etdiyi rəvayətlərdə İmam Əhməd, cümə və digər namazları iadə etdiyini açıq şəkildə söyləmişdir.

Bəzən elə olur ki, mürtəddlər dövlət və gücə sahib olduğu zaman, mömin digər mürtədlərlə belə davranar (arxasında namaz qılıb, sonra iadə edir).

Bu mövzudakı nasslar məruf və məşhurdur."

 

Qaynaq: Abdur Rahman bin Muhəmməd: Əd Durərus Səniyyə fil Əcvibətin Nəcdiyyə: 10/420-422

1417/1996

 

 

Qeyd: İndi müxaliflərin aşağıdakı nöqtələr üzərində düşünməsini tövsiyə edirəm:

 

1. Küfrü haqqında bu qədər nass olan və Əhməd tərəfindən təkfir edilən Cəhmiyyənin arxasında elə məhz Əhmədin namaz qılmasını necə izah edəcəksiniz? Axı sizə görə kafirin arxasında namaz qılmaq küfrdür.

2. Şeyx Abdul Lətifin " Onların arxasında namaz, xüsusəndə cümə namazı, onların təkfir olunmasıyla ziddiyyət təşkil etməz" sözünü necə izah edəcəksiniz?

3. Şeyx Abdul Lətifin,'' kafirlər dövlət başında olanda mömin belə davranar'' qəbilindən sözünü necə izah edəcəksiniz.

 

Təkfirçinin irəli sürəcəyi etiraz:

 

Biz kafirin arxasında namaz qılmanın küfr olduğunu deyirik. Lakin ikrah halında insan küfrə düşməz. İmam Əhmədin və digərlərinin davranışı ikrah halındadır.

Mürtəddlərin güc və dövlətə sahib olduğu haqda işlədilən sözlər buna dəlalət edir.

 

Cavab:

 

Mətni diqqətlə oxusanız orada bir tək yerdə belə "ikrah" kəliməsinin görə bilməzsiniz. İkrah olduğu sizin iddianızdır və sübuta möhtacdır. Mətndə bu barədə açıq bir ifadə yoxdur.

Mürtəddlərin güc və dövlətə sahib olduğu haqda sözlərilə istidlal etmənizə gəlincə, kafir dövlətin varlığı sizə görə ikrahdırmı? Əlbətdəki siz bu qaydanı qəbul etmirsiniz! Əgər qəbul etsəniz hazırda bir çox ölkə xalqlarını ikrah altında saymalısınız. Əgər belə bir şey ikrahdırsa hazırda kafir ölkələrdə yaşayan müsəlmanlara niyə ikrah üzrü tanımırsız?

Beləliklə önünüzdə iki bənddən birini seçmək qalır:

A ) Əhməd ikrah olmadan kafirin arxasında namaz qılardı. Bu sizə görə küfrdür.

B ) Hökümətin kafir olması ikrahdır və Əhməd kimi hazırda küfr bayrağı altında yaşayanların hamısı ikrah altında olduqları üçün kafir sayılmazlar.

Hər ikisidə sizin batil inancınızı yıxan bəndlərdir və bunun üçüncüsü yoxdur! Bu ya ikrahdır ya deyil. Bu ikisi arasında heçnə yoxdur!

Digər tərəfdən sizin məşhur qaydalardan biri budur ki, insan o yeri tərk edib hicrət edə bilərsə onun ikrahı mötəbər deyildir.

Bu qaydaya görə Əhməd ikrah altında sayılmaz və dolayısıyla ikrah olmadan "küfr" işləmiş olar. Çünki Əhməd evini tərk edib xilafətin ucqar bir bölgəsinə gedə bilər və kimliyini açıqlamazdı.

Və son olaraq Əhməd döyülməsinə rağmən küfr gördüyü sözü, "Quran məxluqdur" sözünü demədiyi halda, sadəcə kafir dövlətin varlığını ikrah görüb sizə görə küfr olan əməlimi etdi?

 

[Zeynul Abidin]

Hənbəlilərdən Şəmsuddin Əz Zərkəşi (v. 772 h) bu haqda deyir:

 

قال : وإن صلى خلْف مشركٍ ، أو امرأةٍ ، أو خنثى مُشكلٍ أعادَ الصلاة

ش : أما المشرك فلا يجوز أن يؤتم به ، ومن ائتَمَّ به أعاد الصلاةَ ، وإن لم يعلمْ حالَه لأن صلاتَه لا تصح لنفسه ، فلا تصح لغيره ، ولعموم قوله : { لَا يَؤُمَّنَّ فَاجِرٌ مُؤْمِنًا } والكفرُ لا يخفى غالباً ، فالجاهل به مُفرِّط ، هذا هو المعروف في النقل ، وفي المذهب ، وحكى ابن الزَّاغُوني [ رواية ] بصحة صلاته ، بناءً على صحة إسلامه بها ، وبنى على صحة صلاته صحة إمامته ، على احتمال ، وهو بعيدٌ

 

"Xiraqi dedi: "Əgər Müşrikin, qadının, müşkil xunsanın (kişi və ya qadınlıq əlamətləri qəti bəlli olmamış hermofrodit/iki cinsiyətli) arxasında namaz qılarsa, namazı iadə edər."

 

Zərkəşinin şərhi: Müşrikin imam qoyulması caiz deyil. Kim onun arxasında namaz qılarsa, onun halını bilmədən qılıbsa belə namazını iadə edər. Çünkü onun namazı özü üçün belə keçərli deyil. Elə isə başqası üçün də keçərli olmaz.

Həmçinin bunun digər bir dayanağı da Allah Rəsulunun – sallalahu aleyhi və səlləm - "Bir facir bir Möminə imam olmasın!" sözüdür. Küfr çox halda gizli olmur. O halda bunu bilmədiyini iddia edən özü etinasızdır. Bu nəqldə və məzhəbdə bilinəndir.

İbn Əz Zəğuni o kafirin qıldığı namazla İslama girməsi hökmünə binaən, kafirin (artıq Müsəlman sayıldığı üçün) arxasında namaz qılanın namazının səhihliyi haqqında bir rəvayət zikr etmişdir. Kafirin (bu namazla müsəlman sayılması səbəbilə) namazının səhihliyi hökmündən də bir ehtimal üzrə imamlığının səhihliyi nəticəsinə gəlmişdir. Lakin, bu görüş uzaqdır/zəifdir."

 

Qaynaq: Şəmsuddin Əz Zərkəşi: Şərhuz Zərkəşi alə Muxtasaril Xiraqi: 2/95

Məktəbətul Ubeykan: 1413/1993