Mövzuda Bir İsmarıc Var

[Talib]

Salam Aleykum Və Rahmətullah

 

Dəyərli Usuli qardaş!

Muhəmməd bin Abdil Vəhhabın “Kitabut Təvhid” əsəri ilə bağlı məlumat verə bilərsinizmi? Bu kitab ölkəmizdə çox yayğındır. Kitab üç dildə Azərbaycan - Rus - Türk dillərində bildiyim qədərilə bəzi dükanlarda satılır. Kitabın içində dörd məzhəbə müxalif görüşlər varmı? Əgər varsa imkan daxilində bir neçəsini zikr edə bilərsinizmi? Ümumiyyətlə bu cür mövzularda oxunmasını tövsiyə edəcəyiniz kitablar varmı?

[Usuli]

Və aleykumussalam və rahmətullah.

Bu kitab, Nəcd məktəbinin ən təməl kitablarından sayılır. Üzərinə bir birindən saçma bir çox şərh yazılmışdır. Səudiyyədə “elm yolunda” irəliləməyin təməl vasitələrindən biri bu kitaba şərh yazmaqdır.

 

Qısa olaraq kitabı analiz edərsək:

Tərtib baxımından kitabın heç bir ana xətti yoxdur. Mövzular çox dağınıqdır.

Kitabın Əhli Sünnət əqidəsini ifadə etdiyi iddia edilsədə, həqiqətdə əqidəyə müxalif bir çox fikir vardır. Hətta şirk adlandırdıqları şeylərin bir çoxu Əhli sünnət qatında şirk sayılmır. Bunların tamamının sıralanması uzun zaman alar. Lakin, biz bu məsələlərdən bəzilərini forumda artıq müzakirə etmişik.

 

Kitabda yanlış anlaşılmaya yol açacaq, ciddi qapalılıq vardır ki, bu da Allahın ən böyük nemətlərindən olan ağlı əlinin arxasıyla itib, düşünməməyi özünə dinin əsli olaraq seçənlər üçün öz aşırılıqlarını artırmalarına vəsilə olur.

Kitab daxilində İslamın prinsipləri zidd olan fikirlər çoxdur. Misal olaraq Zatu Ənvat hədisində səhabələri şirklə ittiham etdikdən sonra, təkfir edilməmələri üçün səbəb olaraq, şirki istəyib, etmədiklərini göstərir. Lakin ümmət icma etmişdir ki, küfrü iradə edən əməl etməsədə kafir olar.

 

Kitabda üzərinə hökm bina edilən bir çox zəif hədis vardır. Onların bir çoxu üzərinə əqidə, xüsusən təkfir iddiası qurmağa uyğun olmaqdan çox uzaqdır. Hədislərin zəifliyi təhqiqlərdə ifadə edilib.

Ümumiyyətlə azacıq düşünə bilə kimsə üçün kitab tutarsızlıqlarla doludur.

Belə bir kitab, məsələn Əbul Muin Ən Nəsəfinin “Ət Təmhid li Qavaidit Təvdid” kitabının yanında daha çox uşaqlar üçün yazılmış nağıl kitabına bənzəyər.

Nəcd hərəkatı İslam aləmi üçün digər bir bəla olan qəbirbazlıq aşırılığına qarşı orataya çıxmış müxalif bir aşırılıqdır...

 

Oxunacaq əqidə kitablara gəlincə belə kitablar çoxdur və Allaha həmd olsun bir qismi Türk dilinə çevrilib. Lakin, bu kitablar da bir çox müasir ehtiyacı qarşılamırlar. Müasir ehtiyacı qarşılayacaq elmi kitablar isə olduqca azdır. Məsələn hal hazırda etiqa öyrənən bir kimsənin Demokratiya haqqında məlumatlı olması, onun “haram ruzidirmi?” kimi məsələləri bilməsindən çox önəmlidir.