بسم الله الرحمن الرحيم
Daha öncə “Mürəkkəb Fətvalar” adlı məqaləmizdə Dini doğru şəkildə yaşamaq üçün, insan tanımanın və vaqiə/reallıq bilgisinə sahib olmanın vacibliyindən danışmışdıq. Bu xüsusa xüsusən Hocalar, liderlər tərəfindən diqqət göstərilməməsinin fəsadlarından bəhs etmişdik.
Bu mövzuda təcrübü olaraq, əsasən güncəl hadisələrdən yola çıxaraq, Ümmətin və xüsusi olaraq öndərlərin bu sahədəki əksikliklərinə örnəklər vermək istəyirik.
Bu mövzuyla mücərrəd olaraq hansısa toplum liderinin yetərisizliyini, yararsızlığını isbatlamaq, “vurmaq” məqsədi daşımırıq. Məqsədimiz problemin dərinliyinə diqqət çəkmək və İslam əhlini bu yöndən güclənməyə təşviqdir. Verəcəyimiz örnəklər Ümmət olaraq hamımızın problemidir və bu bir mənada özünü tənqiddir.
Ölkəmizdə yerli kadrların olmaması səbəbiylə, adətən Türk hocalardan istifadə edilir. Onların içində müəyyən sahələrə, Ərəb dilinə, Hədisə, Üsula əhil olan kimsələr və yaxşı vaizlər vardır. Lakin, çox təəssüflə qeyd etməliyik ki, hocaların bir çoxu vaiqə fiqhi və insan tanıma mövzusunda ciddi mənada yetərsizdir.
Bu əksikliyi tez tez vurğulayanlardan biri Talha Hakan Alp hocadır. O, məqalələrinin birində hocaların vaiqədən uzaq olması və asanlıqla aldadıla biləcəyi haqda deyir:
"Günümüzde de biliyorum, siyasilerle yakın ilişkisi olan hocalar var. Siyasiler de söz söylenmeyecek insanlar değiller. Ben öyle inanıyorum ki hocalar onları değil, onlar hocaları ikna ediyorlar. Çünkü bizim ulema çok iyimserdir, ayrıca aktüel konulara pek ilgili değildir. Diyelim ki sağdan soldan kendisine dert yanan insanların şikayeti üzerine kalkıp herhangi bir idareciyi ikaz etmeye gittiği zaman, konuyu etraflıca araştırmadığı için idareci hemen bir telefonla gerekli bilgiyi almıştır veya zaten o konuları biliyordur. Hemen oracıkta “hocam o işin şöyle bir arka planı var, şuydu buydu” dediği zaman hoca ikna olur ve konu kapanır. Dolayısıyla bu böyle olmaz. Ulemanın emr-i maruf görevini yerine getirmesinin modeli bu olamaz. Ulemanın da bir parçası olduğu sivil ve şeffaf bir denetim mekanizması olması lazım. Yöneticilerle sistemli ve düzenli buluşmaları ve yerine göre nasihat etmeleri yerine göre sorguya çekmeleri lazım. Diğer yandan İslami cemaatleri ve alim yetiştiren İslami eğitim kurumlarını finanse eden ekonomik kaynakların da sivil ve bağımsız olması lazım."
Talha Hocanın vurğuladığı bu yetərsizliyi özüm də təcrübədə dəfələrlə müşahidə etmişəm.
Məsələn Azərbaycandan gəlmiş və simasını ilk gördüyünüzdə ehtiyatla yanaşacağınız hansısa “kölgə əhli”, Hocaların yanında özünü asan bir şəkildə İslami hərəkat fədaisi olaraq tanıda və geri döndükdə görüşdüyü o hocanın kölgəsində uzun müddət kölgələnə bilir. Bu, Hənəfi hocalar üçün keçərli olduğu kimi, təkfir əhli və Sələfilər üçün də keçərlidir…
Bizim bu məqalə Türk Hocalara ünvanlanmayıb. Xitabımız o Hocalardan faydalanan kimsələrə olub, bu əksikliklərin fərqində olmaları və gərəyiylə əməl etmələridir. Tövfiq yalnız Allahdandır.
