Bu mövzuya hələki cavab yazılmayıb

[Usuli]

بسم الله الرحمن الرحيم

 

İllərdir bir çox yerdə söylədiyim bir həqiqət vardır. Türkiyə mərkəzli Quranilik, Sünnəti kökdən rədd etmə çalışmalarının bir çoxu Qərbin xüsusi xidmət orqanları tərəfindən kordinasiya edilir. Həm maddi, həm də bilgi yönündən. Bu məktəbin ölkəmizdə də xəbis nümayəndələri vardır. Bunlardan ən məşhuru Amerika səfirliyindəki tədbirlərin vaz keçilməz qonağı Elşad Miri adlı səfehdir…

Necə deyərlər qarşı tərəfin düşmən olduğu aşikardır. Ancaq məsələ bununla bitirmi? Türkiyədə hər şey FETO nun ayağına yazıldığı kimi, bizlər də bütün problemləri Sünnət Düşmənlərinin ayağına yazmağa vərdiş etmişik… Sünnət Düşmənlərinə qarşı Sünnət Müdafiəsi adı altında, doğru yanlış nə varsa müdaifə etməyə çalışırıq. Bir Qütbdən digərinə qaçırıq…

 

Mövzuyla bağlı toxunmaq istədiyim bir nöqtə vardır. Bu yaxınlarda Caner Taslaman və Əbu Bəkr Sifil arasında bir münazirə oldu. Doğrusu münazirəni hələ də tam dinləyə bilməmişəm. Lakin, bu gün qardaşlardan biri münazirə əsnasındakı bir nöqtəyə diqqətimi çəkdi və bununla bağlı yazmağın uyğun olacağını düşündüm. Tövfiq yalnız Allahdandır.

 

Münazirənin 33 cü dəqiqəsindən etibarən Caner Taslaman Cahiliyyədə diri diri basdırılan qızlar haqqındakı bir hədisə etiraz edir: “Peyğəmbərin belə buyurduğu deyilir: “Basdıran da, basdırılan da Cəhənəmdədir.”

Sifil cavabında deyir: O Hədisi səhv tərcümə edirsiniz. “Vaidə” ismi faildir. “Məvudə” ismi məfuldur. “Məvudə ləhə” basdırma işini sifariş edən anadır... (yəni hədisdə müşkül yoxdur. Problem sizin Ərəbcə bilməmənizdir)

Daha sonra Taslaman bu hədisin öncə də müşkil babından sayıldığını desə də, Sifil buna ancaq Mütəzilənin etiraz etdiyini deyir...

 

Bu məsələni qısa şəkildə incələsək, əslində Sifilin tərcüməsinin hədislə əlaqəli olmadığı, hətta hədisin Ərəbcəsinin onun dediyi kimi olmadığını görərik. Hədisin ana qismi bu şəkildədir:

 

الوائدة والموءودة في النار

 

“Diri diri basdıran da, basdırılan da Cəhənnəmdədir” (Əbu Davud, Əhməd – Səhih və Həsən sənədlərlə)

 

1. Lüğət baxımından incələmə. Ərəb dilində "وَأَدَ" kəliməsi canlı şəkildə dəfn etmək, basdırmaq mənasına gəlir. Vaidə - ismi fail: Basdıran, Məvudə - ismi məful: Basdırılan mənasındadır.

Qurani Kərimdə bu söz diri diri basdırılan qız uşağı mənasında, məvudə şəklində işlədilir:

 

وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ * بِأَىِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ

 

“Diri diri basdırılan qızdan, hansı günah səbəbilə öldürüldüyü soruşulduğu zaman” (Ət Təkvir: 81/8-9)

 

Məvudə kəliməsi bu ayədə sadəcə “diri diri basdırılan qız” mənasında anlaşıla bilər! Bunu anlamaq üçün istədiyiniz tərcüməyə, yaxud təfsirə baxa bilərsiniz. Zəccac kimi dilçilər başda olmaqla bütün müfəssirlərin ortaq açıqlaması bu şəkildədir:

“Məvudə - Ərəblərin cahiliyyədə basdırdığı qız uşağıdır.”

Bu kəlimə heç bir şəkildə sifarişçi anayla əlaqəli deyil.

 

2. Məna baxımından incələmə. Hədislərin incələnməsi və doğru anlaşılması üçün təməl qaydalardan biri, ləfzləri bir araya toplamaqdır. O ləfzlərdən birini Əhməd bu şəkildə nəql edir:

 

  قلنا : فإنها كانتْ وأَدت أختًا لنا في الجاهلية ، فهل ذلك نافعُها شيئاً ؟ قال : الوائدة والموءودة في النار ، إلا أن تُدرِك الوائدةُ الإسلام

 

“... Peyğəmbərə dedik: (Anamız Muleykə) Cahiliyyədə bizim bir bacımızı basdırdı. Bunun ona bir faydası/təsiri olarmı? Peyğəmbər buyurdu: Vaidə/Basdıran da, Məvudə/Basdırılan da Cəhənnəmdədir. Sadəcə Vaidənin/Basdıranın İslama girməsi halı müstəsna...”

 

Əgər məna Sifilin dediyi kimi olsaydı, İslama girmə halı həm basdırmanı özünə məslək etmiş qadın, həm də işin sifarişçisi üçün keçərli olmalıydı.

İslama daxil olmanın sadəcə Vaidə üçün zikr edilməsi, məvudənin basdırılmış olması və İslama girməsinin qeyri mümkünlüyü səbəbilədir.

Bu da hədisdəki məvudə kəliməsinin birmənalı olaraq diri diri basdırılan qız mənasında olduğunu göstərir. Bu isə, öz növbəsində “qızın günahı nəydi ki, o Cəhənnəmə getsin” şəklində bir sual doğurur. Eynilə Uca Allahın ayədə buyurduğu kimi...

 

Məgər uca Allah basdırılan qız uşağına Qiyamətdə “hansı günah səbəbilə öldürüldün?” şəklində sual verib, onu öldürənləri mühakimə etdikdən sonra, bundan qat qat betər olan Cəhənnəmə atarmı? Bu halda qız uşağı “hansı günah səbəbilə Cəhənnəmə atıldım?” sualını verməzmi?

 

Bütün bunlarla yanaşı hədisin qaynaqlarından biri olan Əbu Davud bu hədisi “Müşriklərin uşaqları” babında zikr edir ki, başlığın bu şəkildə atılması hədisdə məhz basdırılan qızlardan bəhs edildiyini göstərir.

Həmçinin “Məvudə Cənnətdədir” şəklində hədislər də mövcuddur. Bu halda Sifilin verdiyi mənaya görə, uşaq basdırmağı sifariş edən ananın Cənnətdə olduğu nəticəsi çıxmalıdır...

Hər bir halda hədis zahir etibarıyla ciddi problemlər daşıyır. Heç bir ağıl sahibi hədisi zahiri üzrə qəbul etməz! Hətta Sünni alimlərin içində bu hədisin zahirini rədd edən, müxtəlif təvillərə baş vuran yetərincə ad saymaq mümkündür... Onların bu hədis haqqındakı təvillərini və bir birinin cavablarındakı tutarsızlıqları ortaya çıxarmalarını qeyd etməyə lüzum yoxdur. Çünki, bu məsələ mövzumuzun əhatə dairəsindən kənardır.

 

Lakin, Əbu Bəkr Sifil bu problemlə üzləşmək, bəzi hədislərin Peyğəmbərə nisbətinin şübhəli olduğunu qəbul etmək yerinə, bəsit bir şəkildə hədisə özündən kəlimə əlavə edərək “Əfəndimiz buyurur: “Əl Vaidətu vəl məvudətu ləhə fin Nar” şəklində təhrif etdikdən sonra, tərcümə edir: Uşaq basdırma peşəsinə sahib qadın və basdırmanı sifariş edən ana Cəhənnəmdədir....

Halbuki, Peyğəmbər adına nəql edilən hədisdə “ləhə” ifadəsi yoxdur. Bu sadəcə təvil qəbilindən zikr edilə bilər. Təvilə gedilmənin səbəbi isə, yenə də zahirin müşkil olduğunun bir göstəricisidir!

Əgər hədisdə Sifilin dediyi kimi “ləhə” ifadəsi olsaydı, o zaman sifarişçi ananın deyil, atanın zikr edilməsi daha uyğun olardı. Çünki, qız uşaqlarının qətlinə fərman verən məhz atalardı!

Bir şeyə Peyğəmbərin sözü deyib, sonra onu müdafiədən utanaraq təhrif etmək və təhrif edilmiş şəklini müdafiə etmək Sünnət Müdafiəsi adlana bilərmi? Kimi aldadırıq?

 

Bəli! Canər Taslaman başından böyük işlərdə iddialı bir cahildir. Ərəb dilini bilmədən belə bir münazirəyə qatılması da səfehliyinin ən böyük işarəsidir.

Lakin, Türkiyədə Ərəb dilini bilən və bu xətanı asanlıqla görəcək yetərincə insan var. İstər Sünnət Düşmənlərindən, istər Sünnət dostlarından...

 

Bizlər nə zamana qədər özümüzü aldadacayıq? Məgər bu gün bizə yönəldilən tənqidlərin əksəriyyəti özümüzü tənqidi tərk etməyin nəticəsi deyilmi? Bir Qütbdən o biri qütbə qaçmadan, Sünnəti müdafiə adı altında İslama ləkə salan rəvayətlərin problemli olduğunu etiraf etmək o qədərmi çətindir?

Bu cür rəvayətləri müdafiə edərək Sünnəti müdafiə etmədiyimizi, əksinə ona kölgə saldığımızı idrak etmək o qədərmi çətindir?

Yoxsa haqqı axtarmaq üçün müxaliflərin hər dediyinin əksini demə metodundan istifadəyə davam edəcəyik?