Bu mövzudakı ismarıc sayı: 12

[Usuli]

بسم الله الرحمن الرحيم

 

Müaviyə haqqında yazdığımız yazılardan narahat olub "Sünniliyi" müdafiəyə qalxanlar, bu mövzuda bir çox etirazlar irəli sürdülər. Onlara cavab verilməsi mövzunun tamamlanması üçün qaçınılmazdır. Allahın tövfiqiylə bu mövzuda etirazları cavablandıracayıq.

[Usuli]

Cəssas, Şəvkani və Sanani sünni deyilmi?

 

İslam tarixində yezidin "fəzilətlərini" bir araya toplayıb "Fadailu Yəzid" adlı bir nifaq kitabı yazan Abdul Muğis Əl Hənbəlinin məzhəbdaşı olan Samir tərəfindən yazdıqlarımıza "cavablar" gəlməyə başladı.

Allahın iznilə zamanla etirazçıların hər birinə yetərli cavab verəcəyik. İlk öncə toxunmaq istədiyim məsələ, Muaviyə haqqında mənfi rəydə olan alimlərin sünnilik xaricinə çıxarılaraq, sektoral müdafiə üslubunun seçilməsidir.

 

1. İddia: Əbu Bəkr əl-Cəssas'dan nəql gətirir. Əbu Bəkr əl-Cəssas mötəzili alimləri arasında zikr olunur.

 

Cavabımız: Məzhəbinizin adətlərinə müvafiq bir üslübla cavab vermisən. Ortaya bir söz atıb, nə demək istədiyini dəqiqləşdirmirsən. Açıq şəkildə Cəssas Mötəzilidir deyə bilmirsən, onlar arasında zikr edildiyini deyilərək onun sözlərini etibardan salmağa çalışırsan.

Mutəzilə alimləri Əbu Hənifə və Şafini, həmçinin bir çox kimsəni öz firqələrinə nisbət etmiş və tabaqat kitablarında qeyd etmişlər. Eyni "məntiqlə" onları da "cərh" etməniz gərəklidir. Həmçinin Şafi rafiziliklə ittiham edilmişdir. Bu barədə ondan nəql edilən "Əhli Beyti sevmək rafizilikdirsə..." məzmunlu şeri vardır. Bu məsələyə ayrıca geniş bir şəkildə toxunacayıq.

Sən özün Vəlid bin Uqbə haqda yazdığın məqalədə onun Əhli Sünnətdən olduğunu açıq şəkildə ifadə edərək deyirsən: Əbu Bəkr əl-Cəssas[13] və digərləri kimi bəzi sünni alimləri fərqli fikirdə olublar.

Dünənə qədər sünni olan alim, Muaviyə haqda mənfi rəy bildirincə Mutəzilimi oldu? Ətrafındakı futbol əhlinin alqışlarının sərxoşluğu altında onların havasına uyğun davranmanı anlayıram... Ancaq hər şeyin bir sərhəddi var. Bu şəkildə davam etsən, tam manqurdlaşmamış bəzi kimsələr sənin səmimiyətin haqda düşünməyə başlaya bilərlər...

 

2. İddia: Daha sonra əş-Şəvkəni və əs-San'anidən nəqllər gətirir. əş-Şəvkəni də, əs-Sanani də zeydi şiələri olublar.

 

Cavabımız: Ağıl sahibi üçün bir tək bu sözün sənin yalançı olduğunun dəlilidir. Bəli! Şəvkani və Sanani Şiə məzhəbində olmuş və daha sonra tərk edərək hədis əhlinin məzhəbinə keçmişlər. Bu, çox məşhurdur və sən yalançı bunu bizdən daha gözəl bilirsən! Çünki, bu haqda aşağıda təqdim edəcəyim yazıların vardır. Məzhəbi tərk etmiş birini köhnə məzhəbə nisbət etmək açıq aydın yalandır.

Sən əvvəl sələfi olmusan. Sənin söylədiyin hansısa sözü rədd etmək üçün Samir sələfidir demək nə qədər yalandırsa, Şəvkani və Sanani üçün dediyin sözlərdə o qədər yalandır.

Şəvkaninin Zeydi şiəsi olmadığını isbat etmənin bir çox yolu vardır. Ancaq mən ən qısasını seçirəm. Sən özün Şəvkani haqda məqalə hazırlamısan. Oradakı bəzi sözlərini təqdim edirəm:

İmam əş-Şəvkani’nin atası, onun oğluna təsiri və onun yanında oxuduğu kitablar haqqında daha əvvəl təfsilatı ilə məlumat verdik.

Onun atası özündən sonra iki oğul övladı tərk etmişdir. Bunlar: bu kitabın sahibi imamımız və onun qardaşı Yəhya’dır.

Onun şagirdi əl-Alləmə Hüseyn bin Muhsin əs-Səbi əl-Ənsari’nin vəsf etdiyi kimi, o, həqiqətən də “imamların imamıdır, ümmətin muftisi, elmləri özündə daşıyan bir dəniz, fəhmlərin günəşi, hafiz müctəhidlərin dayağı, mənaların, ləfzlərin cəngavəri, əsrinin tək nümunəsi, zamanın nadir şəxsiyyəti, şeyxul-islam, insanlar üçün nümunə, zamanının əlaməti, Quranın və hədislərin tərcümanı, zahidlərin bayrağı, qullar içində yeganə biri, bidət əhlinin qənimi, müctəhidlərin sonuncusu, müvahhidlərin rəhbəri, müttəbilərin davamı, bənzərsiz əsərlərin sahibi, əhli-sünnət val-cəmaatın qazilər qazisi, rəvayət və səmaət şetxi, isnadı ali, ictihad meydanında öndər, şəriətin həqiqətlərini və mənbələrini bilən, onun qaranlıq məqamlarını və məqsədlərini bilən biridir.

Digər kitablarının sayı çoxdur və Allahdan onun bu kitablar xəzinəsini nəşr etməkdə, bu kitablardakı nadir inciləri və faydaları oxucu aləminə çatdırmaqda bizə və elm tələbələrinə kömək etməsini diləyirik.

 

Bəzi sən Samir, zeydi Şiəsini öz imamın adlandırırsan. Madəm sənin imamındır o zaman ondan görüş nəql etməkdə nə problem var. İmamı sapıq olanın tabesidə sapıq olar!

Daha sonra onun şagirdi Huseynin sözlərini təsdiq edərək deyirsən: O həqiqətən ... əhli-sünnət val-cəmaatın qazilər qazisidir...

Sən özün Şəvkaninin "İrşaul Ğabi" əsərini Azərbaycan dilinə çevirmisən və ön sözdə altıncı qeyddə deyirsən:

İbnul-Vəzir də İmam əş-Şəvkani kimi daha əvvəl zeydi olmuş, sonra isə əhli-sunnət məzhəbini qəbul etmişdir.

Hər yalançının bir qeydiyyat dəftəri olmalıdır ki, daha sonra bu cür gülünc durumlara düşüb özünü rəzil etməsin. Bütün bunlardan sonra belə bir dəftər sənin üçün şərtdir...

 

Əmir Əs Sananiyə gəlincə deyəcəyimiz sözlər eynidir. Yenə məhz sən özün namazın tərki haqda məqaləndə onun adını İbn Qeyyimlə bərabər zikr edir, təhqiq əhli adlandırırsan:

Alləmə İbnul-Qayyim[57] (vəf. 751), əs-Sanani[58] (vəf. 1182), əş-Şəvkani[59] (vəf. 1250), Şeyx Muhamməd əl-Əmin əş-Şənqiti[60] (vəf. 1393) kimi təhqiq əhli bu görüş üzərində olublar.

Ölü üçün ağlamaq barədə yazdığın bir məqalədə onu İbn Teymiyyəylə eyni sırada zikr edib muhəqqiq adlandırırsan:

Digər məşhur görüş isə bir qrup muhaqqiq alimlərin görüşüdür. Onların arasında İbn Cərir ət-Tabəri, İbnul-Murabit, əl-Qadi İyad, İmam əl-Qarafi, Şeyxul-İslam İbn Teymiyyə, İbnul-Qayyim əl-Cəvziyyə, əl-Hafiz əl-İraqi, əl-Əmir əs-San’ani və daha bir çox alim yer alır.

Yenə məhz sən özün daha altı ay öncə Sananinin ibadət, şirk məsələləri haqda yazdığı kitabı reklam edirdin... Racihi, Favzan kimi şeyxlərin Sananinin "Tathirul İtiqad" adlı kitabından tövhid dərsləri keçirlər. "Subulus Səlam" sələfilər arasında oxunan ən məşhur fiqh kitablarındandır...

Bütün bu yazdıqların qarşına altından çıxa bilməyəcəyin bir çox sual çıxara bilər demək istəyərdim. Ancaq sənin altından çıxa bilməyəcəyin bir sual yoxdur. Çünki, bu mövzuda səni əngəlləyəcək bir Allah qorxusuna, səmimiyyətə, insafa və ədalətə sahib deyilsən. Bu yazıya belə cavab verməyə çalışsan zərrə qədər təəccüb etmərəm! Nəticədə "Ammarı savaşa gətirən Əli olduğu üçün onun qatili də Əlidir və hədis ona şamildir" deyən bir şeytani təvil ustasının şagirdisən!

 

Təbii ki, saydığımız alimlərin dediyi hər görüşü qəbul etmək məcburiyyətində deyilsən. Ancaq ədalətsiz davranaraq, onlar haqqında açıq yalan danışma!

Sonda onu da deyim ki, bir əhli reytinq olaraq bu mövzunu dəyərləndir. Asqıranda təşmit edənlərinin sayını artırmaq üçün bundan daha münasib bir mövzu əlinə keçməyəcək. Çünki, bütlərini qırdığımız üçün, şeyxlərinin İslamı təhrif etdiyini isbatladığımız üçün bizdən küsən sufilər, hocalarına münafiq bir CİA agenti dediyimiz üçün bizə cəbhə alan Fətullahçı münafiqlər və bənzəri nə qədər ayaqaltı varsa bu mövzuda sənin arxandadır.

Ətrafında bu qədər yanbızçı toplaya biləcəyin ikinci bir mövzu yoxdur. Sən onlar üçün Peyğəmbər "səhabəsinin" sarsılmaz müdafiəçisisən! Peyğəmbərin ailəsinə minbərdən lənət oxuyub söyən "səhabənin" müdafiəçisi!  Hamı arxandadır! Önündə sadəcə doğruluğunu bildiyin haqq var! Allahın lənəti Peyğəmbər ailəsinin düşmənləri üzərində əbədidir.
 

[Usuli]

Muaviyə Kimin Dayısıdır?

 

Muaviyə sevgisini Əhli Sünnə məzhəbinin giriş qapısı zənn edənlərin yapışdığı çoxsaylı saman çöplərindən biridə Muaviyənin möminlərin dayısı ismiylə anılmasıdır. Çünki onun bacısı Rəmlə/Ummu Həbibə - radiyallahu anhə - Allah rəsulunun zövcələrindən biri idi. Zövcələr möminlərin anası sayılınca, Rəmlənin qardaşı Muaviyə də möminlərin dayısı olmuş olur...

Sözə başlamadan öncə önəmli bir müqəddiməni açıqlamaq istəyirəm. Dinimizdə bir çox isimləndirmə və bunun üzərinə tərəttüb edən hökmlər vardır. Misallar verək:

Kəbəni beytullah - Allahın evi adlandırırıq. Bu, Şəriətin verdiyi bir isimləndirmədir və üzərinə qismi bir hökm tərəttüb edir: Kəbəni təzim etmək lazımdır. Bu binanın Allaha nisbət edilməsindəki əsas məqsəddə elə budur.

Yaxud "möminlərin anaları" ifadəsi. Quranda zikr edilən bu isimləndirmənin üzərinə cüzi bir hökm quruludur. Belə ki, bu isimdən Peyğəmbərin zövcələrinin bizlərə tam mənada ana olması anlaşılmır. Onlar bizim yanımıza təsəttürsüz çıxa bilməzlər, təklikdə qala bilməzlər, bacıları və qızları evlənmək üçün möminlərə haram deyil və s. Buradakı analıqdan qəsd sadəcə onlarla evlənməyin haramlığıdır.

Bir sözlə bu mövzuda iki təməl ünsür vardır:

1. İsimləndirmənin özü.

2. Bu ismin üzərinə qurulacaq hökmlər.

 

İndi eyni yanaşmanı "möminlərin dayısı" isminə uyğulayaq və öncə isimləndirmə, sonra isə bu ismin gərəkli qıldığı əhkam yönündən incələyək.

 

1. Bu ismi Muaviyəyə Allah və ya Rəsulunun vermədiyini yəqinən bilirik. Hətta səhabədən kiminsə onu belə adlandırdığı haqda sabit bir rəvayət yoxdur. Bu tamamən qondarma bir isimdir. Dolayısıyla bu ada etiraz etmək, onu belə adlandırmamaq, Şəriətə qarşı gəlmək sayılmaz və heç bir qınağı tələb etmir!
 

Şafilərdən Təqiyyuddin Əl Maqrizi (766-845 h/1365-1441 m) "İmtəul Əsmə" adlı əsərində deyir:

 

ومنَع قومٌ مِن جوازِ تسميةِ معاويةَ خالَ المؤمنين : بأن هذا أمرٌ مبتدَع , لم يُطلِقه عليه إلا الغلاةُ في موالاتِه , حتى إنهم زعَموا أنه دُعي بذلك في عهد النبي صلى الله عليه وسلّم , وبالغوا في الإفك , حتى نسَبوه إلى أنه مِن قول الرسول صلى الله عليه وسلم , وليس لذلك أصلٌ ، ولا عُرِف إطلاقُ ذلك في عصرِ الصحابة والتابعين ، فقد قتَل محمدَ بن أبي بكر , ولم يُشنّع أعداءُ معاويةَ إذ ذاك بأنه قتَل خالَ المؤمنين ، وثارَ عبدُ الله بن الزبيْر بمكةَ على سُويْد بنِ معاويةَ ولم يُكترَثْ بأنه ابن خالةِ المؤمنين ، ولا دعاه به أحدٌ من الصحابة ، ولم يدْعَ عبد الله بن عمر بخالِ المؤمنين ، ولا قِيل قطُّ لعبد الرحمن بن أبي بكر خالُ المؤمنين

ولا يمتري عامَّةُ أهلِ العلم في أن منزِلةَ عائشةَ وحفصةَ رضي الله تبارك وتعالى عنهما مِن رسول الله صلى الله عليه وسلّم كانت أعظمَ مِن منزلةِ أمّ حَبيبة بنتِ أبي سفيان رضي الله تبارك وتعالى عنه , ومع ذلك فلم يدعَ أحدٌ مِن إخوتها بخالِ المؤمنين ، فكيف يُطلق على معاويةَ بن أبي سفيان رضي الله تبارك وتعالى عنه : خالُ المؤمنين ؟ ومنزلتُه ومنزلةُ أبيه مِن رسول الله صلى الله عليه وسلّم دون منزلةِ عبد اللهِ بن عمرَ , ومكانةُ عبد الله مِن العلم والورَع والسابقة مكانة ، وهذه عائشة رضي الله تبارك وتعالى عنها تقول وقد قالتْ لها امرأةٌ يا أمّه : لستُ لكِ بأم ، إنما أنا أمُّ رجالكم , فعلَّمتنا بذلك معنى الأمُومة تحريمُ نكاحِهنّ

 

"Alimlərdən bir qrup, sadəcə onun sevgisində həddini aşanların verdiyi bidət bir ad olması səbəbilə Muaviyənin "möminlərin dayısı" adlandırılmasına qarşı çıxmışlar. Hətta bu həddini aşanlar elə zənn edirlər ki, Muaviyə Nəbinin - sallallahu aleyhi və səlləm - zamanında belə isimləndirilmişdi. Beləcə iftirada həddlərini aşırlar.

Hətta bunun Rəsulullahın - sallallahu aleyhi və səlləm - sözü olduğunu iddia edirlər. Halbuki bunun bir dayanağı/əsli yoxdur. Səhabə və Tabiun zamanında bu addan istifadə edildiyi də məlum deyil.

(Muaviyənin adamların hicri 38 ci ildə Misirdə Aişənin qardaşı) Muhəmməd bin Əbi Bəkri öldürdülər və Muaviyənin düşmənləri o zaman onu "möminlərin dayısını öldürdün" deyərək pisləmədilər.

(Aişənin bacısı Əsmanın oğlu) Abdullah bin Əz Zubeyr Məkkədə Suveyd bin Muaviyəyə qarşı qiyam etdi, ancaq onun Mömünlərin xalası oğlu olduğuna baxılmadı. Səhabədən heç kim onu bu adla çağırmamışdır. Həmçinin (Hafsanın qardaşı) Abdullah bin Ömər və Əbu Bəkrin oğlu Abdur Rahman heç vaxt "möminlərin dayısı" olaraq çağırılmamışdır.

Elm əhlindən heç kim şübhə etməz ki, (Muhəmməd və Abdur Rahmanın bacısı) Aişə və (Abdullahın bacısı) Hafsanın - uca Allah hər ikisindən razı olsun - Rəsulullah qatındakı məqamı, (Muaviyənin bacısı) Ummu Həbibə bint Əbi Sufyanın - uca Allah ondan razı olsun - məqamından daha böyükdür.

Buna baxmayaraq heç kim o qadınların qardaşlarından kimsəni "möminlərin dayısı" deyə çağırmamışdır!

Elə isə onun və atası Əbu Sufyanın Peyğəmbər yanındakı məqamı, Abdullah bin Ömərdən daha aşağı olduğu halda, necə ola bilər ki, (Abdullah yox) Muaviyə bin Əbi Sufyan - uca Allah ondan razı olsun - "möminlərin dayısı" adlandırılsın? Abdullahın elmdə, təqvada və daha öncə müsəlman olmaqdakı məqamı bəllidir.

Aişəyə - uca Allah ondan razı olsun - bir qadın "ey anam" dedi. Aişə ona belə cavab verdi: Mən sənin yox, sadəcə sizin kişilərin anasıyam. Beləcə bizə "analığın" sadəcə evlənməyin haramığını ifadə etdiyini öyrətmişdir."

 

Qaynaq: Təqiyyuddin Əl Maqrizi: İmtəul Əsmə: 10/264

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1420/1999

 

2. Muaviyənin atabir bacısı Rəmlə, yoldaşıyla bərabər ilk dönəm müsəlmanlarındandır. Təzyiqlər dönəmində Həbəşistana hicrət etdilər. Yoldaşı Ubeydullah bin Cahş orada İslamı tərk edib Xristian oldu. Rəmlə isə bütün çətinliklərə rağmən dinini qorudu. Hicrətin 6 cı ilində Peyğəmbərimiz onunla evləndi. Bu evlilik zamanı Əbu Sufyan və oğlu Muaviyə kafir idilər. Çünki məşhur, səhih və açıq görüşə görə onların hər ikisi, hicrətin 8 ci ilində Məkkənin fəthi günü – bıçaq sümüyə dayandıqda İslamı qəbul etmişdilər.

Dolayısıyla Muaviyə o zaman möminlərin dayısı deyil, kafirlərin dayısı idi. Əgər kafir ikən “möminlərin dayısı” adlanmaq mümkündürsə, o zaman Rəsulullahın əmisi Əbu Ləhəb və Əbu Talib möminlərin əmisidir... Sözsüz ki, İslama faydası baxımından Əbu Talib bu ada daha layiq idi.

3. İslama girdikdən sonra “möminlərin dayısı” olduğunu düşünsək, bu ad sadəcə ona xas olan bir fəzilət deyil! Maqrizinin də qeyd etdiyi kimi, Aişə və Hafsanın qardaşları həm özləri, həm bacıları, həm ataları baxımından bu ada daha layiq idilər. Ancaq maraqlıdır ki, bu mövzuda daha əfzəl dayıların adı belə çəkilməzkən, bu məqam məhz Muaviyə üçün bir fəzilətə çevrilib...

4. Bir kərə başladılan bu qondarma qiyas sonsuza qədər davam edər. Beləcə Həmzənin ciyərini yeyən Hind “möminlərin nənəsi”, Əbu Sufyan “möminlərin babası”, sərxoş Yezid isə “möminlərin dayısı oğlu” olmalıdır... Möminlərin digər bir dayısıda Muaviyənin zinadan doğulma atabir qardaşı Ziyad bin Əbihdir. Onun oğlu, Huseynin - Allah ondan razı olsun - qatili Ubeydullah bin Ziyad - Allah lənət eləsin - "möminlərin dayısı oğludur".
Əgər Əli və oğlu Həsən – Allah hər ikisindən razı olsun –  “möminlərin dayısı” məqamının ucalığını və buna bağlı əhkamları anlasaydılar, Muaviyəyə qarşı savaşma xətasına düşməzdilər... Huseyn – Allah ondan razı olsun – Yezidin və Ubeydullah bin Ziyadın “möminlərin dayısı oğlu” kimi şərəfli məqamlarının həqiqətini idrak etsəydi ona qarşı üsyan bayrağı çəkərək Əhli Sünnət dairəsini tərk etməzdi...

Görəsən Dini müdafiə adına Dinin bütün təməllərini ayaq altına almaqdan daha çirkin bir mübarizə üslubu varmı?

 

5. İşin isimləndirmə qismiylə əlaqəli fikirlərimizi dedik. Bu isimləndirmənin nəqli və əqli heç bir əsası yoxdur! Lakin, bundan daha önəmlisi: Bu qondarma ismin üzərinə hansı hökm gərəklidir? Məsələn “möminlərin anası” adına bir hökm bağlanıb: Onlarla evlənmək haramdır. Bəs “möminlərin dayısına” hansı hökm bağlıdır? Həqiqətdə heç bir hökm! Özü qondarma olan bir ada hansı hökm bağlana bilər? Ancaq müxaliflər bununla onun tənqidinə əngəl olmağa, təzimini vacib qılmağa çalışırlar. Sadəcə isim qondarmayıb, qondarma bir ismə Şəriətin vacib etmədiyi hökmlər bağlamağa çalışırlar.

Əgər Rəsulullahla qohumluğunu ön plana çıxarıb tənqidinə əngəl olmaq istəyirlərsə cavabımız budur: Rəsulullahın qohumu olmaq, insanı tənqid edilməz, xətadan məsum etmir! Şəriətdə bunu gərəkli qılan bir tək nass yoxdur. Əksinə Dinimizin ana prinsipi hər kəsin Allaha itaət və üsyanı üzərindən dəyərləndiriləcəyidir! Rəsulullahla qohum olmaq, onun gətirdiyi Dinin həqiqi daşıyıcılarını əzib, facirləri üstün qılma, Ümmətin idarəsini sərxoş bir sərsəriyə dövr etmə kimi cinayətləri ört basdır etməz. Əksinə ən yaxşı halda əzabı ikiqat edər!

Uca Allah Rəsulullahın ən yaxınları olan zövcələri haqqında buyurur:

"Ey Nəbinin xanımları! Əgər sizdən kim açıq bir çirkin əməl işləyərsə, əzabı ikiqat olar!" (Əl Əhzab: 33/30)

Bəli! Bu xitab o kimsələrədir ki, uca Allah onları eyni surədə “möminlərin anaları” adlandırır. Əgər möminlərin analarının durumu budursa, “möminlərin dayısı” olmaq Muaviyəyə nə qazandırar? Bu ayə bizə açıq şəkildə göstərir ki, nemət verilənin üsyanı daha şiddətlidir! Şəriət quru isimlərə deyil, mahiyyətə - təqvaya baxar. İslamda təməl ölçü təqvadır, qohumluq deyil! Bu bir Cahiliyyə düşüncəsidir.

6. Möminlərin digər dayısı, Muhəmməd bin Əbi Bəkr hicrətin 38 ci ilində Misirdə Muaviyənin xüsusi xidmət orqanları tərəfindən qətlə yetirilib, uzunqulaq leşinə soxularaq yandırıldı. Yetim qalan uşaqlarına Aişə anamız sahib çıxdı. Məşhur fəqih Qasim bin Muhəmməd "möminlərin dayısının" sayəsində ilk təhsilini məhz Aişə anamızdan almışdır.

Əgər “möminlərin dayısı” olmaq xüsusi toxunulmaz bir rütbə və bu adı daşıyanları tənqid cinayətdirsə, o zaman möminlərin dayısını uzunqulaq leşinə salıb yandırmaq nədir? Ümumiyyətlə bu tayfanın öldürmə şəkillərini incələyən kimsə ruhi sarsıntı yaşayar... Diri diri basdırmaq, ananın önündə körpəsinin başını kəsmək, heyvan leşlərinin içinə salıb yandırmaq... və bir çox Cahiliyyə özəllikləri...

7. Nə Şəriətdə, nə ağılda, nə də reallıqda “möminlərin dayısı” titulunun insanı günahdan, sapmaqdan, xəta etməkdən qoruyacağına və belə kimsələrin tənqid edilə bilməyəcəyinə dair tək bir dəlil belə yoxdur.

8. Rafiziləri Əlini Din ölçüsü qıldıqları üçün tənqid etdiyiniz halda, Muaviyəni sevmək sizin qatınızda da haqqın ölçüsüdür. Nəql etdiyiniz və dediyiniz sözlər bunun dəlilidir: “Muaviyə Əhli Sünnətin qapısıdır, oradan daxil olmayan Sünni ola bilməz”, “Muaviyə möminlərin dayısıdır. Kimin dayısı deyilsə o mömin deyil”, “Muaviyəni möminlərin dayısı və vəhy katibi adlandırmaqdan imtina edənlə oturulmaz, halı bəyan edilər”... və başqa saçmalıqlar... Muaviyəni müdafiə üçün qoyduğunuz filtrlərdən keçməyəcək ilk şəxs, Əli – Allah ondan razı olsun – olmalıdır... Bu qapıdan keçə bilməyənlərin ilki odur!

Halbuki bütün bu sözlərin Allahın dinində bir dayanağı yoxdur, kimlərinsə aşırılığına qarşılıq ortaya qoyulmuş digər bir aşırılıqdır! Düşmənimin düşməni dostumdur düşüncəsinin kal meyvəsidir...

9. Şəriətin qaydalarını ayaq altına alıb, “möminlərin dayısı”, “vəhy katibi”, “Müsəlmanların ilk kralı” kimi adlarda sığınacaq aramanızda, ağıl sahibləri üçün bir ibrət vardır. Əgər əlinizdə müdafiə üçün tutarlı bir şeylər olsaydı, belə saman çöplərinə sarılmazdınız...

10. İsimləndirmə mövzusunda mənim bir təklifim var. Əgər Muaviyəyə bir ad vermə ehtiyacı hiss edirsinizsə, o zaman Şəriətimizə baş vuraq, oradakı vəsflərə uyğun bir ad seçək. Əslində seçənək çoxdur... Mən bir neçəsini qeyd edəcəm... Siz qərar verin...

Rəsulullah buyurur: “Ey Ammar səni baği/həddini aşmış bir tayfa öldürəcək. Sən Cənnətə onlar Cəhənnəmə dəvət edəcəklər”...

Rəsulullah Muaviyəyə xitabla “Allah qarnını doyurmasın!” deyə buyurur...

Ad vermə mövzusunda minillik təcrübə sahibisiniz... Öyrətmək kimi olmasın... Məsələn bu nasslara uyğun olaraq “Muaviyə bağilərin dayısıdır” desəniz məncə bu Allah və Rəsulunun muradına uyğun olar. O zaman kimsə verdiyiniz ada etiraz edə bilməz. Çünki bu, Allah və Rəsulunun verdiyi addır. Ağıl sahibləri "Muaviyə kimin dayısıdır?" sualına cavabı özləri versinlər... Şəriətin verdiyi admı daha üstündür, insanların uydurduğumu?
 

[Usuli]

Muaviyə Vəhy Katibi Olubmu? Bu haqda təhlilimizi və müxaliflərə cavabı müvafiq linkdən oxuya bilərsiniz. 

[Usuli]

Əlimiz Bulaşmayan Qana, Dilimizi Bulaşdırmayaq

 

Muaviyə tərəfdarlarının dilində dolaşan və hikmətli bir ədayla söyləyib, bundan sonra sanki qarşı tərəfin qırılma səsini dinləmək üçün susqunluğa büründükləri bir söz vardır:

“Ömər bin Abdil Azizdən Siffin əhli haqqında soruşuldu. O belə cavab verdi: Allah mənim əlimi bu qanlara batırmayıb. Məndə dilimi onlara bulaşdırmaq istəmirəm!”

İlk başda çox tutarlı, ilk incələmədə çox tutarsız olan bu sözə veriləcək cavab çox yönlüdür:

 

1. Kimin dediyi belə tam bəlli olmayan bu sözün müəllifə çatan səhih bir sənədi varmı? Bu, sadəcə kitablarda nəql edilən və eyni zamanda  müxtəlif kimsələrə nisbət edilən, sübutu isbata möhtac bir sözdür.

Bizə görə sözün müəllifə nisbəti ciddi bir önəm təşkil etmir. Bunu sadəcə müxaliflərin öz qaydalarına riayət etmədiklərini göstərmək üçün qeyd etdim. Önəmli olan sözün mahiyyətidir. Çünki biz sözlərə insanlara görə deyil, insanlara sözlərinə görə qiymət verməliyik!

 

2. Bu söz əshabı ucaldar kimi görsənsədə, əslində tam əksinədir. Beləki eyni zamanda həm Muaviyənin, həm Əlinin – kərrəmallahu vəchəh – haqsız qan tökdüyünə işarə edir.

Muaviyənin tökdüyü qanların haramlığı aşikardır və belə bir şeydən təbərri etmək vacibdir!
Lakin Əlinin tökdüyü qanlar, tökülməsi vacib qanlar idi. Sözün müəllifi ya vacibdən imtina edir, ya da Əlinin tökdüyü qanları haram sayaraq, onu haqsız qan tökməklə ittiham edir.

Müəllif əlini, səhabənin batırdığı qana batırmaq istəmir və guya bu sözüylə səhabənin dəyərini ucaldır... Halbuki bu sözlərilə əslində səhabənin əlini batırdığı qandan özünü tənzih etməyə çalışır. Başqa sözlə onların səviyyəsinə enmək, düşdükləri fitnəyə düşmək istəmir...

 

3. Rəsulullah digər bir baği qrup olan Xavariclər haqqında “Onlara yetişsəm Səmud qövmü kimi qırardım” buyurmurmu? Xəvariclər müsəlman deyilmi? Allahı zikr və ibadətdə Səhabələr belə onlara altdan yuxarı baxmırdılarmı? Elə isə müəllifin bu və bənzəri qanlardan təbərrü etməsi, eyni zamanda bu qanları tökməyi təmənni edən Rəsulullaha qarşı bir tən ifadə edir!

Uca Allah “bağilərlə savaşın!” əmrini vermiş, Peyğəmbəri “Ammarı baği bir topluluq” öldürəcək buyuraraq bağilərin ən fəsadçı qrupunun kimliyini açıqlamışdır.

Bu qayda, istər kimlikləri, istərsədə onlara qarşı alınacaq tədbir mövzusunda, Xavariclər haqqındakı qaydadan daha açıq və daha güclüdür. Rəsulullah Xavaricləri qırmağı təmənni edərkən, baği vəsfini nassla daşıyan bir firqənin qanını tökmək öncəliklə təmənni edilməlidir. Halbuki müəllif bunun tam əksinə davranmışdır.

 

4. Uca Allah  buyurur:

 

وَإِنْ طَائِفَتَانِ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ اقْتَتَلُوا فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا فَإِنْ بَغَتْ إِحْدَاهُمَا عَلَى الْأُخْرَى فَقَاتِلُوا الَّتِي تَبْغِي حَتَّى تَفِيءَ إِلَى أَمْرِ اللَّهِ فَإِنْ فَاءَتْ فَأَصْلِحُوا بَيْنَهُمَا بِالْعَدْلِ وَأَقْسِطُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُقْسِطِينَ

 

“Əgər möminlərdən iki tayfa bir-birilə savaşarsa, aralarını düzəldin! Əgər biri digərinə qarşı bağilik edər/həddi aşarsa, Allahın əmrinə (hökmünə) dönənə qədər həddini aşanla savaşın! Əgər dönərsə aralarını ədalətlə düzəldin! Adil olun! Çünki Allah ədalətliləri sevər!” (Əl Hucurat: 49/9)

Ayədəki “bağilərlə savaşın!” əmri vaciblik ifadə edir və alimlərin də bildirdiyi üzrə kifayi bir fərzdir. Başqa sözlə, bu qanların tökülməsi insanı Allaha yaxınlaşdıran, imtina edilməsi uzaqlaşdıran bir şeydir. Fərz insanı Allaha yaxınlaşdıran ən böyük vəsiləykən, “əlimizi bu qana bulaşdırmadıq” deyərək sevinmək, “əlimizi bu fərzə bulaşdırmdıq” deyə sevinməkdir...

Həmçinin uca Allahın bu ayədəki tələbi, bəzi cahillərin düşündüyü kimi mücərrəd sülh və bir araya gəlmə deyil, məhz Allahın tələb etdiyi əsaslar üzrə bir araya gəlmədir. Uca Allah bu prinsipi “Allahın əmrinə dönənə qədər həddini aşanla savaşın!” sözüylə açıq şəkildə bəyan etmişdir.

 

5. Bağilərlə olan bu savaş, eyni zamanda bir yönüylə onlara uyğulanacaq bir hədd kimidir. Uca Allah zina edən müsəlmanlara uyğulanacaq hədd haqqında buyurur:

 

الزَّانِيَةُ وَالزَّانِي فَاجْلِدُوا كُلَّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا مِائَةَ جَلْدَةٍ وَلَا تَأْخُذْكُمْ بِهِمَا رَأْفَةٌ فِي دِينِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلْيَشْهَدْ عَذَابَهُمَا طَائِفَةٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ

 

“Zina edən kişi və qadının hər birinə yüz çubuq vurun! Əgər Allaha və Axirətə iman gətirmisinizsə Allahın dinini tətbiq mövzusunda, onlara acımayın/mərhəmət etməyin! Möminlərdən bir tayfa o ikisinin əzabına şahid olsun!” (Ən Nur: 24/2)

Bu ayə, Allahın əmrlərini müsəlmanlara uyğularkən şəfqət duyğusunu tərk etməyi əmr edir! Kimsə Allahdan daha mərhəmətli deyildir! Bu qanların tökülməsini tələb edən Allahdır. Bundan boyun qaçırmaq, qaça bildiyinə sevinmək isə Ona üsyandır!

Uca Allah bununla kifayətlənməyib möminlərdən bir tayfanın bu əzabı izləməsini də istəyir!

Bağilərin fəsadı isə, zinayla müqayisə edilməyəcək qədər çoxdur. Elə isə onlarla savaşılması, cəza olaraq qanlarının tökülməsi, daha öncəliklidir və bu məqamda acıma duyğusu öyüləcək yox, qınanacaq bir şeydir. Fitri olan mərhəmət duyğusu qınanınca, bunun xaricindəki əsassız fikirlərə dayanaraq bu qanlardan uzaq durmaq öncəliklə qınanmalıdır!

 

Nəticə etibarilə möminlər olaraq bizə düşən, uca Allahın “bağilərlə savaşın” əmrinə uymaq, bu fərzi yerinə yetirmək üçün “xeyir işlərdə yarışın” əmrinə müvafiq olaraq yarışmaqdır. Uca Allah bizdən tələbi bu ikən, kimlərinsə bunun tam əksini ifadə edən sözlərinə uymaq məcburiyyətimiz yoxdur! Əgər uyacayıqsa, Allahın sözünə müvafiq olan sözə uyarıq. O da Əbu Hənifənin bu sözüdür: “Əgər biz Siffin savaşında olsayıdıq, Muaviyəyə qarşı Əlinin – Allah ondan razı olsun – yanında savaşardıq!” Tövfiq Allahdandır!
 

[Usuli]

Daha öncə Muaviyə haqqında yazdığımız yazıların birində, Məşhur Hənəfi fəqihi Əbu Cəfər Ət Tahavidən bir sitat gətirmişdik.

Xülasə olaraq Tahavi, İbn Abbasın Muaviyədən qorxduğu üçün haqqı deməyib, təqiyyə etdiyini deyirdi. Başqa sözlə Tahaviyə görə, Muaviyə elə bir insan idi ki, onun yanında haqqı demək ölümlə və ya ciddi cəzayla nəticələnə bilərdi. Dini mövzuda yanında haqqın söylənilməyəcəyi adam ən yaxşı halda fasiqdir... Gətirdiyimiz sitatın məğzi də məhz bundan ibarət idi.

 

Bu yazımıza iki “rəddiyə” yazılıb. Lakin, hər iki yazar qoyulan ana suala cavab vermək və Tahavinin iddia etdiyi kimi “İbn Abbas niyə təqiyyə edirdi” problemini çözmək yerinə, oxucunun gözünü boyayacaq rical, sənəd və s. Ikinci dərəcəli məsələlərlə məşğul olmuşdur.

 

 

Öncə Muhamməd Aras adlı şəxsin cavabını təhlil edək. O, məqaləsini belə başlayır:

“Bu günlərdə Həzrəti Müaviyyə haqqında bəzi yersiz şübhələr yayılmaqda və fitnə atəşi körüklənməkdədir. İnşəallah bu yazımızda bu fitnənin qarşısını bir nəbzə də olsun almaq ümidiylə bu yazını yazmağı lüzumlu bildim.”

 

Cavab: Bir şeyi şübhə adlandırmaq üçün qarşı görüşün haqq olması lazımdır. Müdafiə etdiyin görüşün batil olduğunu, bir çox elm talibi kimi səndə gözəl anlayırsan.

Məqsədin fitnənin qarşısını almaqdırsa, sənə bunun daha effektiv yolunu göstərim. Bu mövzuda bir münazirə dəvəti göndərib, bizi meydana çağırsaydın… Hər kəsin önündə bu “şübhəni” çürütəsəydin… Lakin toplumu yola vermək üçün bir iki sətir əlaqəsiz şeylər yazıb, isnad və terminlərlə nəyisə isbatladığınız görüntüsü verirsiniz… Həzrət üçün öz elmi nüfuzunuzu niyə riskə atmırsız? Çünki, batili müdafiə etdiyinizdən zərrə şübhəniz yoxdur!

Bizim fikirləri fitnə adlandırmanıza gəlincə, sözylədiklərimiz haqdır və isimlərin dəyişməsi mahiyyəti dəyişməz. Mən sizə fitnənin nə olduğunu söyləyimmi?

Fitnə - Şəriətin təməl prinsiplərini kənara ataraq, uydurma katiblik, dayılıq və s. Cahili qaydalar qoymanız, bu qaydalarla apaçıq batili müdafiə etməniz və bu yalanı Səhabə müdafiəsi adlandırmanızdır.

Fitnə - Əhli Beyt düşmənlərini təmizə çıxarmaq üçün illərlə qələm sürdüyünüz halda, Əhli Beytin salihlərini tanıtmamanızdır. Necə tanıdacaqsınız ki, özünüz belə tanımırsınız... Məgər Rafiziliyin ortaya çıxma səbəbi bu iki batildən başqa bir şeydirmi?

 

Muhamməd Aras davamən zikr edilən “eşşək” hədisinin sənədini müzakirə edir, rical kitablarından dəyərləndirmələr gətirir və s…

 

Cavabımız: Bizim təməl müzakirəmiz bu olmasa da, qısa şəkildə hədisin sənədi haqqında fikrimizi bildirək. Əgər sözü gedən əsərin müqəddiməsini oxumuş olsaydın, orada Tahavinin zikr etdiyi hədislər haqqında qeydini, yalnız səhih hədisləri zikr edəcəyinə dair qaydasını görər, həzrət xətrinə dağa daşa düşməzdin.

 

Beləcə sabit oldu ki, zikr edilən Muaviyənin eşşək adıyla təltif edilməsi rəvayəti Tahavi qatında səhihdir. Tahavinin səhih dediyi bir sənədi sən Muhamməd Aras təhlil edib min bir yolla zəiflətməyə çalışırsan… Hətta səhih olmasaydı belə, bu bizim iddiamıza zərrə xələl gətirməz. Çünki, ortada Tahavinin ittiham olaraq irəli sürdüyü təqiyyə problemi var. Əsas məsələmiz də budur. Lakin sizlər hiylə işlədərək, oxucunu məhz sənədə yönləndirməklə, Tahavinin bu ağır ittihamını ört basdır eləməyə çalışmısız.

 

Daha sonra Muhamməd Aras deyir: “Təhavi İbni Abbasın Müaviyyənin hərəkətiylə olan razılığını və fikir ayrılğını tutuşdurmaq istəmişdir.Nəzərinizə çatdırım ki,Imam Təhavi bu iki hədisidə öz kitabında birgə zikretmişdir.Görüldüyü üzərə digər hədisdə eşşək sözü zikredilməmişdir. Aydındır ki,imam Təhavi Həzrəti Müaviyyənin fəzilətini tənqid üçün yox sadəcə vitrin bir rəkat qılınması görüşünə öz iradını bildirmək istəmişdir”

 

Cavabımız: Sənəd məsələsində oxucunu aldatmaq, gurultu qopaqmaq çox asandır. Bir iki termindən istifadə etməklə qalibiyət görüntüsü verə bilərsiniz. Lakin, Tahavinin açıq sözlərini bu şəkildə təhrif etməniz, artıq eşşək vəsfini Muaviyədən alıb, oxucularınıza verməkdir…

Muhəmməd Arasa aydınmış ki, Tahavi Muaviyənin fəzilətinə toz qondurmaq istəməzmiş. Ey elm iddiaçısı! Qiyamətdə yalanından ən çox sorğu sual olanacaq sizlərsiniz! “İbn Abbas Muaviyəyə qarşı təqiyyə edirdi” nə deməkdir? Sizin dininizdə birinin yanında haqqı söyləməyə qorxmaq, o adamın fəzilət əhli olduğunumu göstərir? Allahın dinini tərsinə çevirməyin!

 

Daha sonra Muhəmməd Aras ən önəmli müşkilə toxunur və problemi çox sadə bir şəkildə “çözür”:

“Əl-Beyhaqī bunu Mə‘rifət əl-Sunən və l-Əsar (cilt 4 səh 81-Dar əl Vəhy nəşrevi-)-də təkzib etmişdir və demişdir: ”İbn Abbasın ifadəsini ondan təqiyyəymiş kimi daşımaq heç kimsəyə caiz deyildir eləcə də Ibn ‘Abbās Müaviyyənin qorxusundan onun xəta etdiyi hərəkətə səssiz qalacaq olan insanlardan ən uzağı idi. O,Allahın dinində inancına zidd olduğuna inandığı şeyi əshabına söyləməkdən daha elmli və daha dürüst idi….İbni Abbasın əshabının arasında qəlbinin doğru görmədiyi birşeydə Müaviyyə doğruydu dediyi necə təsəvvür ediləbilər ki?”

 

Cavabımız: Əgər bu dediyini sadəcə Beyhaqi yox, bütün İslam uləması demiş olsaydı belə, Tahavinin Muaviyəyə nisbətdə sərf etdiyi söz dəyişməzdi. Beyhaqi belə deyincə Tahavinin Muaviyəyə ittihamı kökdən silinirmi? Yoxsa ittiham olaraq qalırmı? İttihamın haqlı haqsız olması ayrı bir məsələdir.

Digər bir tərəfdən sanki ümmət bu mövzuda Beyhaqinin hakimliyinə baş vurmuş, sən də bu sözləri zikr edincə problem çözülmüşdür… Beyhaqinin sözləri, Beyhaqinin fikri olmaqdan o tərəfə keçməz və Tahavinin fikrini dəyişdirməz.

Və ən önəmlisi, sizlər İbn Abbasa belə bir şeyi yaraşdırmırsınız və bunu haqqı gizləmək adlandırırsınız. Tahavi isə İbn Abbasa bunu layiq görür. Dolayısıyla bizlər “Tahavi, Muaviyəyə və İbn Abbasa dil uzatmışdır desək”, sizin qaydaya görə doğru söyləmiş olarıq. Problem çözülmək yerinə iki qat böyüyər.

 

 

Samirin bu yazıya cavabına gəlincə, burada qeyd etdiyimiz ümumi şeylər həmçinin ona da cavabdır. Lakin bəzi nöqtələrə toxunmaq istəyirəm. Samir yazısını belə başlayır:

 

“Bu barədə sadəcə kiçik bir cavab yazmaq istəyirəm. 1. İlk öncə bu sözlər 286-cı səhifədə yox, 289-cu səhifədə keçir.”

 

Bəli! 4 bənddən ibarət rəddiyənin ilk bəndi səhifə nömrəsindəki texnik xətayla əlaqəlidir. Kənardan baxan isə bunu dörd yöndən cavab olaraq görür…

 

Daha sonra Tahaviyə nəsihət babında cümələr zikr edir, ona səhabəyə qarşı ədəbli olmağı öyrədir və səhih rəvayətləri Tahaviyə tanıdaraq belə deyir: “Allah bu böyük imama rəhm etsin, lakin belə bir sözə qaçmağa heç bir lüzum yoxdur, çünki bu barədə gəlmiş rəvayətlər açıq-aşkar dəlalətdir ki, İbn Abbasın burada təqiyyə etməsi mənası ola bilməz. Bu dediyimizi bəyan edən səhih rəvayətlərin bir neçəsini burada zikr edirik:”

 

Bəli! Tahavi yaşasaydı sizdən Səhabələrə qarşı ədəbi, danışarkən sözlərinə diqqət etməsini, səhih rəvayəti zəifdən seçməsini öyrənərdi. Ancaq əminəm ki, sizin bu məqalələrdən faydalana bilmədiyi üçün qəbrində göz yaşı tökməkdədir…

 

Daha sonra İbn Abbasın təqiyyə etmədiyi haqda dəlilər zikr edir ki, bunların müzakirəsinin bir önəmi yoxdur. Çünki, bizi İbn Abbasın təqiyyə edib etmədiyindən daha çox, Tahavinin Muaviyəyə layiq gördüyü zalım despot məqamı maraqlandırır… Sizdən tələb edilən, bunu çözməniz, yaxud da “bəli Tahavi qatında Muaviyə zalım bir despot idi, elə bir despot idi ki, onun yanında qorxudan haqqı söyləmək mümkün deyildi” demənizdir. Və bütün bunlar Tahavinin sözlərində açıqca ifadə edilmişdir. Heç bir şey isbat edə bilmədiyiniz üçün,  “Muaviyə Tahaviyə görə bir fasiqdi” fikri, qaya kimi yerindədir!

 

 

Daha sonra “eşşək” ləfzi üzərinə çalışaraq, ravilərdən bir işıq yolu arayıb. Lakin, dediyim kimi, önəmli nöqtə İbn Abbasın Muaviyənin eşşək olduğunu deməsi və ya bunu içində gizləməsi deyil. Tahavinin gözündə Muaviyənin “dəyəridir”. Bu səbəblə Muaviyənin eşşək adıyla təltifi üzərinə yoğunlaşmanın bir mənası yoxdur.

 

Son olaraq Samir deyir: “Lakin bu təvilin səhih olması anlamına gəlməz, çünki bunu "inkar" olaraq təvil etsək İbn Abbasın təqiyyə etməsi kimi əsassız bir fikir ortaya çıxır, halbuki onun təqiyyə etmədiyini göstərən rəvayətləri zikr etdik və bu rəvayətlər ən səhih rəvayətlərdir.Ümid edirəm ki, bu yazdıqlarımızdan anlaşıldı ki, bunu Müaviyəyə tən etmək üçün istifadə edənlərin əlində bir şey qalmır və anlaşılır ki, İbn Abbas Müaviyədən qorxaraq millətə özünün də batil olduğuna etiqad etdiyi bir şeyi öyrətməyəcək qədər din və iman sahibi bir səhabə olmuşdur.”

 

Bəli! Beləcə isbat edildi ki, İbn Abbas təqiyyə etməyib… Sanki qoyulan sual və hədəf bu idi… Məgər iki nəfərə toplanıb yazdığınız bu yazıda, Tahavi qatında Muaviyənin hökmünü dəyişdirəcək, bizim dediyimizi yalanlayacaq zərrə varmı?

Və yazdıqlarından sonra Muaviyəyə tən edənlərin əlində bir şey qalmırmış… Tahavinin təqiyyə sözləri sizin əlinizəmi keçdi? Bunu həll etdiniz bizmi görmədik? İbn Abbas həqiqətdə təqiyyə edib və ya etməyib, bunun Tahavinin qərarına heç bir təsiri yoxdur. Onu təqiyyə fikrinə yönləndirən amil, daha öncədən zehnində yer etmiş zalım bir Muaviyə obrazıdır. Əsl budur. Kiminsə təqiyyə edib, etməməsi deyil!

Tahavini dolayısıyla ittiham etmənizə,” İbn Abbas dinini gizlədəcək qorxaq deyildi” sözünə gəlincə… Təqiyyə dində icazə verilmiş bir şeydir. İnsanları cahiliyyə ölçüləriylə, hisslərlə yönləndirməyə çalışmayın! Haqqı deyənləri diri diri toprağa basdıran birinin yanında təqiyyə edilməyəcəksə, kimin önündə ediləcək?

Və son olaraq hər ikiniz Muaviyənin öz oğluna məhz qılınc gücüylə beyət topladığını İbn Ömər və başqa önəmli adamların başının üstünə qılıncı adamlar dikərək beyət aldığını bilirsiniz. O zaman o səhabələrin hamısını eyni şəkil ittiham edilməlidir.

Altı cəhət arasında döndərsəniz, batil haqqın yerinə oturmaz. Kənarda qalan qismi isə, ağıl və ədalət sahibləri qatında gülüş obyekti olmanıza səbəb olar… Tövfiq yalnız Allahdandır.
 

[Usuli]

Muaviyə Məsələsi və Fitnə

 

Son zamanlarda müzakirə edilən Muaviyə məsələsi və bənzəri şeylər haqqında etirazlardan biri bu şəkildədir: Bu mövzularda yazmanız fitnədir. Bu yazılarla müsəlmanlar arasında fitnəyə səbəb olursunuz.

 

Etiraza Cavabımız: Öncəliklə etiraz sahiblərini motiv olaraq bölə bilərik. Onlardan bir qismi tutduqları mövqeydən asılı olmayaraq səmimi insanlardır. Lakin əksəriyyətinin, həqiqi dərdi başqadır.

Əsl dərdlərini dilə gətirə bilmədikləri üçün, müxaliflərdə zəif yer arayırlar. Bir qismi bizim “vurulmamızı” rəqibin sıradan çıxması olaraq görür, digərlərinin tasavvufdakı batil əməllərini tənqid etmişik, başqalarının “sələf imamını” tənqid etmişik, bir digəri bizim səhabəylə bir problemimiz olduğunu, onları aşağıladığımızı düşünərək, səhabəni “müdafiə” edir. Halbuki müdafiə etdiyi kimsələr, məhz səhabənin qızlarını zorlayan kimsəni vəzifəyə gətirib, ümmətə musallat edənlərdir...

“Dərdi başqa olan” qrupun dərdləri saymaqla bitməz. Dərdliləri zikr etmə səbəbim, işin içindəki qərəzi, arxa planı, yanlış yönləndirməni görmənizdir. Hətta biz bu mövzudan tövbə etsəydik belə, fürsəti dəyərləndirmək üçün bu tövbəni belə rədd edərdilər.

Ortada informasiya kirliliyini, düşmənçiliyi yaradan, məsələni canlı tutmağa çalışan, bu durumdan “faydalanan” da məhz bu kimilərdir.

 

Səmimiyyətsizliklərinin dəlilləri isə çoxdur. Mənimlə danışdıqda Muaviyə düşməni, əlindən yemləndiyi kimsələrin yanında Muaviyə dostu olmaları, fikrimizdən dolayı bizimlə ünsiyəti bidət sayıb, Muaviyə haqqında bizimlə həmfikir olanlarla yaxın münasibət saxlamaları və bənzəri davranışlar, bu kimilərin “səmimiyyətinin” göstəricisidir.
Muaviyənin tənqidinə dözməyib bizə buğz edənlər, buna göz yuma bilməyənlər, Allaha qaçmaq nisbət edənin ətrafında toplanırsa, bu fikrə susa bilirlərsə, bu buğz Dini motivdən qaynaqlanmır... 

Lakin, Allahın inayətilə müasir “beşinci kolon” önündə geri addım atmaq kimi bir fikrimiz yoxdur.

 

Məsələnin özünə gəlincə “fitnə” qapalı və müştərək bir kəlimədir. Bunu söyləyən qardaşların, qəsd etdikləri mənanı açıqlamaları lazımdır ki, həm fikirləri anlaşılsın, həm də fikirlərin müzakirəsi daha rahat olsun. Bizlər qəsd edildiyini düşündüyümüz mənalara cavab verək.

Əgər fitnədən qəsdiniz, ixtilaflı məsələlərin ümməti parçaladığını vurğulamaqdırsa, biz və ya başqaları onlarca məsələ açmış, müxalifləri şiddətli şəkildə ittiham etmişlər.

Məgər ümmət və ya Əhli Sünnət, yaxud Azərbaycan Sünniləri bir idi və biz ixtilaflı məsələni açaraq onu böldük? İslam tarixindən Əhli Sünnətin bir birini təkfir edəcək səviyyədə xilaf etdiyinə onlarca misal vermək olar. Bizdən öncə də bu məsələdən daha böyük ixtilaflı məsələlər açılmışdı. Bundan sonrada açılacaq. Ümməti parçalayan ixtilaflı məsələlərin açılması yox, tərəflərin adekvat olmaması, ixtilafları müxalifi xərcləmək üçün məqam bilməsidir.

 

Ayrıca bizlər ümmətin gündəmini müəyyən etmirik. Öz saytımızda bir mövzuda müzakirə aparırıq. Kimsə o mövzunu oxumaqla, müzakirə etməklə, fikir bildirməklə və qəbul etməklə mükəlləf deyil. Açılan məsələdən xoşlanmayan onun haqqında danışmasın. Hətta gücü çatırsa normal insanlar kimi elmi tənqid yazsın. Hadisələri izləyən hər kəs, müxaliflərin ixtilaf zamanı özünü idarə edə bilmədiyinin şahidi olar.

Nəticə etibarıyla ixtilaflı mövzulara qarşı çıxmaq yox, müsəlmanlara ixtilaf ədəbini öyrətmək lazımdır. İxtilaflı mövzuları qadağan etmək bir utopiyadır. Bizdən tələb edilən fərqli düşünməmək yox, fərqliliyə rağmən birliyimizi qoruya bilməkdir. Bu barədəki bütün iradlarınızın ünvanı qarşı tərəfdir! 

 

Yox əgər fitnədən qəsd, xüsusilə Muaviyə haqqında danışmaqdırsa, deyəcəklərimiz prinsipcə eyni şeylərdir. Bizlər yanlış gördüyümüz mövzuda fikir bildirmiş, məsələ haqqında mövqe seçmişik. Hər halda bizim də fikir sahibi olma haqqımız var... Bu haqqa - Allaha həm olsun - bir çox kimsədən daha layiqik.

 

Fitnəni kimin çıxardığını anlamaq üçün, xəyali bir xətt çəkin, bir tərəfə bizim mövqeyimizi, digər tərəfə müxaliflərin əməllərini qoyun.

Bizlər sadəcə fikir bildirdik, fikrimizi əsaslandırdıq. Diləyən qəbul edər, diləyən rədd edər. Müxaliflərə qarşı sadəcə elmi tənqid var. İşlətdiyimiz sərt sözlər sadəcə, onların ifadələrinə cavab olub.

“Muaviyəni sevənlə oturulmaz, bidətçidir, arxasında namaz qılınmaz” şəklində bir uyğulamamız yoxdur. Hətta bəlkə statistika aparsaq forum üzvlərinin əksəriyyəti Muaviyəni sevən şəxslərdir. Ünsiyyətdə olduğumuz müsəlmanların bir çoxu, bizim qənaətimizlə razı deyil. İçlərində neytral olanlar, Muaviyəyə tamamən fərqli yanaşanlar var.

Bir də, xəttin qarşı tərəfinə müxaliflərə baxın. Haqqımızda dedikləri sözlər aşağıdakı kimidir: Rafizidirlər, zındıqdırlar, məqsədləri Quranı etibardan salmaqdır, arxalarında namaz qılınmaz, döyülmələri vacibdir, eyni məclisdə oturmaq caiz deyil... daha nələr nələr...  yəqinki birazdan küçə söyüşləri mərhələsinə gəlinər...

Bu sadəcə bizim başımızamı gəlir? Xeyr. Bu mövzuda danışanların əksəriyyəti tarix boyu müxtəlif təzyiqlərə məruz qalmışdır. Nəsaini Muaviyənin fəzilətini qəbul etmədiyi üçün döyüb öldürmüşlər, Hakimi ev həbsində saxlamışlar... Beləcə müxalif fikir təmizlənərək, Muaviyənin fəziləti haqda “icma” əmələ gəlmişdir... Bütün bunları hər kəs rahatlıqla müşahidə edilə bilər.

Elə isə, müsəlmanları parçalayan, represiya mexanizmləri quran, sizin təbirlə fitnəkar kimdir? Bu sualın cavabını tapdıqdan sonra, müsəlmana düşən, uca Allahın aşağıdakı ayəsinə müvafiq davranmaqdır:

“Əgər möminlərdən iki tayfa bir-birilə savaşarsa, aralarını düzəldin! Əgər biri digərinə qarşı bağilik edər/həddi aşarsa, Allahın əmrinə (hökmünə) dönənə qədər həddini aşanla savaşın! Əgər dönərsə aralarını ədalətlə düzəldin! Adil olun! Çünki Allah ədalətliləri sevər!” (Əl Hucurat: 49/9)

Bizə görə qarşı tərəf, onlara görə isə biz haqsızıq. Lakin aradakı fərq, bizim bunu insanca qarşılamamız, qarşı tərəfin isə həddini çox aşmasıdır…

Fitnə və parçalanma xüsusunda etirazlara, qınaqlara layiq olan biz yox onlardır… 
 

[Usuli]

Dayının Ərköyün Balaları

 

Təxminən bir neçə saat öncə, Muaviyə mövzusunun fitnəyə səbəb olması və bu fitnəni körükləyənlər haqqında yazmışdım. Yazının yayınlanmasından az sonra, müxaliflərimiz tərəfindən dediklərimizi təsdiqləyən bir yazı daha yayınlandı: Yazıya hissə hissə qısa münasibət bildirmək istəyirəm.

 

İlk Sitatda deyilir: əl-Xalləl "əs-Sünnə" kitabında rəvayət edir ki, Əbul-Haris demişdir:

"Əbu Abdilləhə (yəni İmam Əhmədə) kağızda bir sual ötürdük: "Allah sənə rəhm etsin! "Müaviyənin vəhy katibi olduğunu, möminlərin dayısı olduğunu demirəm, çünki o bunu qılınc gücü ilə qəsb etmişdir" deyən kəs haqqında rəyin nədir? Əbu Abdilləh dedi: "Bu pis və çirkin bir sözdür, belə insanlardan uzaq olsunlar, onlarla oturub durmasınlar və onların halı insanlara çatdırılmalıdır."

 

Cavab: Bu fətva sizin lehinizə yox əleyhinizədir! Şəriət bizə nə Muaviyəni dayı görməyi əmr etmiş, nə də onun vəhy katibi olduğu haqda sabit bir şey ortaya qoyulmamışdır.

Müsəlmanlar arası münasibətlər kiminsə keyfinə görə qoyduğu qaydalarla tənzimlənmir. Bu sözlər insanlarla heç bir Şəri əsası olmayan fikirlərə görə münasibət qurma örnəyi və havaya dayalı bir fətvadır. Bu qınaq bizə yox, fətva sahibinə dönər! Din mövzusunda nə qədə qeyri ciddi olduğunun göstəricisi olar!

Bundan əlavə elə sizin öz aranızda “Muaviyə mənim dayım deyil” ifadəsini işlədən bir çox insan var. O zaman sadəcə bizimlə yox, onlarla da əlaqəni kəsməniz lazımdır. Əks halda bu bir Yəhudilik olar.

O biri dayınız, Rəmlənin ögey qardaşı Ziyad bin Əbih dayınız necə? Onuda dayı olaraq qəbul etmə vacibimiz varmı?

 

Şafilərdən Təqiyyuddin Əl Maqrizi (766-845 h/1365-1441 m) "İmtəul Əsmə" adlı əsərində deyir:

 

ومنَع قومٌ مِن جوازِ تسميةِ معاويةَ خالَ المؤمنين : بأن هذا أمرٌ مبتدَع , لم يُطلِقه عليه إلا الغلاةُ في موالاتِه , حتى إنهم زعَموا أنه دُعي بذلك في عهد النبي صلى الله عليه وسلّم , وبالغوا في الإفك , حتى نسَبوه إلى أنه مِن قول الرسول صلى الله عليه وسلم , وليس لذلك أصلٌ ، ولا عُرِف إطلاقُ ذلك في عصرِ الصحابة والتابعين ، فقد قتَل محمدَ بن أبي بكر , ولم يُشنّع أعداءُ معاويةَ إذ ذاك بأنه قتَل خالَ المؤمنين ، وثارَ عبدُ الله بن الزبيْر بمكةَ على سُويْد بنِ معاويةَ ولم يُكترَثْ بأنه ابن خالةِ المؤمنين ، ولا دعاه به أحدٌ من الصحابة ، ولم يدْعَ عبد الله بن عمر بخالِ المؤمنين ، ولا قِيل قطُّ لعبد الرحمن بن أبي بكر خالُ المؤمنين

ولا يمتري عامَّةُ أهلِ العلم في أن منزِلةَ عائشةَ وحفصةَ رضي الله تبارك وتعالى عنهما مِن رسول الله صلى الله عليه وسلّم كانت أعظمَ مِن منزلةِ أمّ حَبيبة بنتِ أبي سفيان رضي الله تبارك وتعالى عنه , ومع ذلك فلم يدعَ أحدٌ مِن إخوتها بخالِ المؤمنين ، فكيف يُطلق على معاويةَ بن أبي سفيان رضي الله تبارك وتعالى عنه : خالُ المؤمنين ؟ ومنزلتُه ومنزلةُ أبيه مِن رسول الله صلى الله عليه وسلّم دون منزلةِ عبد اللهِ بن عمرَ , ومكانةُ عبد الله مِن العلم والورَع والسابقة مكانة ، وهذه عائشة رضي الله تبارك وتعالى عنها تقول وقد قالتْ لها امرأةٌ يا أمّه : لستُ لكِ بأم ، إنما أنا أمُّ رجالكم , فعلَّمتنا بذلك معنى الأمُومة تحريمُ نكاحِهنّ

 

"Alimlərdən bir qrup, sadəcə onun sevgisində həddini aşanların verdiyi bidət bir ad olması səbəbilə Muaviyənin "möminlərin dayısı" adlandırılmasına qarşı çıxmışlar. Hətta bu həddini aşanlar elə zənn edirlər ki, Muaviyə Nəbinin - sallallahu aleyhi və səlləm - zamanında belə isimləndirilmişdi. Beləcə iftirada həddlərini aşırlar.

Hətta bunun Rəsulullahın - sallallahu aleyhi və səlləm - sözü olduğunu iddia edirlər. Halbuki bunun bir dayanağı/əsli yoxdur. Səhabə və Tabiun zamanında bu addan istifadə edildiyi də məlum deyil.

(Muaviyənin adamların hicri 38 ci ildə Misirdə Aişənin qardaşı) Muhəmməd bin Əbi Bəkri öldürdülər və Muaviyənin düşmənləri o zaman onu "möminlərin dayısını öldürdün" deyərək pisləmədilər.

(Aişənin bacısı Əsmanın oğlu) Abdullah bin Əz Zubeyr Məkkədə Suveyd bin Muaviyəyə qarşı qiyam etdi, ancaq onun Mömünlərin xalası oğlu olduğuna baxılmadı. Səhabədən heç kim onu bu adla çağırmamışdır. Həmçinin (Hafsanın qardaşı) Abdullah bin Ömər və Əbu Bəkrin oğlu Abdur Rahman heç vaxt "möminlərin dayısı" olaraq çağırılmamışdır.

Elm əhlindən heç kim şübhə etməz ki, (Muhəmməd və Abdur Rahmanın bacısı) Aişə və (Abdullahın bacısı) Hafsanın - uca Allah hər ikisindən razı olsun - Rəsulullah qatındakı məqamı, (Muaviyənin bacısı) Ummu Həbibə bint Əbi Sufyanın - uca Allah ondan razı olsun - məqamından daha böyükdür.

Buna baxmayaraq heç kim o qadınların qardaşlarından kimsəni "möminlərin dayısı" deyə çağırmamışdır!

Elə isə onun və atası Əbu Sufyanın Peyğəmbər yanındakı məqamı, Abdullah bin Ömərdən daha aşağı olduğu halda, necə ola bilər ki, (Abdullah yox) Muaviyə bin Əbi Sufyan - uca Allah ondan razı olsun - "möminlərin dayısı" adlandırılsın? Abdullahın elmdə, təqvada və daha öncə müsəlman olmaqdakı məqamı bəllidir.

Aişəyə - uca Allah ondan razı olsun - bir qadın "ey anam" dedi. Aişə ona belə cavab verdi: Mən sənin yox, sadəcə sizin kişilərin anasıyam. Beləcə bizə "analığın" sadəcə evlənməyin haramığını ifadə etdiyini öyrətmişdir."

 

Qaynaq: Təqiyyuddin Əl Maqrizi: İmtəul Əsmə: 10/264

Beyrut: Darul Kutubil İlmiyyə: 1420/1999

 

Sitatda deyilir: Bir başqa rəvayətdə Əbu Bəkr bin Sindi deyir: Əbu Abdilləhin (yəni İmam Əhmədin) yanında idim və bir nəfər soruşdu: "Ey Əbu Abdilləh, mənim bir dayım var, Müaviyəyə dil uzadır və bəzən onunla birlikdə yemək yeməli oluram." Əbu Abdilləh dərhal söylədi: "Onunla yemək yemə!"

İbn Həni ən-Neysəburi'nin suallarında İmam Əhməddən soruşulur: "Müaviyəni söyən bir nəfərin arxasında namaz qılınarmı?" Dedi: "Xeyr, beləsinin arxasında namaz qılınmaz."

 

Cavab: Bu fətvaların bizimlə nə əlaqəsi? Bizim Muaviyə haqqında danışdığımız Şəri hökmdən ibarətdir. Məgər biz, Allah Rəsulunun xəbər verdiyi üzrə “Muaviyə bağidir” dedikdə ona söymüş oluruq?

Bu fətvayla əməl edib, Muaviyəni sevməyənlərlə yemək yeməyən zatlar, sizin Əqidədə “Allahın qaçmaq sifəti haqda sələf ixtilaf edib” deyən biriylə yemək yeməyin hökmü nədir? Uca Allah yer üzünə enər, yer üzündə dolaşar deyənlərlə yemək yemənizin hökmü nədir?

Rəbbinizi təhqir edənlərlə qol boyun gəzib, Muaviyəni sevməyənləri boykot edirsinizsə, Rəbbinizin kim olduğu mövzusunda bir daha düşünün…

 

Söydüyümüzü təqdir etsək belə, Muaviyəni söymək insanı bu dərəcə alçaldırsa, Əlini söymək bundan qat qat alçaqcadır.

Muaviyənin Əlini söyməsini müstəqil bir yazıda səhih rəvayətlərlə isbatlamışdır. Burada isə, dininizin şeyxi İbn Teymiyyənin öz iqrarını da əlavə etmək istəyirəm. Onun fikrincə Muaviyə Əlini nəinki söyür, hətta Sad kimi səhabələrə belə təzyiq götərib onlardan da söymələrini tələb edirdi:

 

وأما حديث سعد لما أمره معاوية بالسب فأبى ، فقال : ما منعك أن تسب علي فهذا صحيح رواه مسلم في صحيحه

 

“Muaviyənin Sada Əlini söyməyi əmr etməsi və onun imtina etməsi, ardından isə Muaviyənin ondan Əlini söyməyə mane olan səbəbi soruşması hədisinə gəlincə bu səhihdir. Hədisi Muslim öz Səhihində rəvayət etmişdir...”

 

Qaynaq: İbn Teymiyyə: Minhəcus Sunnə: 1/244

Darus Sadiq: 1426/2005

 

Gətirdiyiniz fətva gərəyi, bizdən öncə Muaviyəni tərk etməniz gərəklidir… Beləcə ondan sonra kimsəni tərk etmənizə gərək qalmayacaq…

 

Sitatda deyilir: Həmçinin bir başqa rəvayətdə əl-Fədl bin Ziyəd deyir: "İmam Əhməddən Müaviyə və Amr bin əl-Asa dil uzadan biri haqqında soruşdular, belə birinə rafizi deyilərmi?" Dedi: "Bu ikisinə qarşı cürət edən insan yalnız içində pis bir niyyət gizlədən ola bilər..."

 

Cavabımız: Sizin Rafizilik ölçüləriniz, digər ölçüləriniz kimi gülüş obyektindən başqa bir şey ola bilməz! Bunu müstəqil bir mövzuda təhlil edəcəyik.

Biz yəqinən bilirik ki, Əli və yanındakı səhabələr onlar haqqında nəinki pis düşünmək, hətta qanlarını tökmək üçün aylarca savaşdılar. Əlinin şəhadətindən sonra isə, oğlu Həsən onlarla savaşdı. Gətirdiyiniz fətvaya görə, adı çəkilənlər dinin ən böyük düşmənləridir… Bizim üçün onların yanında olmaq daha şərəflidir!

 

 

Sitatda deyilir: Tarixçi alim Əbul-Qasim İbn Asəkir əd-Diməşqi isnadı ilə rəvayət edir:

Abdullah bin əl-Mubərak deyir: "Müaviyə bizə görə bir imtahandır, kimi Müaviyəyə kin və nifrət ilə baxarkən görsək onu səhabələrlə bağlı ittiham edərik."

 

Cavab: Daha dünən Tarix kitablarındakı rəvayətlərə güvənilməyəcəyini deyən Kloun, bu gün heç bir isnad ortaya qoymadan, müsəlman bir toplumun “torbasını tikməyə” çalışır...

Muaviyənin tək sual olduğu bir imtahandan keçməyəcəklərin ilki Əli, Həsən və Huseyindir. Sizin imtahanınızdan keçməyib, onlarla qalmaq, saxta adlar daşıyıb, Yəhudicə davranmaqdan daha şərəflidir...

Sonda sənin imamlarına görə, bidət əhlinə cavab verən Əhli Sünnədən sayılmır. Elə isə, eyni “hakimin” hökmüylə sənin də Əhli Sünnətlə əlaqən yoxdur. Bənzəri sözlər Hənbəli elitasından da sabitdir.

Hənbəlilərdən Zeynuddin İbn Rəcəb (736-795 h/1335-1393 m) bidət əhlinə qarşı yazdığı bir risaləsində (!) deyir:

 

وكان ابن المبارك ، أو غيره مِن الأئمة يقول : ليس أهل السنة عندنا مَن ردَّ على أهل الأهواء ، بل مَن سكَت عنهم

 

“İbnul Mubarək və ya başqa bir imam belə demişdir: Bizə görə bidətçilərə rəddiyə verənlər Əhli Sünnət deyil! Əksinə onlara qarşı susanlar Əhli Sünnətdir.”

 

Qaynaq: İbn Rəcəb: Məcmu Rəsəil İbn Rəcəb: 2/638

Əl Faruq Əl Hadisə: 1424/2003
 

[Usuli]

"Muaviyənin Ömər tərəfindən Şam valisi olaraq təyini onun üçün təzkiyədir" iddiası haqqındakı cavabımızı bu linkdən oxuya bilərsiniz.

 

 

[Usuli]

Rafizilik və Nasibilik Bənzətməsi Üzərinə

 

Yaxın zamanda, Rafizilik və Nasibilik arasındakı ortaqlığa diqqət çəkən kiçik bir yazı yayınlamışdıq. Bundan sonra ortaya belə bir sual atıldı: Müaviyəyə dayı deyən alimləri Nasibi hesab edirsinizmi? Etmirsizsə bu səmimiyyətsizlikdir.

Sual sahibinə öncəliklə deyəcəyim budur ki, sualın və ya müzakirə fikrin olarsa bunu ətrafındakılarla yox, əhliylə müzakirə et. Çünki, gördüyün üzrə onlarla ancaq pon pon qızların müzakirəsini apara bilərsən... Hətta bu fikrin onlara o qədər maraqlı gəlib ki, ekran rəsmi olaraq saxlayıb, müzakirəsini soyutmurlar…

Müxaliflərin yazısını “qəlbimə şübhə girər” zənniylə oxumaqdan qorxan adamların səmimiyyətdən danışmasını nəylə müqayisə edə bilərik? Bir çox şeylə... Lakin mövzumuz başqadır...

 

Dinlərini sadəcə rəvayətlər və nəqllər üzərinə quran Əxbarilərin fikir yürütməkdən, düşünməkdən aciz olmasını normal qarşılayır və fikrimizi daha təfsilatlı izah edirik. Umulur ki, anlayalar.

Uzun müddətdən bəri, sizlərin damğalama metodunuz və bu prosesdə istifadə etdiyiniz kriteriyaların tutarsızlığını qeyd edirik.

Deyirik ki, bir firqənin üsuluna aid olmayan hansısa görüşündə və ya görüşlərində onlara müfaviq olmaq, onlarla eyni düşünmək, insanın o firqəyə nisbətini gərəkli qılmaz. Bu fikrimizi isbat üçün, sadə və anlaşılır bir yolumuz var. Bizə tətbiq etdiyiniz qaydanı, geri çevirərək özünüzə tətbiq edirik. Sizi, eyni dərəcədə müvafiq olduğunuz firqələrlə müqayisə edirik. Nəticəni qəbul etmir, beləcə öz dilinizlə qaydanızın batil olduğunu etiraf edirsiniz.

 

Deyilənlərin Muaviyə məsələsinə tətbiqinə gəlincə, Sünnilər arasında onun haqqında bir çox nöqtədə xilaf vardır.

Onu təqdir etməyənlərdən bir qismi ümumiyyətlə onlar arasındakı problemlərdən danışmaz və keçər. Digərləri Muaviyənin ictihad etdiyini və savab aldığını deyir. Başqaları savab almadığını ama buna görə qınanmayacağını dilə gətirir. Daha sonra bir qisim alim onun haqqında baği/azğın sözünün istifadəsinə icazə verir, lakin bu bağiliyin fisq dərəcəsinə çatmadığını vurğulayır.

Bir qisim bağiliyin fisq həddinə çatdığını deyir (Amidi bu görüşü əshabından bir çox kimsəyə nisbət etmişdir). Az da olsa Muaviyəni küfr və nifaqla ittiham edənlər belə vardır.

 

Sizin “İsimləndirmə Nəzəriyyənizə” görə, bu qruplardan hər biri digərinə Rafizi deməlidir. Baği olmadığını söyləyənlər, bağiliyini deyənləri, fasiq - baği olmadığını deyənlər, bağiliyinin fisq səviyyəsinə vardığını deyənləri Rafizi olaraq isimləndirməlidir.

Çünki, mücərrəd baği deyənlər belə bu sözlərində Rafizilərlə həmfikir olmuşlar. Lakin nədənsə bu qruplar içindən, sadəcə Muaviyənin fasiqliyi nöqtəsində həmfikir olanlar Rafiziliyə nisbət edilir... Bunun hansı əsasa dayandığı çox maraqlıdır...

 

Eyni təbəqələşmə Muaviyəni sevməyi din zənn edənlər arasında da vardır. Sevənlər məsələn ona “dayı” deyilməsi haqda ixtilaf ediblər. Hətta “dayı” məzhəbinin mənsubları iki təbəqədir.

Dayı deməyənlərə qarşı loyal olanlar və Əhməd bin Hənbəl kimi “dayılığı” rədd edənlərlə bərabər yeməyi belə caiz saymayanlar. Elə isə, onların  da bu xilaflar səbəbilə bir birini Nasibilərə nisbət etməsi lazımdır.

Ümumilikdə əgər Muaviyənin fasiqliyində Rafizilərə müvafiq olmaqla Rafizi olunursa, o zaman Muaviyənin Allah dostu olduğunu deyərək, Nasibilərə müvafiq olmaq da Nasibilikdir. Hətta, müsbət görüşlərin bütün təbəqələri Nasibilərin görüşlərinə müvafiqdir.

Bura “vəhy katibliyi” və “hakimiyyətə qılınc gücüylə gəlmə” maddəsini də əlavə etsək, aranızdakı xilaf daha da dərinləşər.

 

Lakin sizlərin həm Rafiziliyə, həm Nasibiliyə nisbətdə öz qaydalarınızı tətbiq etmədiyinizi görürük. Çünki bu çürük qaydalar, öz içinizdə 12 məzhəbə ayrılıb, bir birinizə düşmən olmanızı, bir birinizə ad qoymanızı tələb edir. Hətta bu qaydanı, bizimlə eyni nöqtədə Rafizilərə müxalif olan alimlərə belə tətbiq edə bilmirsiniz. O alimlərin kimlərdənsə təsirləndiyini ortaya atıb, məsələni bağlamağa çalışırsınız... Lakin “təsirlənmiş” digər müsəlmanlara eyni “üzrü” tanımaq istəmirsiz. Səbəb isə, ciddi bir rəqibi ucuza xərcləmək fürsətidir. Bütün əməlləriniz buna dəlalət edir.

 

Elə isə, ya Ümmət içinə fitnə salan bu iylənmiş qaydalarınızı kənara atın ya da, haqqıyla tətbiq edin və ətrafınızdakı Muaviyə tərəfdarlardan sizə hər nöqtədə müxalif olanları da Rafizi elan edin. Çünki onların bir çoxu Muaviyəyə dayı demək kimi “zərərsiz” bir sözdən belə imtina edir və bunu açıqca söyləyirlər.

 

Bizim səmimiyyətimizə gəlincə, bizlər üçün Muaviyə ölçü vahidi, imtahan kriteriyası deyil! Onun uğruna dost və düşmənlik qurmuruq. Kimsəni Muaviyəylə imtahan etmirik.

Nasibilik haqda sualınıza gəlincə, bu sizin qaydadakı tutarsızlığı göstərmək üçündü və orada məhz “dayılıq” fikrinə etiraz vurğulanmışdı.

Allaha həmd olsun bizlərdə damğalama meyli və isimlər qarşısında əziklik sindromu yoxdur. Batil gördüyümüz hər görüşə, ora bura nisbət etmədən batil deyə bilirik. Batilə batildən daha uyğun bir ad yoxdur! Sözün batilliyini isbat üçün, onu kimlərəsə nisbət edib, gözdən salma gərəyi duymuruq. Çünki, ağıl sahibi söz sahibinə yox sözə baxar, onu qiymətləndirər! Axmaqlar isə, sahibinə.
 

[Usuli]

Bidətçilərin və Kralların İlki

 

İslamda ortaya çıxan ilk Siyasi - Etiqadi firqələr Şiəlik və Xaricilikdir. Bu firqələrin ortaya çıxışının ən böyük səbəbi isə Muaviyənin başlatdığı “beşinci kalon” hərəkatıdır…

Onun Mühacir və Ənsarın beyət etdiyi qanuni Xəlifə ilə savaşı ərəfəsində Siffində Xaricilik ortaya çıxdı. Bu savaşların sonunda, Xilafəti Həsənin əlindən qəsb edərək alması Şiə firqəsinin təsisi üçün böyük bir əsasa çevrildi.

Ümməti param parça edən bu şəxs sadəcə adı çəkilən firqələrin səbəbkar olaraq təsisçisi deyil. Eyni zamanda onların Etiqad babalarıdır. Belə ki…

 

Muaviyə Xaricilərdən öncə iki qanuni və adil Xəlifə ilə savaşaraq Xaricilikdən daha çirkin bir məzhəb ortaya qoymuşdur. Başqa sözlə Xaricilərin ilki Muaviyədir desək, həm səbəb, həm də həmfikir olma baxımından sözümüz doğru olar.

 

Rafizilərin məşhur olduğu məsələlərdən biri, saleh və qeyri saleh bir çox səhabəni söyməkdir. Lakin, Rafizilərdən öncə sadəcə saleh səhabələri, Peyğəmbərimizin qardaşını və Əhli Beytini söymək işini təşkilati bir hala gətirən, bu işi minbərlərdən planlı şəkildə aparan məhz Müaviyədir! Beləcə eyni şəkildə Muaviyə Rafiziliyin də həm səbəb, həm də çirkin əməllər baxımından fikir babasıdır. Əgər Muaviyənin xəyanəti olmasaydı nə Xaricilik, nə də Şiəlik məzhəbinin toxum atması üçün heç bir zəmin əmələ gəlməzdi…

 

Əlini Osmandan üstün tutmağı Rafizilik sayan zavallıların fikrini də əsas alsaq Muaviyə bu yöndən ikiqat Rafizi olmalıdır. Çünki Buxarinin Səhihində rəvayət etdiyinə görə o, özünü Xilafətə Ömərdən və oğlundan daha layiq sayardı. Əgər Mühacirlərdən olan Əlini digər bir mühacir Osmandan üstün tutmaq Rafizilikdirsə, ömrünün çoxunu İslamla savaşmış Tuləqa sinfindən birini Ömərdən üstün tutmaq Rafiziliyin zirvəsidir.

 

Muaviyənin “mərifəti” sadəcə firqələrin banisi olmaq deyil... Bizlər Xilafəti Tatarlarmı, Atatürkmü yıxdı deyə mübahisə edirik… Halbuki Nəbəvi Xilafətin 30 il sonra məhz Muaviyə tərəfindən yıxılacağı Peyğəmbərimizdən nəql edilən bu hədisdı açıq şəkildə bildirilir: “Məndən sonra xilafət 30 ildir. Ondan sonra (xilafət) despot krallığa dönəcək.”

[Usuli]

Muaviyənin Müzakirəsi Ümmətə Lazımdırmı?

 

Muaviyənin cinayətləri, İslama və müsəlmanlara xəyanətləri haqqında müzakirələr insanların bir qismini ciddi şəkildə narahat edir. Sanki müsəlmanların faydasını düşünürlərmiş kimi “bu mövzuların bizlərə bir faydası varmı?” sualını verərək, vurduqları bu “öldürücü zərbənin” nəticələrini müşahidə etmək üçün başlarını azacıq geri çəkirlər...

Tarix boyu olduğu kimi, ölkəmizdə də bu təzyiqlərilə bir neçə məlun, “çörək mömini” olan “elm tələbəsinə” tövbə etdirərək, “faydasız” işlərdən “faydalı” işlərə yönləndirməyi bacarmışlar...

Daha öncə də dəfələrlə təkrarladığımız üzrə, bir məsələni anlamaq üçün onu motivlərilə, bağlantılı olduğu ikinci dərəcəli mövzularla bərabər analiz etmək lazımdır...

 

Muaviyə və qurduğu sistem haqda danışmağın müsəlmanlar üçün faydasız olduğu düşüncəsini daşıyanlar iki sinifdir:

1. Cahillər. Qurani Kərimin tarixdən ibrət almanın lüzumu haqda əmrlərindən və sağlam ağlın tələbindən qafil olan cahillər.
Bu sinifin haqqı görməsinin önündə başqa əngəl yoxdursa, qısa bir izahdan sonra düşüncələrinin absurdluğunu anlayar və iddialarından vaz keçərlər.

2. İnadçılar. Muaviyə və bənzərlərinə edilən tənqidlərin, çıxarılan ibrətlərin bir ucunun onlara toxunduğu və bu səbəblə haqqı anlamaqla arasına təəssüb pərdəsi çəkilmiş mütəəssiblər.

Onlara toxunan uclar müxtəlif ola bilər. Məsələn ətraflarındakı insanları haqq əhlinə qarşı eynilə Mauviyəvari üsullarla əldə saxlamaları…

Yaxud Muaviyədən aldıqları qızıllara qarşılıq Peyğəmbər nəvəsilə savaşan, yaxud tərəfsiz qalma “şərəfinə” nail olan kimsələrin imani profillərinin açıq bir şəkildə ortaya çıxması, onlarla ortaq olduqları vəsflərin geniş müzakirələrə səbəb olması…
Ətrafımızdakı insanların bir çoxunun öz cəbhələrini məhz maddi maraqlara görə seçdiyini, dinlərinin dinardan ibarət olduğunu nəzərə alsaq bu cür mövzuların aktuallığının onları ciddi şəkildə narahat etməsi normaldır. İfşa edilmək istəmirlər…
Münafiqləri ən çox qəzəbləndirən ayələr - özləri, vəsfləri və metodları haqqındakı ayələr deyilmi?

İnadçı sinfinə daxil olanların bir qismi isə, sadəcə səfeh atalarının təəssübünün qurbanıdırlar... Peyğəmbərin öz bədduasında haqsız olduğu üçün Hakəmin və Muaviyənin Qiyamətdə ondan qisas alacağını iddia edən atalarının... Qurani Kərimin verdiyi “bəlkə atalarınız ağlını işlətməyən kimsələr idi?” sualı hələdə qüvvədədir… Lakin, ibrət alan varmı?

 

Muaviyə məsələsi aydın olarsa bu Ümmət öz içindəki xainləri tanıma yollarını öyrənər...

Muaviyə məsələsi aydın olarsa günümüzün Muaviyələri asanlıqla təsbit edilər...

Muaviyə məsələsi aydın olarsa maddi sərvətlər üçün haqq əhliylə diş-dırnaq savaşına girməyə hazır olan münafiqlər ifşa edilər...

 

Bizlərə düşən təbliğdir. Haqqı görmək istəyən, haqq dərdi olan kimsələr üçün...

Peyğəmbərin adil dövlətini yıxıb, yerinə zülm dövləti inşa edən Muaviyəni, xəyanətlərini, metodlarını müzakirənin nə kimi faydaları var? Bu sualın cavabı üçün təməl qaynağımız olan Qurani Kərimə müraciət edək.

Məgər Quranı Kərimin təqribən üçdə biri keçmişlərin qissələri və bunlardan ibrətalma əmrlərindən, işarələrindən ibarət deyilmi? Məgər Qurani Kərim, tarixi su üzünə çıxaran və lazım olanı almamızı əmr edən bir Kitab deyilmi?

Adəmin bir oğlunun digərinə qarşı etdiyi cinayətinin, Yusufun qardaşlarının ona qarşı qurduqları hiylələrinin, Musanın əshabının xəyanətlərinin, Qarunun keçmişdən ibrət ala bilməyib gələcək nəsillərə ibrət olmasının, Yəhudi və Xristian din adamlarının insanların mallarını haqsız şəkildə yeməsinin, toplu şəkildə səhabə deyə ucaltdığınız kimsələrin içindəki münafiqlərin Peyğəmbərə xəyanətlərinin, digərlərinin etdiyi çoxsaylı xətaların və ibrət qəbilindən bir çox qissənin Quranda zikr edilməsinin nə kimi faydası varsa, Muaviyə və bu qəbildən tarixi qırılma nöqtələrini müzakirə edib, ibrət almağın da o faydası var!..

Qurani Kərim Peyğəmbərlərin xətalarını müzakirə edərkən, sizin tağutlarınız senzura qalxanıyla qorunacaq?

Məgər sizlər Qurani Kərimdə “gəzin dolaşın! Sizdən öncəkilərin aqibətinə baxın!” qəbilindən onlarca ayəni görməyəcək qədər korsunuz?

Yoxsa “Allahın sünnətində əsla bir dəyişiklik görə bilməzsən” məzmunlu ayələri heç oxumadınız? Tarixi bilməyən bir kimsə bu “dəyişməzlik prinsipindən” necə faydalana bilər? Əgər Allahın haqq əhlini yardımsız buraxanlara etdiklərindən xəbərdar olmasanız aqibətinizi haradan biləcəksiniz?

Xülasə! Təməl olduğu halda sizin ən uzaq olduğunuz qaynaq - Qurani Kərim nəinki keçmiş məsələləri ibrət məqsədilə zikr edir, hətta keçmişdən ibrət almağı onlarca ayədə əmr edir.

Tarixə baxıb, müzakirə edib, ondan ibrət almaq Quranın qəti fərzlərindən biridir!

 

Sağlam ağıl da bunu dəstəkləyir! Bu ümmət üçün ən gözəl fürsət son ümmət olması səbəbilə digər ümmətlərin aqibətindən, təcrübələrindən yararlanma fürsətidir... Lakin, müsəlmanlar bir çox fürsət kimi bunu da əldən qaçırmaqda israrlıdır...

Niyə dinimizi bu hala gətirənləri, dostumuzu düşmənimizi tanımayaq, daha öncəki təcrübələrin nəticələrindən faydalanmayaq? Məgər səfehdən başqası belə qızıl fürsətdən üz çevirərmi? Hər təcrübəni yenidən yaşamaq, eyni dəlikdən onlarca dəfə sancılmaqmı istəyirsiniz?

 

Digər bir yandan bu iddiada olanlar hər zamankı kimi ikili standartdan qaça bilmirlər…

Əgər onlarla tarixdə varlığı şübhəli olan Abdullah bin Səbanın, Cad bin Dirhəmin, mihnə dönəmindəki hökmdarların müzakirəsini aparmaq istəsən bunu həvəslə edərlər… Axı adı çəkilənlər İslama zərər veriblər… Mövzu zərər verənlərin babası olan Muaviyəyə gəldikdə tarix müzakirəsinin faydasızlığı yada düşər…

Həmçinin elə bir məclis yoxdur ki, orada şəxsi düşmənləriniz müzakirə edilməsin... Hətta sizə heç bir zərəri dəyməyən, əksinə zamanında faydalandığınız insanları hədəf taxtasına çevirməkdən çəkinmirsiniz... Məgər İslamın düşmənləri müzakirə edilməyə sizin düşmənlərinizdən daha layiq deyilmi? Bu davranışınız səmimiyyətsizlik və ikili standartdır!

 

İstər Muaviyə məsələsi, istər digər tarixi hadisələr bu Ümmət üçün əvəzedilməz bir fürsətdir.

Hər ağıl sahibi öz tarixindən ibrətlər çıxarmağı bacarmalıdır. İstər yaşanmış mənfi hadisələrdən, istər müsbət hadisələrdən! Bizdən öncəkilərin müsbət davranışlarını hansı məqsədlə müzakirə ediriksə, mənfi əməlləri də eyni məqsədlə müzakirə edilməlidir...

 

Kitabların ən üstünü Allahın Kitabıdır! Lakin, ondan da faydalanmanın şərti eşidən qulaq, görən göz və düşünən beyindir! “Atalar dini” xəstəliyindən təmizlənmiş bir beyin...

Hər kəs seçimini özü edər. İstər müzakirə edib, ibrət alar! İstər, qulağını tutub, gözünü bağlayar, düşünməkdən üz çevirib, uca Allahın ayədə buyurduğu kimi “heyvanlar və yol baxımından onlardan daha sapıq kimsələr” sinfinə daxil olar!

“Lənətullahi aleyh” deməsi vacib kimsələrə, “rahmətullahi aleyh” demə zillətini yaşayar...

 

[Usuli]

Muaviyə - Haqqın İki Addımlığında

 

Uca Allahın batili müdafiə bəlasına düçar etdiyi qrupun öz layiqli ağaları/dayıları Muaviyəni müdafiə edərkən istifadə etdikləri bir hədis vardır… Muslim və digərlərinin rəvayət etdiyi hədis bu şəkildədir:

 

تَمْرُقُ مَارِقَةٌ عِنْدَ فُرْقَةٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ ، يَقْتُلُهَا أَوْلَى الطَّائِفَتَيْنِ بِالْحَقِّ

 

“Müsəlmanlar arasında parçalanma baş verdikdə ortaya bir firqə çıxacaq. Onları iki tayfadan daha haqlı olanı öldürəcək.”

 

Qaynaq: Muslim bin Əl Həccac: Səhih Muslim: 2/745

Beyrut: Daru İhyaəit Turasil Arabi

 

Hədisin bəzi ləfzləri “haqqa daha yaxın (ədna, əqrab)” şəklində varid olmuşdur. Peyğəmbərə nisbət etdikləri bu hədisdən çıxardıqları tələsik, səthi nəticə isə belədir:

Peyğəmbərin “iki tayfadan haqqa daha yaxın olan” sözü hər iki tayfanın da haqlı olduğunu, arada sadəcə mərtəbə fərqinin mövcudluğunu göstərir.

Bu tutarsız iddianın əsasını atanlardan biri, Əhməd İbn Teymiyyə (661-728 h/1263-1328 m) müzakirə etdiyimiz məsələ haqqında deyir:

 

في الصحيحَين عن أبي سعيدٍ الخدري - رضي الله عنه - عن النبي صلى الله عليه وسلم أنه قال : {تمرَق مَارقةٌ على حِينِ فُرْقةٍ مِن المسلمِينَ تقتُلهُم أدْنى الطائفتيَنِ إلى الحقّ } وفي هذا الحديثِ دليلٌ على أنه مع كلّ طائفةٍ حقٌ ؛ وأن عليًّا رضي الله عنه أقْرَبُ إلى الحقّ

 

“İki Səhihdə (Buxari və Muslimin səhihlərində) Əbu Səid Əl Xudri - Allah ondan razı olsun - rəvayətilə Peyğəmbərin belə dediyi nəql edilmişdir:

“Müsəlmanlar parçalandığı zaman bir firqə ortaya çıxacaq. Onları bu iki tayfadan haqqa daha yaxın olanı öldürəcək.”

Hədisdə hər iki tayfanın (Muaviyə və Əlinin) haqdan nəsibi olduğuna, lakin Əlinin - Allah ondan razı olsun - haqqa daha yaxın olduğuna dəlil var.”

 

Qaynaq: Əhməd İbn Teymiyyə: Məcmuatul Fətəva: 3/407

Səudiyyə: 1416/1995

 

Bəli! Bu sözlər günümüz miskinləri tərəfindən də hikmət və dəlilə söykənmə ədasıyla çeynənməyə davam edir… Lakin, haqq əhlinin yetərsizliyi, tənbəlliyi və əslində haqqa əhil ola bilməmələri səbəbilə bu iddiaya geniş və tutarlı bir cavab verilməmişdir…

Allahın tövfiqi ilə bu iddia haqqında tutarlı bir cavab verməyə çalışacayıq. Bu iddia sahiblərinə cavabımız aşağıdakı kimidir:
 

1. Hədis üsulundakı ümumi tutarsızlıqlarla yanaşı, xüsusilə siyasi hədislərin seçilməsində tutarlı bir metodun olmadığı bu sahəylə əlaqəsi olan hər ağıl və insaf sahibinin asanlıqla fərqinə varacağı bir faciədir! Siyasi hədisləri heyz hədislərilə eyni süzgəcdən keçirən bir toplumun “zehni heyzə” düçar olmasında, haqqı batilə qarışdırmasında qəribsənəcək heçnə yoxdur…

Muaviyə və onun mislində olanlar üçün hədis uydurmaq, bunun üçün lazımi raviləri toplamaq ölkəmizdə keçirilən seçkilərdə qutudan sifarişli namizədin çıxması qədər asandır... İslam tarixinə və hədis üsulundakı boşluqlara vaqif olan kimsə bunda şübhə etməz… Əgər haqq aynasında özünə baxacaq cəsarətə sahibdirsə…

Bu cür hədislər həqiqi mənada analiz edilmədikcə əsla Peyğəmbərə nisbət edilməməlidir!

2. Bu hədis, daha doğrusu hədisə yüklənən məna “Ammarı baği tayfa öldürəcək, Ammar onları Cənnətə, onlar Ammarı Cəhənnəmə çağıracaq” şəklindəki, otuza yaxın səhabə tərəfindən nəql edilmiş mütəvatir hədislə daban-dabana ziddir. Çünki, bir qrupun eyni Peyğəmbər tərəfindən “baği və Cəhənnəm dəvətçisi” adlandırılıb, digər tərəfdən haqqa yaxınlıqla vəsf edilməsi mümkün deyildir! Qeyd edilən hədisin və ya yüklənən mənanın rədd edilməsi, yaxud qarantinə alınması üçün texnik olaraq bu fakt yetərlidir.

Hədisin Peyğəmbərə nisbətini qəbul etsək belə, hədisdən müxaliflərin dediyi mənanı çıxarmağa mane olan bir neçə ciddi ünsür vardır. Onları aşağıdakı kimi sıralaya bilərik:

3. Hədis, haqqa yaxın olan tayfanın Xariciləri öldürəcəyini deyir. Halbuki, ümumi statistikaya nəzər salsaq Muaviyənin öldürdüyü xarici sayı Əlinin öldürdüyündən qat-qat çoxdur. Xaricilərlə kompleks mübarizə məhz onun zamanında aparılıb. Diləyənlər dediklərimin təsbiti üçün tarix kitablarına müraciət edə bilərlər…

Bu halda, hədisə əsasən Əlinin yox, Muaviyənin haqqa daha yaxın olduğunu deməliyik. Bu isə, müxaliflərin də qəti şəkildə rədd etdiyi, hətta rəddində icma etdiyi bir görüşdür.

4. Hədis Muaviyənin xətalı deyil, ümumilikdə haqlı olduğunu göstərir. Halbuki müxaliflərimiz Muaviyənin haqsız olduğunu yekdilliklə qəbul edir, sadəcə onu ictihad qalxanı arxasında gizlədərək günahkar olmadığını, əksinə savab alacağını irəli sürürlər. Lakin, bu elə bir xətalı ictihaddır ki, onun xətalı olduğunu bu ümmətin ən zəif ağıllıları belə anlarkən, “fəqihi” Muaviyə “anlamamışdır”…

Yəni hədisdən anlaşılan məna müxaliflərimizin iki nöqtədəki icmasına ziddir: Əli haqqa Muaviyədən yaxındır, Muaviyə öz “ictihadında” xətalıdır.
Bu hədisə əsaslanaraq sadəcə Muaviyənin xəta etdiyini və müctəhid olduğu üçün savab aldığını iddia etmək beyin iflicinin simptomlarından biri sayıla bilər. Çünki hədis xətadan yox, nisbətən az haqlı, ancaq haqlı olmaqdan bəhs edir… Müxaliflərdən bir qismi bu şəkil ifadələrə yer verərək, digər yerlərdə söylədikləri “Muaviyə xətalı müctəhiddir” nəzəriyyəsilə ziddiyyətə düşürlər… Artıq bir qərar verin və qərarınızı bu hədislə uzlaşdırın… Haqlı yoxsa xətalı idi?

5. Digər bir ehtimala görə hədisin zahirinə baxılarsa, Əlinin daha haqlı olduğundan çox, hər iki tərəfin haqsız olduğu nəticəsi çıxar. Çünki, hədis onlardan hər ikisini haqlı olmaqla deyil, haqqa yaxın olmaqla vəsf edir!… Bu nəticə də, eyni şəkildə müxaliflərin Əlinin mütləq haqlılığı barədə icmasına ziddir. Mən bu “səthi məntiqlə” razılaşmasam da, müxaliflərin zahiri yanaşma üsulu bu ehtimala yer tanıyır…

6. Ömrünü batilin üzərindəki tozları təmizləməyə həsr etmiş bu məbəd keşikçilərinə veriləcək ən tutarlı cavab isə, uca Allahın kitabındandır. Ömür boyu mənəvi mənada arxa çevirdikləri Kitab... Uca Allah Qurani-Kərimin müxtəlif yerlərində buyurur:

 

اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى

لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَى مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ

قَالَ يَا قَوْمِ هَؤُلَاءِ بَنَاتِي هُنَّ أَطْهَرُ لَكُمْ

وَأَوْفُوا الْكَيْلَ إِذَا كِلْتُمْ وَزِنُوا بِالْقِسْطَاسِ الْمُسْتَقِيمِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا

قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ

 

“... Adil olun! Adil olmaq təqvaya daha yaxındır!...” (Əl Maidə: 5/8)

“Orada heç vaxt namaz qılma! İlk gündən təqva üzərinə qurulmuş məscid, içində namaz qılmana daha layiqdir!…” (Ət Tövbə: 9/108)

“... (Lut öz xalqına) dedi: Bunlar qızlarımdır və sizin üçün daha təmizdirlər...”  (Hud: 11/78)

“Ölçərkən ölçüyə riayət edin! (Çəkdikdə) Doğru tərəzilərlə çəkin! Bu, daha xeyirli və nəticə baxımından daha yaxşıdır.” (Əl İsra: 17/35)

“Möminlərə de: Gözlərini (baxılması doğru olmayan şeylərdən) çevirsinlər! Cinsiyyət üzvlərini (zinadan) qorusunlar! Bu, onlar üçün daha təmizdir!...” (Ən Nur: 24/30)

 

Gördüyümüz kimi, bütün bu ayələrdəki ifadə şəkli hədisdəkinin eynisidir... daha təmiz, daha doğru, daha adil...  Elə isə, müxaliflərimizdən soruşmaq istəyirəm:

Uca Allahın adil davranışı təqvaya daha yaxın adlandırması, zülmün də təqvadan olduğunu göstərirmi?

Uca Allahın Quba məscidini namaza daha layiq sayması, Dirar məscidinin də namaz qılmağa uyğunluğunumu göstərir?

Lutun öz qızlarını daha təmiz adlandırması, maviliyin də daha az təmiz olduğunumu göstərir?

Uca Allahın ölçü və tərəzidə adil davranmağı daha xeyirli, daha gözəl adlandırması tərəzidə insanları aldatmağın xeyirli, lakin daha az xeyirli olduğunumu göstərir?

Uca Allahın möminləri zinadan çəkindirib, bu davranışı daha təmiz adlandırması, zinanın da qismən və ya daha az təmiz olduğunumu göstərir?

 

Nəticə etibarıyla bu hədis Əli-Muaviyə (iman-nifaq) savaşında kimin haqlı olduğunu müəyyən etmək üçün yararlı deyildir! Əgər yararlı olsa idi, saydığımız ayələrə yanaşdığımız kimi yanaşar və hədisdən sadəcə Əlinin haqlı olduğu nəticəsini çıxarardıq. Hədis müxaliflərə dəlil olmaqdan daha çox yeni problem və sualların qaynağı olub, əslində əleyhlərinədir…

Ümumiyyətlə haqla batilin bu mübarizəsində haqlı tərəfi seçə bilmək üçün bu kimi şübhəli və qapalı xəbərlərə deyil, Dinin təməl prinsiplərinə nəzər salmaq və vaqiədən xəbərdar olmaq yetərlidir! Bu baxımdan “səhabələrin bir qismi Ammar şəhid edilənə kimi hansı tərəfin haqlı olduğunu bilmirdi” şəklindəki xəbərləri hər zaman heyrət və şübhəylə qarşılamışam...

Atalar dininin sadiq qoruyucuları! Atalarınız ədalətdən uzaqlaşmanın, haqqı yardımsız qoymanın bədəllərini ödədilər... Tarixin geniş çöllərində gəzin dolaşın! Sizdən öncə yaşayan atalarınızın aqibətlərindən ibrət alın! Əks halda aqibətiniz onlarla və müdafiə etdiyiniz İslam düşmənlərinin aqibətilə ortaq olacaq...