Bu mövzudakı ismarıc sayı: 127

[Usuli]

“Qəhrəmanları” Minbərdə Satışa Çıxarmaq və ya Bir Oturuma Quzu Yeyən Koroğlular

 

Türk Tv kanallarında hər Ramazanda ekranların ulduzu olan Nihat Hatiboğlu adlı mütribi tanımayanımız demək olar ki yoxdur. Nihat adlı bu nağılbazın seçdiyi mövzular, danışıq tərzindəki saxtakarlığın normal bir müsəlmanı qıcıqlandırmaması mümkün deyil.

Nihadın anormallıqları çox bariz olduğu üçün fərqinə varılması asandır. Lakin, aramızda elm tələbəsi cildində dolaşan bir çox müftəxor, hekayə taciri var ki, onlar da həqiqətdə Nihadın “light” versiyasından ibarətdir. Lakin, versiyalarının şəkəri az olduğu üçün hər kəs onların fərqində deyil...

Onların işi cəmiyyətə “kamil insan” prototipi satmaq, ticarətləri isə, çox uğurludur. Çünki, kamil olmadığımızın, ola bilmədiyimizin əzikliyini yaşayan bizlər, bu qeyri kamilliyin bir mənada normal olduğuyla barışa bilmədiyimiz, insanlıq ölçüləri haqqında yanlış kriteriyalara sahib olduğumuz üçün hər zaman “kamil insan”, hətta “üstün insan” modeli axtarışındayıq. Bu elm tələbələri də toplumun qeyd edilən ehtiyacının fərqindədirlər və hər gün bazara yeni, innovatik şəkildə təqdim edilən bir məhsulla çıxırlar...

Filan alim bir gecədə otuz min səhifə kitab oxuyarmış, filankəs Quranı iki rükətdə xətm edərmiş, filan mühəddis Bağdadda bir oturuma əlli min hədisi sənədləriylə heç bir xətasız nəql etmişdir, filankəs yüz əlli illik həyatında heç bir günah etməmişdir, filankəs Allahı yuxuda görmüş, Ondan elmi məsələləri soruşmuşdur ... Daha nələr, nələr...

Eynilə xalq arasında danışılan, Koroğlunun bir oturuma bir qoç yeyib, bir küp ayranla susuzluğunu yatırdığı hekayələri stilində... Bir oturuma bir qoç yeyən Koroğlunun, bir oturuma əlli min hədisi nəql edən modelləri...

Etiraf etməliyik ki, Axirətlərini boşa çıxarsalar da, seçdikləri ticarət növü Dünyəvi mənada çox gəlirlidir. Özünü elm tələbəsi elan edir, müəyyən bir sinif, status qazanırsan. Ondan sonra insanlara saxta qəhrəmanlıq hekayələri satırsan... Nə toplumun bir problemindən xəbərin var, nə hansısa real problemin həllində rolun...

Beləcə minbərlərdən 3D formatlı “qəhrəmanlar” sataraq, ölənə qədər insanlar qatında elm tələbəsi statusunu qoruyursan. Satdığın “qəhrəmanlar” nə qədər yaxşı şişirilibsə, ətrafında bu qəhrəmanların yediyi qoçların sayı haqqında hekayələr dinləmək üçün toplanan digər qoçların sayı daha çox olur. Öldüyün zaman isə, “rəhmətlik yaxşı hoca idi, İmam Əhmədin sorğu mələklərinə stop qoyması haqda danışdığı səhih rəvayət hələ də qulağımda sırğadır” deyirlər. Kişi özü də dörd məzhəbin fiqhini bilərdi. Hətta “dörd məzhəbin bütün fiqh kitablarını yandırsalar, hamısını hafizəmdən yazaram” deyərdi. Beləcə yeni bir plastik qəhrəmanın hekayəsi başlayar. Özündən sonrakıların minbərdən satacağı yeni bir ulduzun hekayəsi...

Bəs sizin qəhrəmanınız bir oturuma neçə qoç yeyir? 

[Usuli]

Görünməyəni Necə Görək? Divlərin Çiyinlərinə Çıxaraq

 

Mikrobiologiya aləminin kaşifi sayılan Antoni Van Livenhuk öz araşdırma və təcrübələrini mütəmadi olaraq qeydə alar və başqalarıyla paylaşardı. O, 1712 – ci il "İngilis Kraliyyət Cəmiyyəti"nə (Royal Society) göndərdiyi məktubunda deyir:

“Uzun müddətdir üzərində işlədiyim layihə, hal hazırda dadını aldığım öygüləri qazanmaq üçün deyil, - məndə hərkəsdən çox olduğuna inandığım - elmə olan marağımdan doğmuşdur.

Nə zaman diqqətə layiq bir şeylə rastlaşsam, bütün elm adamları istifadə etsin deyə, aşkarladığımı kağıza həkk etmənin məsuliyyətini hiss edirəm üzərimdə…” (Aleks Straus: Tibbi Möcüzələr: 29. İstanbul)

Livenhuk, elm mərkəzi sayılan bu cəmiyyətə, son üçü ölüm yatağında olmaq üzrə 50 il boyunca Latın dilində məktublar göndərməyə davam etmiş və bu məktublar Mikrobiologiya sahəsinin bünövrə daşları olmuşdur…

 

İstənilən sahədə əldə edilən nailiyyətlər, bu sahədə daha öncə açılmış cığırlarda addımlayaraq qazanılıb. İstər Dini, istər qeyri dini elmlərdə bu belədir!

Bizlər özümüzdən öncəkilərin açdığı cığırlardan, yollardan istifadə etdiyimiz kimi, bizdən sonrakılara bir ərməğanımız olsun deyə, bu yolları genişlərdərək təslim etməliyik onlara. Garaudinin dediyi kimi: Bizdən öncəkilərin atəşini bizdən sonrakılara daha da alovlandıraraq təslim etməkdir onlara sədaqət…Sönmək üzrə olan ocaqlarının küllərilə fəxr etmək deyil...

Bizlər başqalarının çiyinlərinə çıxaraq gördük görünməyənləri. Elə isə, gələcəkdə üzərinə çıxılacaq çiyinlər qoyub getmək vəfa borcumuzdur.

Bu vəfa borcunu ödəmək üçün yazın, həkk edin! Təcrübələrinizi, düşüncələrinizi, yaşadıqlarınızı, cəmiyyətdə gördüyünüz mənfi halları, kralın çılpaq olduğunu, uğur qazandığınız bir mübarizəni, müvəffəqiyyət və ya uğursuzluqla nəticələnən hekayənizi, əldə etdiklərinizi və peşmanlıqlarınızı yazın…  

Fikir və təcrübələrinizi gizlədərək sizdən öncə və ya özünüzlə bərabər məzara aparmayın! Sizdən sonra da yaşasınlar deyə yazın! Yazın ki, bu gün əkdiyiniz məqalə və kitabların meyvəsindən hər kəs faydalansın! Müasirlərinizlə bərabər, gələcək nəsillər də...

[Usuli]

Düşüncə Ağacları Əkmək

 

Buxari və Muslimin rəvayət etdiyi hədisdə Peyğəmbərimiz buyurur:

 

 مَا مِن مُسلمٍ يغْرِس غرْساً ، أو يزرَع زَرْعاً ، فيأكُلُ منه طيرٌ أو إنسانٌ أو بَهِيمَةٌ ، إلا كانَ له به صدَقةٌ

 

“Elə bir müsəlman yoxdur ki, (meyvəsi olan) bir ağac və ya (yeyiləcək) bir əkin əksin, sonra ondan bir quş, insan və ya heyvan yesin və bu onun üçün sədəqə sayılmasın!”

 

Bəli! İslam dininin təməl prinsiplərindən biri insanlar arasında qarşılıqlı yardımlaşmadır. İstər bu yardımlaşma müasirlər arasında olsun, istər bir birini görməyən nəsillər arasında.

Bizlər üzünü görmədiyimiz kimsələrin əkdikləri ağacların meyvələrini yediyimiz kimi, bu dövriyəni davam etdirərək gələcək nəsillərin faydalanacağı ağaclar əkməyə borcluyuq. İnsan olmamız səbəbilə borcluyuq…

Təbii ki, ağac və ya əkin sadəcə bir örnəkdir. Bu qayda, indiki və gələcək nəsillərin faydalanacağı hər sahəyə şamildir. İnsanlara peşə seçməyi öyrədən kurslardan, istifadə edəcəkləri tikililərə, yollara, körpülərə… kimsəsizlər evi üçün vəqf edilmiş binalardan, ümuma açıq kitabxanalara... Yol kənarında tikilən namaz otaqlarından, bu namaz otaqlarının yerlərini göstərəcək proqramlara qədər…

Ola bilsin ki, sizin bu sahələrdə hansısa layihəni reallaşdıracaq maddi gücünüz, imkanınız yoxdur.

Üzülməyin! Sətirlərə nəqş edilməsi maliyyət tələb etməyən təfəkkür sahəsində, düşüncələrinizi gələcək nəsillərin də istifadə edəcəyi şəkildə vəqf edə bilərsiniz. Eynilə bizim üçün kitablarda vəqf edilmiş düşüncə mirası kimi…

Hətta düşüncə abidələri digər abidələrə nisbətdə daha qalıcıdır! Ona nə zəlzələ, nə külək, nə yağış, nə də nəm təsir etməz…

Elə isə, dəyərli düşüncələrinizi, həyat təcrübənizi, tənqidlərinizi, insanların seçdikləri yanlış kriteriyaları düzəltmə cəhdlərinizi və bənzəri şeyləri indiki və gələcək nəsillərin istifadəsinə açın!

Bütün insanlığın meyvələrindən faydalanacağı, gələcək nəsillərin sulayaraq böyüdəcəyi “Düşüncə Ağacları” əkməkdən çəkinməyin! Bəlkə də, insanların istifadəsi üçün əkilmiş və sizin üçün böyük sədəqə sayılacaq ən xeyirli ağaclar məhz onlardır...   

[Muslih]

Suvarılmış Yerləri Suvarmaq

 

Yer üzünün bir çox bölgəsi təbii suvarma qaynaqlarından məhrumdur. Bu torpaqların əkin sahəsi olaraq istifadə edilməsi üçün oralara süni vasitələrlə su çatdırılır. Çaylara kanallar, kanallara arxlar birləşdirilərək quraq torpaqlara su aparılır…

Hərhansı bir sahədə yazılan kitab və məqalələr o sahəyə/torpağa su kanalı və ya su arxı çəkməyə bənzəyir.

Məsələn müsəlmanlar insan tanıma metodlarıyla yetərincə tanış deyillər. Bu sahədə ilk məqalə/arx səviyyəsində bir çalışma yaxın zamanda qələmə alınmışdır. Lakin, bu mövzuda nələrinsə yazılmasına zəruri ehtiyac olduğu əsrlərdir göz qabağında idi... Bir sözlə bu sahə su görməmiş quraq torpaq, bu barədə ilk yazan kimsə o torpaqlara suyu ilk aparan kimsədir.

Əgər yazdığı məqalə və ya kitab yetərli olub, ehtiyacı tamamilə qarşılayırsa, artıq o torpaqlar suyla təmin olunmuşdur, suya doymuşdur. Bundan sonra o sahədə yazılan və heç bir yenilik gətirə bilməyən bütün çalışmalar suya doymuş toprağı sulamaqdır və lüzumsuz bir işdir.

Lakin, ilk çalışmalar yetərsiz olarsa, o bölgə tam olaraq suvarılmış sayılmaz. Bu sahəyə yenilik gətirən hər kəs, o bölgədə suvarılmamış bir torpaq parçasını suvarmış, oradan keçən kanal və arxlara yeni bir qol açmış sayılar.

 

Bəs İslam dünyasında quraq torpaqların suvarılması nə haldadır? Çox təəssüflə qeyd etməliyəm ki, müsəlmanların kitab təlif çalışmalarının böyük əksəriyyəti suvarılmış torpaqları üst-üstə suvarmaq və quru təkrardan ibarətdir.

İddiamı biraz daha konkretləşdirmək üçün bəzi misallar vermək istərdim. Məsələn Quran təfsiri sahəsinə nəzər salaq. Ciddi rəvayət təfsirini Təbəri, dirayət təfsirini Razi, Quranın dil yönündən incələndiyi təfsiri yazan isə Zəməxşəridir. Bunlarla yanaşı bu təfsir növlərinin hər birində onlarca, hətta yüzlərcə əsər yazılmışdır. Lakin bu əsərlərdə demək olar ki, quru təkrar xaric yeni heç bir şey yoxdur və bütün bu çalışmalar doymuş torpaqları dəfələrlə suvarmaq, kopyaçılıq, müsəlmanların və özlərinin zamanlarını zay etmək, insanları başqasının əməyilə aldatma vasitəsidir…

Yaxud Quranın qismi təfsirləri sahəsinə baxaq. Fiqhi ayələr seçilərək bu sahədə onlarca Əhkam təfsiri yazılmışdır. Bu torpaqlar üst-üstə dəfələrlə suvarılsa da, bu sahəyə qonşu olan torpaqların suya həsrəti on dörd əsrdir davam edir… Məsələn Qurandakı siyasi ayələrin bir araya toplanıb təfsir edildiyi müstəqil bir “Siyasi Təfsir” sahəmiz yoxdur… Hər kəs Əhkam təfsirinə yönəlib, o torpaqları suya boğsa da, “Siyasi Təfsir” bölgəsi əsrlərdir bir damcı su intizarındadır…

Fiqh Üsulu elmi müsəlmanlara fiqhi dəlillərin mərtəbələrini və onlardan hökm istinbat etmə metodlarını öyrədir. Bu sahədə - əksəriyyəti mücərrəd kopya olsa da - yüzlərcə kitab yazılmış, bu torpaqlar artıqlamasıyla sulanmışdır.

Lakin, Fiqhdən daha çox möhtac olduğumuz Əqidə sahəsi üçün belə bir müstəqil elm təsis edilməmiş, etiqaddakı dəlillərin mərtəbələri, nələrin və necə dəlil olacağı sadəcə fərqli kitablarda, parçalar şəklində müzakirə edilmişdir. “Usulul İtiqad” bölgəsi əsrlərdir su gözləyir…

Siyər sahəsindəki suya doymuşluğu yəqin ki, bir çoxlarınız müşahidə etmisiniz. Bir-birini təkrarlayan, siyəri fərqli bir prizmadan təhlil etməkdən aciz minlərlə lüzumsuz və kopya əsər… İnanın ki, bu kitabların bir neçəsi qorunaraq geridə qalanları yandırılarsa İslam dünyası heç bir şey itirməz. Əksinə qazanar…

Fiqhi kitablardakı hərfi-hərfinə kopyaçılıq və əksər hallarda problemlərin üstündən atlayaraq onları olduğu kimi gələcək nəsillərə nəql etmə tənbəlliyinin miqyasını görmək üçün Şamila proqramında, hətta ibtidai fiqhi kitablarda səthi bir müqayisə aparmanız yetər... Kopyalamaları ustalıqla edən çox sayda “fəqihlə” qarşılaşacağınıza təminat verirəm... Örnəkləri çoxaltmaq olar və qeyd etdiyimiz “suvarılmış torpaqları dəfələrlə suvarma” problemi İslami elmlərin bütün sahələrində mövcuddur...

Əlbəttə ki, bu tendensiyadan istisnalar da vardır. Suvarılmamış, suya ehtiyacı olan sahələri axtarıb, minbir əziyyətlə oralara su kanalları, arxları çəkənlərimiz də olub... Lakin, belələri çox azdır və kopya ustalarının içindən onları seçib, tanıya bilmək xüsusi bacarıq tələb edir...

Əsər sahiblərinin əksəriyyəti ona da “su kanalı çəkən” deyilsin düşüncəsiylə suya doymuş torpaqları suda boğmaqla məşğul olub... Acı da olsa, bu bir həqiqətdir!

Bu problem günümüzdə də aktuallığını qoruyur... Müsəlmanların suya həsrət bir çox bölgəsi varkən, su çəkici adını yüklənənlərin bir çoxu dəstəmazda kiçik barmaqla digərinin arasını yumaq barədə o qədər yazı qaralayıblar ki, artıq barmaqların arası yaradır...

Kimi aldadırıq? Allahımı? Bu mümkün deyil... Müsəlmanlarımı? Əvvəl-axır insanlar sizin doymuş torpağa başqalarından oğurladığınız suyu verməkdən başqa bir işə yaramadığınızı görəcəklər... Özümüzümü? Mənasızdır...

Elə isə, üzərinizə “suvarmaçı - elm tələbəsi” adını götürmüsünüzsə bu adın haqqını verin! Ya həqiqətən əmək sərf edərək, qollarınızı çirmələyib quraq torpaqlara kanallar çəkin, ya da suvarmaçı rolunu buraxın... Bu, nə Dünyada, nə də Axirətdə sizlərə faydası olmayacaq, əleyhinizə yazılacaq bir davranışdır...

Quraq torpaqlara kiçik bir arx çəkməniz, suvarılmış torpaqlara çaylar axıtmanızdan çox-çox xeyirlidir...

[Muslih]

Sərxoşluğun Kiçiyi də Böyüyü də Haramdır

 

Dinimizin ən məşhur, hətta qeyri-müsəlmanlara məlum olan hökmlərindən biri, hər cür sərxoşedici içki və maddənin haramlığıdır. Bəs bu qadağanın hikməti nədir?

İnsan ətraf mühiti, aləmi, hətta bir Yaradıcının varlığını məhz ağıl, düşüncə vasitəsilə idrak edir. Ağlını işlətməyən, düşünməyən kimsə doğru yolu tapa bilməz, ibrət almaz...

Bir sözlə insanın ən strateji/həyati orqanı beyindir... Sayılanların haram qılınması, məhz bu orqanı disfunksiyadan qorumaq məqsədi daşıyır.

Əslində burada haram qılınan içki və ya narkotik maddələr deyil, beyinə əngəl olmaqdır... onun təməl funksiyası olan düşünməsinə əngəl olmaq... Hətta azacıq təfəkkür etsək, beyinə mane olmaq haqqındakı bu qadağanı iki qismə bölə bilərik:

1. Kiçik Sərxoşluq. İçki və maddələrin istifadəsi nəticəsində beyin fəaliyyətinin müvəqqəti olaraq dayanması.

2. Böyük Sərxoşluq. Düşünməyi və analizi tərk etmə nəticəsində beyin fəaliyyətinin daimi olaraq dayanması.

Əgər içki qadağası Qurani Kərimdə sadəcə bir neçə yerdə qeyd edilibsə, bu ikinci qadağa Quranın təqribən altı ayəsindən birini əhatə edir. Uca Allah bütün kitab boyu insanları düşünməyə, analizə, ibrət almağa, nəticələr çıxarmağa çağırır... üzərində düşünmək üçün misallar verir... Ağlını istifadə etməyənlərə, beyin fəaliyyətini dayandıranlara əzab yağdıracağını vəd edir... ətrafda olanları görməyən və analiz etməyənləri heyvanlardan daha sapıq adlandırır... Bir sözlə Quranın ən əzəmətli haramı DÜŞÜNMƏMƏKDİR... Ağlı istifadə etməmək HARAMDIR...

 

Bəs biz müsəlmanların bu iki qadağaya münasibəti necədir? Onlardan birincisinə riayət edib, ağlımızı bu şeylərin təsiriylə müvəqqəti olaraq əhatə dairəsi xaricinə çıxarmırıq...

Lakin, ümumi həyatımız boyunca doğru analiz qaydalarını, düzgün bir şəkildə düşünməyi tərk edib, nəinki tarixdə, hətta burnumuzun ucunda baş verənlərdən ibrət almadan, beynimizi bizim yerimizə işlədəcək kimsələrə kirayə verərək daha böyük bir qadağanı çeynəyirik... Bizim yerimizə başqaları düşünür, başqaları ibrət alır, başqaları nəticələr çıxarır... Allah da ağlını işlətməyənlərə vəd etdiyi əzabı üzərimizə endirərək, bizi yerimizə düşünənlərə məhkum qılıb, zillətin ən böyüyünü yaşadır…

Bəli! Bizlər beyinin çalışmasını müvəqqəti olaraq əngəlləyəcək şeylərdən şiddətlə qorunduğumuz halda, onun təməl funksiyası olan düşünməyi könüllü şəkildə tərk edərək daha böyük və daimi bir sərxoşluq içində olduğumuzun fərqində deyilik!
Kiçik harama riayət edib, böyük haramı həyat tərzi halına gətirmişik... Bir halal loxmanın orucumuzu pozmasından qorxduğumuz halda, insanların mallarını batil yollarla yeyərək daha böyük olan “iman orucumuzu” pozmaqdan çəkinmədiyimiz kimi...

 

[Muslih]

Riya Fotomodelləri

 

Uzun müddət öncə oxuduğum bir qissə vardır ki, hələ də xatirimdədir... Cihadda üzü bağlı bir adamın kafirlər arasına dalıb, böyük qəhrəmanlıqlar göstərdiyinə şahid oldum. Üzü bağlı olduğu üçün kim olduğunu anlamadım. Adam çadırına girənə qədər də üzünü açmadı. Onu təqib etdim. Çadırına daxil olduqdan bir müddət sonra mən də daxil oldum və bu adamın Abdullah bin Mübarək olduğunu gördüm...

Saleh insanlar etdikləri yaxşı əməlləri riya şübhəsi qarışmasın deyə ya əməllərini, ya da özlərini gizləyərdilər... Mədinə yoxsullarının onların qapısına hər gün ərzaq buraxanın Zeynul Abidin olduğunu vəfat etdiyi gün müəyyən əlamətlərdən anladığı kimi... Allah onları rəhmətilə əhatə etsin.

 

Günümüzdə özünü elmə və salaha nisbət edənlərin halı tam fərqlidir. Onlardan bir çoxu yarımçıq əməllərilə, hətta əməl olmayan şeylərlə lovğalanır, özlərini sosial şəbəkədə fotolar vasitəsilə reklam edirlər...

Məsciddə iki uşaq görsələr, yaxalayıb “Quran tələbələrimiz” adlı bir rəsm çəkdirərlər... Məclisdə üç nəfəri bir arada görsələr onlarla “tələbələrimiz” adlı bir rəsm çəkdirərlər… Hansısa sərgidə bir elm əhli görsələr yalvar-yaxarla onu iki saniyə saxlayıb bir rəsm çəkdirərlər və ona xətalarını necə başa saldıqlarını yazarlar... Hətta kəndlərində də heç boş dayanmadıqlarını isbat üçün gündə bir kitabla və ya kitabın rəsmini çəkərlər… Ömründə bir neçə kitabı normal oxuyub faydalanmadıqları halda, hər tərəfdə önlərindəki kitabı “diqqətlə” oxuduqları rəsmləri mövcuddur...  “Elə çək guya xəbərim yoxdur” silsiləsindən...

İxlasdan yazıb, riya dənizində boğulan bu klounların ən düşük fəaliyyətlərindən biri isə, yarımçıq əməlləriylə yanaşı, mücərrəd olaraq öz rəsmlərini paylaşmaqdır...

Adətən bu cür rəsmləri zahiri gözəlliyilə “çörək” qazanan fotomodellər çəkdirir. Çünki, insanlara onların vücudu, gözəlliyi lazımdır…

Lakin, özünü elm tələbəsi olaraq qələmə verən kimsələrdən tələb edilən rəsm yox, İslami çalışmadır. Həqiqi mənada çalışma! “Çevir yanmasın” tərzi təkrarçılıqlar, onlarca dəfə işlənmiş mövzuları yenidən üç beş kəliməni dəyişdirərək “işləmək” deyil! Əksinə zəhmət çəkərək suvarılmamış torpaqlara su aparacaq bir çalışma…

Gözlərinizdəki bic, toplumu axmaq yerinə qoyduğunuzun ifadəsi olan gülüşləri gizlədə bilmədiyiniz rəsmlərə - axmaqları müstəsna - müsəlmanların ehtiyacı yoxdur!

“Yox, biz öz nüfuzumuzu çalışmalarımızla deyil rəsmlərimizlə qazanacağıq” deyirsinizsə o zaman müsəlmanların yaxasından - maddi və mənəvi mənada - düşün və modellər üçün olan podiumlara çıxın və zahirinizlə orada nə qazanacaqsanız “halal zəhmətinizlə” qazanın…

Bu problemin digər tərəfində isə, bu cür düşük riya fotomodellərini dəstəkləyən toplum vardır... Bu münkərə mane olmaq, nifrət etmək yerinə onu dəsətkləyən toplum...

Lakin, Allahın sünnətləri dəyişməz! O dəyişməz sünnətlərdən biri də, münkərə susan toplumun zəlil edilməsidir. Bəs sizcə bu cür düşük riya və münkərlərə susmaqla yanaşı əl çalan bir toplum haqqında Allahın sünnəti necə olar? Əgər Quranın ifadəsilə desək: Gəzin dolaşın sizdən öncəki riyakarların və onları alqışlayanların aqibətinə baxın...

[Muslih]

Pinqvinlərdəki İbrət

 

Uca Allah ibrət almaq istəyənə istifadə edəcəyi xüsusları müxtəlif yollarla çatdırar. Bu yollardan biri - bizə qəribə gəlsə də - bəzi heyvanlardır…

Qabil öz qardaşını öldürdükdə, cəsədini necə basdıracağını Allah ona bir qarğa vasitəsilə öyrətmişdi… O zamandan bəri insanlar heyvanlardan çox şeylər öyrəniblər və öyrənməyə davam edəcəklər … Təyyarələr, termal kameralar, radarlar, sualtı qayıqlar və bir çox bənzəri nailiyyətlər məhz heyvanlardan təsirlənərək hazırlanıb…

Məncə insanların ibrət alacağı heyvanlardan biri də pinqvinlərdir.

Pinqvinlər yer üzünün ən soyuq yerlərində yaşayırlar və vücudları soyuğa dözümlü olsa da, müəyyən həddən sonra onlar da üşüyür…

Üşüdükləri zaman “isinmə dairəsi” deyilən bir metodla isinirlər. Bütün pinqvinlər bir araya gələrək bir-birinə sıx yapışır. Dairənin mərkəzində ən zəiflər və kiçiklər, kənarında ən güclülər olur. Bir-birinə yapışdıqları üçün birinin bədənindən çıxan isti digərini, digərinin istisi isə onu isidir və beləcə müstəqil olaraq istifadə edə bilmədikləri istini, qarşılıqlı yardımlaşmada istifadə edilə biləcək hala gətirirlər. Daha sonra kənardakılar daha iç tərəfdəkilərlə sırayla yer dəyişdirirlər… Halbuki, bu pinqvinlərin bəlkə də hamısı təklikdə soyuqdan həlak olardılar…

İnsanların, xüsusilə müsəlmanların buradan alacağı böyük bir dərs var… Əlinizdəki bir çox şeyi sadəcə qarşılıqlı yardımlaşmada istifadə edə, ondan yararlana bilərsiniz… Sadəcə bir-birinizin ehtiyaclarını qarşılayaraq, cəmiyyətdəki istiliyin – maddi nemətlərin kənara çıxmamasını, hər kəsin bir digərinin istiliyindən faydalanmasını təmin edə bilərsiniz…

Yox əgər bu “isinmə dairəsindən” ayrılar və soyuğa tək başına sinə gərməyə çalışarsanız, öz vücudunuzun istiliyini də itirərək bu soyuqdan donarsınız…

Uca Allahın dəyişməz sünnətlərindən biri də məhz budur…

[Usuli]

Pulun Hürriyyət və Köləlikdə Rolu

 

İnsanların hürriyyət və köləliyində təməl faktorlardan biri puldur. Pula, layiq olduğu dəyəri verməsəniz ehtiyaclarınız səbəbilə sərvət sahiblərinin köləsi olarsınız. Adı nə olursa olsun, bu belədir! Zühd nağıllarıyla aldadılmış kimsələrin övladlarının başqa millətlərə kölə və cariyə olması kimi...

Pula, layiq olduğundan artıq dəyər versəniz pulun köləsi olarsınız. Ümmətdən sərvət sahibi olanların əksəriyyətinin həqiqətdə sərvətə deyil, sərvətlərinin onlara sahib olması kimi...

Hürriyyət isə, bu iki uçurumun arasındakı dar cığırdan keçərək, sağa və sola bir addım atmadan qazanılır – pulu layiq olduğu yerə, Allahın təqdir etdiyi yerə qoymaqla!

 

[Usuli]

Qırxbirinci Hədisə Keçmə Zamanı Gəlmədimi?

 

Söhbət əsnasında toplanıb dərs keçdiklərini deyən bir qardaşdan nə dərsi keçdiklərini soruşdum. “Qırx Hədis” oxuduqlarını söylədi... Yarızarafat, yarıciddi “qırxbirinci hədisə keçmə zamanı gəlmədimi?” dedim... Daha sonra bu sözü dilimə gətirən motivləri yazıya tökmək istədim…

Bəli! Bir ümmət olaraq əsrlərdir “Qırx Hədis” oxuyuruq. Qırxıncı hədis bitdikdə qırxbirinci hədisə yox, yenidən birinci hədisə dönürük... Bu qapalı dövrə nəinki illərdir, hətta əsrlərdir davam edir...

İstər dini, istər dünyəvi elmərdə qırxdan qırxbirə keçə bilmədik... “1-40-1” qapalı dövrəsində çabalayırıq...

Qeyri-müsəlmanlar ticarəti rəqəmsal platformaya daşıyıb, monopoliyalarına aldıqları halda, bizlərin bu sahədəki bilgi və təcrübəsi məscid önündə Qubadan gətirdiyimiz almaları və ya tarixə qarışmış “həci ətirlərini” satmaqdan o tərəfə keçmir… Digər ümmətlərin köləsinə çevrilmək üçün sadəcə bu sahədəki geriləmə yetərlidir…

Uca Allahın kiçik aləm olan vücudumuzda və ya böyük aləmdə yaratdığı ayələr, sirlər, qanunauyğunluqlar... Bunları günümüzdə araşdıran kimlərdir? Bu sahədə qədimdə araşdırma aparmış bir neçə müsəlmanın ismini təkrarlamaqdan başqa nəsə edirikmi?

Cəmiyyətlərin xüsusiyyətləri, Sosiologiya sahəsində İbn Xaldunun Müqəddiməsindən sonra hansı çalışmalarımız var?

Tibb, Kimya, Fizika, Riyazi elmlər, Geologiya, Həndəsə, Astronomiya, Coğrafiya, Biologiya, Proqramlaşdırma... Bu sahələrdə haradayıq?

 

Din əhli olaraq dini elmlərdə yetərincə əmək vermişikmi? Fiqhimiz müasir dünyanın tələblərinə cavab verə bilirmi? İnsanların yeni müşküllərini çözə bilirmi? Yoxsa istifadə tarixi çoxdan bitmiş fətvaları insanlara zorla qəbul etdirməyə çalışırıq?

Kəlam elmimiz müasir firqələrin şübhələrinə cavab verəcək qədər inkişaf edibmi? Yoxsa biz cavab verməli olduğu şübhələrdən xəbərsiz, min il öncə girdiyimiz durğunluq dövrünü yaşayırıq?

Kitabımızı dünyanın bütün dillərinə tərcümə edə bilmişikmi? Allahın mesajlarını qullarına çatdıra bilmişikmi? Hətta Kitabımızı özümüz üçün haqqıyla təfsir edə bilmişikmi? Yoxsa hələdə Quranı anlamadan oxumağın fəzilətini isbat etməyə çalışırıq?

Böyük əksəriyyəti vəqflərdən yemlənə bilmək və ya ad qoyub getmək üçün “yazılmış”, əslində təkrar və kopyadan ibarət olan əsərlərimizin bir çoxunu bizdən öncə Avropa şərqşünasları təhqiq və nəşr edirsə biz Dini elmlərdə haradayıq?

 

Qəbul etmək ağır olsa da, Dini elmlərdə də halımız ev adına sadəcə onun bir dirəyini tikməklə kifayətlənən, zamanla xarabaya dönmüş bu məkanın ətrafında dönən dəlinin halına bənzəyir…

Bəli! Yuxudan oyandığımızda artan sadəcə boynumuzdakı zəncirlərin sayı olacaq... Hər əsrdə boynumuza taxılanlara bir də bu əsrdəkilər əlavə ediləcək... Zəncir üstünə zəncir…

Nə deyirsiniz bəylər? Qırxbirinci hədisə keçmə zamanı gəlmədimi? Yetərincə zaman itirmədikmi? Yetərincə geri qalmadıqmı?... Başımızı soxduğumuz qumdan çıxaraqmı? Oyanaqmı? Yoxsa Sabirin dediyi kimi “səs salma” deyib, yenidən birinci hədisə qayıdaq?

 

[Usuli]

Muaviyənin Müzakirəsi Ümmətə Lazımdırmı?

 

Muaviyənin cinayətləri, İslama və müsəlmanlara xəyanətləri haqqında müzakirələr insanların bir qismini ciddi şəkildə narahat edir. Sanki müsəlmanların faydasını düşünürlərmiş kimi “bu mövzuların bizlərə bir faydası varmı?” sualını verərək, vurduqları bu “öldürücü zərbənin” nəticələrini müşahidə etmək üçün başlarını azacıq geri çəkirlər...

Tarix boyu olduğu kimi, ölkəmizdə də bu təzyiqlərilə bir neçə məlun, “çörək mömini” olan “elm tələbəsinə” tövbə etdirərək, “faydasız” işlərdən “faydalı” işlərə yönləndirməyi bacarmışlar...

Daha öncə də dəfələrlə təkrarladığımız üzrə, bir məsələni anlamaq üçün onu motivlərilə, bağlantılı olduğu ikinci dərəcəli mövzularla bərabər analiz etmək lazımdır...

 

Muaviyə və qurduğu sistem haqda danışmağın müsəlmanlar üçün faydasız olduğu düşüncəsini daşıyanlar iki sinifdir:

1. Cahillər. Qurani Kərimin tarixdən ibrət almanın lüzumu haqda əmrlərindən və sağlam ağlın tələbindən qafil olan cahillər.
Bu sinifin haqqı görməsinin önündə başqa əngəl yoxdursa, qısa bir izahdan sonra düşüncələrinin absurdluğunu anlayar və iddialarından vaz keçərlər.

2. İnadçılar. Muaviyə və bənzərlərinə edilən tənqidlərin, çıxarılan ibrətlərin bir ucunun onlara toxunduğu və bu səbəblə haqqı anlamaqla arasına təəssüb pərdəsi çəkilmiş mütəəssiblər.

Onlara toxunan uclar müxtəlif ola bilər. Məsələn ətraflarındakı insanları haqq əhlinə qarşı eynilə Mauviyəvari üsullarla əldə saxlamaları…

Yaxud Muaviyədən aldıqları qızıllara qarşılıq Peyğəmbər nəvəsilə savaşan, yaxud tərəfsiz qalma “şərəfinə” nail olan kimsələrin imani profillərinin açıq bir şəkildə ortaya çıxması, onlarla ortaq olduqları vəsflərin geniş müzakirələrə səbəb olması…
Ətrafımızdakı insanların bir çoxunun öz cəbhələrini məhz maddi maraqlara görə seçdiyini, dinlərinin dinardan ibarət olduğunu nəzərə alsaq bu cür mövzuların aktuallığının onları ciddi şəkildə narahat etməsi normaldır. İfşa edilmək istəmirlər…
Münafiqləri ən çox qəzəbləndirən ayələr - özləri, vəsfləri və metodları haqqındakı ayələr deyilmi?

İnadçı sinfinə daxil olanların bir qismi isə, sadəcə səfeh atalarının təəssübünün qurbanıdırlar... Peyğəmbərin öz bədduasında haqsız olduğu üçün Hakəmin və Muaviyənin Qiyamətdə ondan qisas alacağını iddia edən atalarının... Qurani Kərimin verdiyi “bəlkə atalarınız ağlını işlətməyən kimsələr idi?” sualı hələdə qüvvədədir… Lakin, ibrət alan varmı?

 

Muaviyə məsələsi aydın olarsa bu Ümmət öz içindəki xainləri tanıma yollarını öyrənər...

Muaviyə məsələsi aydın olarsa günümüzün Muaviyələri asanlıqla təsbit edilər...

Muaviyə məsələsi aydın olarsa maddi sərvətlər üçün haqq əhliylə diş-dırnaq savaşına girməyə hazır olan münafiqlər ifşa edilər...

 

Bizlərə düşən təbliğdir. Haqqı görmək istəyən, haqq dərdi olan kimsələr üçün...

Peyğəmbərin adil dövlətini yıxıb, yerinə zülm dövləti inşa edən Muaviyəni, xəyanətlərini, metodlarını müzakirənin nə kimi faydaları var? Bu sualın cavabı üçün təməl qaynağımız olan Qurani Kərimə müraciət edək.

Məgər Quranı Kərimin təqribən üçdə biri keçmişlərin qissələri və bunlardan ibrətalma əmrlərindən, işarələrindən ibarət deyilmi? Məgər Qurani Kərim, tarixi su üzünə çıxaran və lazım olanı almamızı əmr edən bir Kitab deyilmi?

Adəmin bir oğlunun digərinə qarşı etdiyi cinayətinin, Yusufun qardaşlarının ona qarşı qurduqları hiylələrinin, Musanın əshabının xəyanətlərinin, Qarunun keçmişdən ibrət ala bilməyib gələcək nəsillərə ibrət olmasının, Yəhudi və Xristian din adamlarının insanların mallarını haqsız şəkildə yeməsinin, toplu şəkildə səhabə deyə ucaltdığınız kimsələrin içindəki münafiqlərin Peyğəmbərə xəyanətlərinin, digərlərinin etdiyi çoxsaylı xətaların və ibrət qəbilindən bir çox qissənin Quranda zikr edilməsinin nə kimi faydası varsa, Muaviyə və bu qəbildən tarixi qırılma nöqtələrini müzakirə edib, ibrət almağın da o faydası var!..

Qurani Kərim Peyğəmbərlərin xətalarını müzakirə edərkən, sizin tağutlarınız senzura qalxanıyla qorunacaq?

Məgər sizlər Qurani Kərimdə “gəzin dolaşın! Sizdən öncəkilərin aqibətinə baxın!” qəbilindən onlarca ayəni görməyəcək qədər korsunuz?

Yoxsa “Allahın sünnətində əsla bir dəyişiklik görə bilməzsən” məzmunlu ayələri heç oxumadınız? Tarixi bilməyən bir kimsə bu “dəyişməzlik prinsipindən” necə faydalana bilər? Əgər Allahın haqq əhlini yardımsız buraxanlara etdiklərindən xəbərdar olmasanız aqibətinizi haradan biləcəksiniz?

Xülasə! Təməl olduğu halda sizin ən uzaq olduğunuz qaynaq - Qurani Kərim nəinki keçmiş məsələləri ibrət məqsədilə zikr edir, hətta keçmişdən ibrət almağı onlarca ayədə əmr edir.

Tarixə baxıb, müzakirə edib, ondan ibrət almaq Quranın qəti fərzlərindən biridir!

 

Sağlam ağıl da bunu dəstəkləyir! Bu ümmət üçün ən gözəl fürsət son ümmət olması səbəbilə digər ümmətlərin aqibətindən, təcrübələrindən yararlanma fürsətidir... Lakin, müsəlmanlar bir çox fürsət kimi bunu da əldən qaçırmaqda israrlıdır...

Niyə dinimizi bu hala gətirənləri, dostumuzu düşmənimizi tanımayaq, daha öncəki təcrübələrin nəticələrindən faydalanmayaq? Məgər səfehdən başqası belə qızıl fürsətdən üz çevirərmi? Hər təcrübəni yenidən yaşamaq, eyni dəlikdən onlarca dəfə sancılmaqmı istəyirsiniz?

 

Digər bir yandan bu iddiada olanlar hər zamankı kimi ikili standartdan qaça bilmirlər…

Əgər onlarla tarixdə varlığı şübhəli olan Abdullah bin Səbanın, Cad bin Dirhəmin, mihnə dönəmindəki hökmdarların müzakirəsini aparmaq istəsən bunu həvəslə edərlər… Axı adı çəkilənlər İslama zərər veriblər… Mövzu zərər verənlərin babası olan Muaviyəyə gəldikdə tarix müzakirəsinin faydasızlığı yada düşər…

Həmçinin elə bir məclis yoxdur ki, orada şəxsi düşmənləriniz müzakirə edilməsin... Hətta sizə heç bir zərəri dəyməyən, əksinə zamanında faydalandığınız insanları hədəf taxtasına çevirməkdən çəkinmirsiniz... Məgər İslamın düşmənləri müzakirə edilməyə sizin düşmənlərinizdən daha layiq deyilmi? Bu davranışınız səmimiyyətsizlik və ikili standartdır!

 

İstər Muaviyə məsələsi, istər digər tarixi hadisələr bu Ümmət üçün əvəzedilməz bir fürsətdir.

Hər ağıl sahibi öz tarixindən ibrətlər çıxarmağı bacarmalıdır. İstər yaşanmış mənfi hadisələrdən, istər müsbət hadisələrdən! Bizdən öncəkilərin müsbət davranışlarını hansı məqsədlə müzakirə ediriksə, mənfi əməlləri də eyni məqsədlə müzakirə edilməlidir...

 

Kitabların ən üstünü Allahın Kitabıdır! Lakin, ondan da faydalanmanın şərti eşidən qulaq, görən göz və düşünən beyindir! “Atalar dini” xəstəliyindən təmizlənmiş bir beyin...

Hər kəs seçimini özü edər. İstər müzakirə edib, ibrət alar! İstər, qulağını tutub, gözünü bağlayar, düşünməkdən üz çevirib, uca Allahın ayədə buyurduğu kimi “heyvanlar və yol baxımından onlardan daha sapıq kimsələr” sinfinə daxil olar!

“Lənətullahi aleyh” deməsi vacib kimsələrə, “rahmətullahi aleyh” demə zillətini yaşayar...

 

[Usuli]

Bataqlıqda Ev Tikmək

 

İslam dini insanlara üstün əxlaq normaları yükləyir... İnsanlara... Bəs insan ola bilməmişiksə?

İnsanın müsəlman olmasını ev tikməyə bənzətsək, ev tikmək üçün torpağa ehtiyacımız var. Üzərinə tikildiyi torpaq sağlam olarsa, ev də sağlam olar. Yox əgər ev bataqlıqda tikilərsə...

Eyni qaydada əgər İslamı yüklənən insan sağlam bir şəxsiyyətə sahibdirsə üzərinə qurulan İslam evi də sağlam olacaq. Yox əgər şəxsiyyəti formalaşmamış kimsədirsə, onun dini bataqlıqda tikilmiş ev kimi olacaq...

Ətrafımıza baxsaq, evlərin çoxunun məhz bataqlıqda tikildiyini görərik...

Müsəlmanlar mənfəət üçün tərəf seçirmi? Seçir...

Müsəlmanlar mənfəət üçün yaltaqlıq edirmi? Edir...

Müsəlmanlar verdikləri sözlərdən çox rahatlıqla dönürmü? Dönür...

Müsəlmanlar zülm qarşısında susurmu? Sükuti icma edirlər...

Müsəlmanlar onlara yaxşılıq edənlərə qarşı nankordurlarmı? Hansımız yaşamadıq?

Siyahını uzadaraq bütün şəxsiyyət qüsurlarını yaza bilərik… Lakin məqsədim kitab yox, qısa bir məqalədir…

Hətta ümumi bir statistik araşdırma aparılsa şəxsi keyfiyyətlərdə müsəlmanlar və digərləri arasında bir fərq görülməz... Ancaq görülməli idi…

 

Bizlər “üstün insan” yetişdirmə və ya olma həvəsindəyik... Ancaq reallıqda etdiklərimizə baxılarsa, nəinki üstün, heç insan ola bilməmişik...

Bizə “Nəfs Tərbiyəsi” yox “Şəxsiyyət Tərbiyəsi” dərsləri lazımdır... Çünki, şəxsiyyətsizlik ən pis günahların sürətlə çoxalacağı münbit bir bataqlıqdır...

Müsəlman olmaq üçün şəxsiyyət sahibi olmaq vacibdir! Əks halda cəmiyyətdə bizləri “şəxsiyyətsiz müsəlmanlar” təmsil edəcək və daha öncəki cəmiyyətlərdə olduğu kimi bu təmsilçilərlə təmsil etdikləri şeyə nifrət edilməsindən başqa bir “nailiyyətə” sahib ola bilməyəcəyik...

Əgər günümüzdə bir qeyri-müsəlman bizdən birinə “kişi sözünün üstündə durmalıdır” deyə bilirsə bizim dəvət etdiyimiz şeylər də nakişilik olaraq dəyərləndiriləcək...

 

Bəs içimizdəki bu ciddi problemin həlli varmı? Varsa nədir? Hər məsələdə olduğu kimi ilk mərhələ xəstəliyin fərqinə varmaqdır... Sıralarımızda həddən artıq çox şəxsiyyətsiz olduğunun və bu halın təhlükəsinin fərqinə varmaq...

İkinci mərhələ bu kimi insanların qəti şəkildə sinifləndirilməsidir... Sözünün üstündə durmayan biriylə, sözünə vəfalı biri əsla eyni sinifdə ola bilməz...

İnsanları İslam dairəsindən kənara çıxara bilmərik... Ancaq verəcəkləri zərəri minimuma endirmək üçün onları İslam daxili sinifləndirə bilərik... Sinifləndirə bilərik ki, “sözündə durmayan” sinfindən olan bir kimsə kişi məclisində oturub, hansısa qərarın alınmasında söz sahibi olmasın...

Lakin reallıqda bunu etmək o qədər də asan deyil... Niyə? Əvvəla ona görə ki,  cəmiyyətin yetərli bir özünütənzim mexanizmi mövcud deyil... Sözündə durmayan birindən bunun hesabını soruşa bilmirik... Səbəb? Çünki, sabah özümüz də sözümüzdə durmayacayıq... Beləcə bir-birimizə göz yumma məcburiyyətində qalırıq...

Digər bir səbəb... Cəmiyyətdə şəxsiyyətsiz insanlar digərlərindən qat-qat çoxdur və eynilə korlar ölkəsində görmək xəstəlik sayıldığı kimi, onların arasında şəxsiyyətli olmaq bir xəstəlikdir... və siz onları sinifləndirib nakişi statusuna oturdana qədər, onlar kütlə şəklində birləşib sizi rahatlıqla sinifləndirə və xərcləyə bilirlər... Eynilə Lut qövmü, içlərində bu iyrənc əmələ bulaşmamış Lut haqqında “bunlar təmizlənmiş kimsələrdir...onları buradan çıxarın” deyərək Lutu – aleyhissalam – sinifləndirdiyi kimi...

Bəli! Qalib gəlmə və hər kəsi öz yerinə oturda bilmə ehtimalımız azdır... Ancaq həqiqətən şəxsiyyət sahibiyiksə bizim üçün ən gözəl hal təmizlik səbəbilə yurdumuzdan çıxarılmaq və əsla axına qapılıb onlarla bərabər üzməməkdir...

 

[Muslih]

İlk Düymə Sindromu

 

Yəqinki hər birimizin başına gəlib… Köynəyin düymələrini ilikləyərkən əgər ilk düymə yanlış yerə iliklənərsə onun ardınca bütün düymələr yanlış şəkildə iliklənməli olur…və biz bunun fərqinə ən sonda varırıq…

Həyatımız da belədir… Çox vaxt yol verdiyimiz bir səhv, digər səvhləri zəncirvari formada ardınca sürükləyir…

İnsanlar bu cür xətaları bir neçə səbəbdən edir…

Onlarla təcrübəsini paylaşan bir rəhbərinin olmaması. Övladlarıyla həyat təcrübələrini paylaşmayan valideynlər kimi…

Rəhbərin həyat təcrübəsi və dünya görüşünün çox yetərsiz olması. Bir çoxumuzu “oxu, diplom sahibi ol” deyə yönləndirən valideynlərimiz kimi…

Gənclərin başqalarının təcrübələrinə önəm vermədən, hər şeyi öz üzərində təcrübə etməyə çalışması… Təbii ki, bunun bədəlləri çox ağır olur…

Bütün bunlarla yanaşı daha böyük bir səbəb də vardır…Adil, vətəndaşına sahib çıxan bir dövlətdə yaşamamaq… Bir çox şərq ölkəsində olduğu kimi…

Bir cəmiyyət üçün bu bir növ yetimlikdir və fəsadları çox böyük çapda olur… Fərdləri yox, cəmiyyəti məhv edir…

Böyük bir xalqın təhsilini, səhiyyəsini, əxlaqını, maddi sərvətlərini talan edərək onları ilk düyməni səhv ilikləməyə məcbur edir…

Bütün bu əngəllərə rağmən… Çalışın ilk düyməni yanlış ilikləməyin… Heç kim sizə bu düymələri yenidən bağlamaq fürsəti verməyəcək…

[Muslih]

Yetimlərin, Dulların Üzərindən Keçərək Həccə Getmək və ya Onqat Həcc Çempionları

 

İbn Kəsir (701-774 h/1302-1373 m) Abdullah bin Mubarəkin (118-181 h/736-797 m) tərcümeyi-halında onun başına gələn bir hadisəni nəql edir:

 

وخرَج مرةً إلى الحجّ فاجْتازَ ببعضِ البلادِ فماتَ طائرٌ معْهم فأمَرَ بإلقائِه على مزْبلةٍ هُناك ، وسارَ أصحابُه أمامَه وتَخلَّف هو وراءَهم ، فلما مرَّ بالمزْبَلة إذَا جاريةٌ قدْ خرَجت مِن دارٍ قرِيبةٍ مِنها فأخَذتْ ذلك الطائرَ الميتَ ثم لفَتَه ثم أسرَعتْ به إلى الدار

فجاءَ فسَأَلها عن أمرِها وأخْذِها الميتةَ ، فقالتْ : أنا وأخي هنا ليس لنا شيءٌ إلا هذا الازارُ ، وليس لنا قوتٌ إلا ما يُلقَى على هذه المزْبلة ، وقد حلّتْ لنا الميتةُ منذُ أيامٍ ، وكان أبُونا له مالٌ فظُلِم وأُخِذ مالُه وقُتِل

فأمَر ابنُ المبارك برَدّ الأحمالِ وقال لوكيلِه : كمْ معْكَ مِن النفَقة ؟ قال : ألفُ دينارٍ . فقال : عُدَّ منها عشرينَ دِينارًا تكْفِينَا إلى مَرْوَ وأعْطِها الباقيَ . فهذا أفضلُ مِن حَجِّنا في هذا العامِ ، ثمَّ رجَع

 

“Bir dəfə Həcc ziyarəti üçün yola çıxdı və yolu bəzi torpaqlardan düşdü. Yanlarında (daha sonra kəsib yemək üçün) daşıdıqları quş öldü və o, ölü quş leşinin yaxınlıqdakı zibilliyə atılmasını istədi.

Yoldaşları öndə, özü də geridən gedirdi. Zibilliyin yanından keçərkən yaxınlıqdakı evdən bir qızcığazın çıxıb bu ölü quşu götürdüyünü və bir şeyə bükərək sürətlə evə döndüyünü gördü.

Yaxınlaşıb onun halını və niyə leşi götürdüyünü soruşdu. Qız cavabında dedi: Mənim və qardaşımın bu izardan (bədənin alt qismini örtən paltar) başqa heçnəyi yoxdur.

Zibilliyə atılandan başqa da ərzaqımız yoxdur. Leş yemək (zərurət səbəbilə) bizim üçün günlərdir halala çevrilmişdir! Bizim atamız zülmə məruz qaldı, malı əlindən alınaraq öldürüldü.

İbnul Mubarək yüklərin geri çevrilməsini istədi və vəkilindən soruşdu: üzərində nə qədər pul var? “Min dinar” cavabını aldı.

İbnul Mubarək dedi: Bu puldan Mərvə dönməmizə yetəcək 20 dinar al, qalanını bu qızcığaza ver. Bu əməl bizim bu ilki həccimizdən daha üstündür! Sonra (həccə getmədən) geri qayıtdı.”

 

Qaynaq: İbn Kəsir: Əl Bidayə vən Nihayə: 10/178

Darul Fikr: 1407/1986

 

Qeyd: İbn Mubarəkin bu davranışı daşları yerinə oturtmaq, Şəriətin məqsədlərini anlamaq mövzusunda gözəl bir örnəkdir.

Şübhəsiz ki, ehtiyac sahiblərinin, dulların, yetimlərin ehtiyaclarını təmin etmək vacibdir. Vacibin nafilədən üstün, Allaha daha yaxınlaşdırıcı olduğu da aşikardır!

Bu aşikarlığa rağmən ətrafımızda hər il digər vaciblərdən boyun qaçırıb, insanların ehtiyaclarına göz yumaraq Həcc yolunda külli miqdarda pulları zay edən çox sayda “onqat Həcc, beşqat Ümrə çempionları” görə bilərik...

Bizlər kiçik oğruları, əlini kəsmələri üçün dövlətləri çapıb-talayan böyük oğruların yanına aparmağa - paradokslara alışıq bir ümmətik... Ona görə dul və yetimlərin ahından hazırlanmış asfalt üzərindən yürüyərək “Allaha yaxınlaşmaq” üçün beşinci dəfə Həccə gedənləri qəribsəmirik... Allaha yaxınlaşmaq istərkən şeytanın oyuncağına çevrilmək bu olsa gərək...

Nafilə Həcc özlüyündə Allaha yaxınlaşdırıcı bir əməl ikən hal budursa, yetimlərin, dulların haqlarını haram və məkruhlara xərcləməyin aqibəti nədir görəsən?

Məsələn ətrafındakı insanların ehtiyac içində qıvrandığı bir məsciddə aparılan lüzumsuz və heç bitməyən “abadlıq” işləri... Məgər bu tikintilərin əslində yeyinti məqsədilə olduğu kiməsə gizlidir?

Hardanmı bilirik? Öz başına buraxılarsa iki qoyun otarmaqdan aciz olduğu halda bu layihələrin başında duran şəxslərin gözümüzün içinə baxa-baxa (!) məscidlərin həyətində saxladıqları Range Rover, Porschelərdən...

Bizlərə aza qənaət etmək, dünya malının dəyərsizliyi haqda xütbə verdikdən sonra minib uzaqlaşdıqları avtomobillərdən bilirik…

Məmuru xalqı, imamı camaatı bu şəkildə, gözünün içinə baxaraq soyduğu bir ölkənin sakinlərində günah varmı sizcə? Zülmə susmaq günah olaraq yetməzmi? Özümüzü bir cinayətin könüllü qurbanına və ortağına çevirməmiz yetməzmi?

[Muslih]

İbizanın İki Oğrusu

 

Bir neçə gün əvvəl İbiza adasında çiçəklənən ölkəmizin çiçəyi burnunda məmur balalarından birinin saatı oğurlanıb.

Lakin, ölkəmizdəki inkişafı qısqanan İspaniya polisi 22 yaşında bir gədənin ikicə milyonluq saat taxmasını həzm edə bilməyərək, xəbəri mətbuata sızdırıb...

Sizcə bu iki oğrudan hansı daha ağır cəzaya layiqdir, yaxud həqiqi oğru hansıdır? İbiza oğrusumu? Yoxsa atası sinfən məlum, şəxsən naməlum olan Azərbaycan oğrusumu?

 

Bir nəfərin sadəcə qolundan saat oğurlayan İbiza oğrusumu? On milyon insanın təməl mallarını – hər şeyini oğurlayaraq həyatını puç edən, onları kölə kimi yaşamağa vadar edən Azərbaycan oğrusumu?

Ona əmanət edilməmiş bir malı oğurlayan İbiza oğrusumu? Yoxsa ona əmanət edən xalqın əmanətinə xəyanət edən Azərbaycan oğrusumu?

Saatı gizlicə oğurlayan İbiza oğrusumu? Yoxsa xalqın mallarını açıq şəkildə oğurlayan Azərbaycan oğrusumu?

Saatı oğurladıqdan sonra qaçıb gizlənən İbiza oğrusumu? Xalqdan oğurladığı pulla nümayişkaranə şəkildə 2 milyonluq saat taxan Azərbaycan oğrusumu?..

 

… Əgər “Vətənə Xəyanət” deyə bir cinayət, yaxud “Milli Təhlükəsizlik” deyə bir məsələ varsa, oda budur... Çünki vətənə xəyanət, onun əhalisinə xəyanət etməkdən ibarətdir... Əhalisini soyub-talayaraq hər sahədə möhtac buraxmaqdır… Əsl milli təhlükə budur… Zamanında durdurulmasa milləti millət olaraq bitirəcək bir təhlükə…

[Muslih]

Çıxışı Olmayan Yolları Tanımaq

 

Bir gənc meşədə itir. Bir neçə gün gəzdikdən sonra yaşlı bir adamla qarşılaşır və onun da itdiyini öyrənir.

Yaşlı adam meşədən çıxış yolunu birlikdə axtarmağı təklif edir. Gənc adam isə “əgər çıxış yolunu bilsəydin, indiyə kimi tapardın” deyərək təklifi ciddi qarşılamır.

Yaşlı adam həyata işıq tutacaq cavabı verir: Mən bu müddətdə hansı yolların məni meşədən çıxarmayacağını öyrəndim ...

 

Əsrlərdir meşədən çıxa bilməmiş kimsələr, bu meşədən çıxmaq istəyənlər üçün ən gözəl qaynaqdır. Sussalar da hallarından ibrət alınar... Bu yolların meşədən çıxarmayacağı öyrənilmiş olar... Təbii ki, meşədə olduğunu anlayıb, meşədən çıxma hədəfi olanlar üçün...

[Muslih]

Salavat Təhqiri

 

Xəyalınızda Peyğəmbəri, xanımlarını və ətrafındakı səhabələri canlandırın. Onlardan biri Peyğəmbərdən yemək üçün xurma istərkən belə deyir: Ey Allahın elçisi! Sallallahu aleykə və səlləm – mənə xurma ver...

Yaxud döyüş zamanı... Ey Allahın elçisi! Sallallahu aleykə və səlləm düşmən sağdan hücum edir, qorun...

Yaxud borc istərkən... Ey Allahın elçisi! Sallallahu aleykə və səlləm mənə on dinar borc verə bilərsənmi?

Vəya ev daxilində... Ey Allahın elçisi! Sallallahu aleykə və səlləm yemək yeyəcəksənmi?

 

Bu şəkil bir danışıq nitqi yararsız hala gətirən bir məşəqqət olmasıyla yanaşı, tətbiqatda səhabələrin, Peyğəmbər xanımlarının bu cür danışmadığında şübhəmiz də yoxdur...

Günümüzdə kürsülərdən Peyğəmbərin gətirdiyi dini  satanların bir çoxu bu məşəqqəti yaşayır və ağırlığı altında əzildikləri üçün salavat yerinə “sasəm” yaxud “assatusam” şəklində mənasız olduğu qədər lüzumsuz kəlimələr işlədirlər...

Belələrinin halı mənə uca Allahın bu ayəsini xatırladır: Biz onlara vacib qılmadığımız halda Allahın rızasını diləyərək özlərindən ruhbanlıq uydurdular, lakin ona da əməl etmədilər...
 

Peyğəmbərin adı təzim ifadələrilə bərabər anılmalıdır. Lakin, bu cür ifadələr Peyğəmbər üçün dua yox, əksinə onu təhqir edib ələ salmaqdır...

Buna isə ixtiyarınız yoxdur! Bir çoxunuzun imani bir minnəti olmaya bilər... Çünki olmayan bir şeyin minnəti də olmaz...

Lakin, ən azından rahat kreslolarda oturub, insanların mallarını məhz Peyğəmbərin adıyla batil yollarla yediyiniz üçün onu təhqir etmə haqqınız yoxdur! Çünki, sizin kiçik beyinlərinizlə qurduğunuz bu biznesin ümumi gəliri silikon vadisində qurulmuş bütün startupların gəlirlərindən çoxdur... Hesabına çörək yediyiniz, “kişi” olduğunuz adamı təhqir etməkdən vaz keçin... Salavat gətirməməniz bu cür mızıltılardan daha xeyirlidir... Ən azından təhqir ifadə etmir...

[Muslih]

Şiəliyə qarşı Şiəlik

 

Yayğın olan qənaətə görə İslam aləmi iki böyük firqədən mütəşəkkildir. Şiələr və Sünnilər...

Lakin, yayğın olmağa cəsarət tapmayan reallıq budur ki, İslam aləmi Şiələrdən və Sünnilərdən yox, Şiələrdən və Şiələrdən ibarətdir...

 

Hər iki tərəf də Şiədir! Sadəcə şiəliyini/tərəfdarlığını etdiyi şəxslər fərqlidir...

Bir tərəfdəki şiələrə görə ən üstün şəxs Əlidir və bunda şübhəsi olan fasiqdir, qarşı tərəfdəki şiələrə görə Əlini digər üçündən üstün tutmaq bidət və günahdır... Beləsinin arxasında namaz da qılınmaz...

Bir tərəfdəki şiələr Fatimənin, digər tərəfdəki şiələr Aişənin qadınlardan ən üstünü olduğunu “isbat” üçün yarışarkən Məryəmin Qurani Kərimdəki vəsfini yada salan olmaz...

Bir tərəfdəki şiələrə görə uca Allah (bundan münəzzəhdir) Hüseynin qəbrini tavaf üçün yer üzünə enər, digər şiələrə görə enişin səbəbi Əhmədin qəbrini ziyarətdir...

Bir tərəfdəki şiələrə görə müəyyən sayda azsaylı qrup məsumdur, qarşı tərəfdəki şiələrə görə səhabə adı daşıyan hər kəs... Sadəcə isimləndirmələr və hədlər fərqlənir...

Mahiyyətlər isə olduğu kimi qalır və müsəlmanlar da, on dörd əsrdir sadəcə tərəflərdən birinin adı dəyişdirilmiş bu komediyanı izləməyə davam edirlər...

Bütpərəstliyin şəkil dəyişdirərək şəxsiyyətpərəstlik adı altında davam etdiyinin ən açıq göstəricilərindən olan bu komediyanı... İçiylə, çölüylə, hər nüansıyla saxtakarlıq qoxan, haqqı şəxslərlə tanıma savaşından ibarət bu komediyanı...

Məni bağışlayın bəylər! Artıq dayana bilmirəm... Salonu tərk etməliyəm...

[Usuli]

Hicab Problemi Üzərinə - Rəsmi Sənədlərdəki Qeyri-Rəsmi Qadağa

 

Ölkəni və ölkə xalqını şəxsi mülkiyyəti olaraq görən hökümətimizin ümumi absurd siyasətinin bir parçası da potensial müxaliflərə qarşı alınan tədbirlərdir.

Bu tədbirlərin bir qismi də Şiəsiylə, Sünnisiylə bütün müsəlmanlara yönəlib. Bu məqaləmdə hökümətin çoxsaylı absurd addımlardan birinə toxunmaq istəyirəm.

Hicab probleminə... Müsəlman xanımların rəsmi sənədlər üçün hicablı fotoşəkil çəkdirməsinin qeyri-rəsmi formada qadağan olunmasına. Şəxsiyyət vəsiqəsi, sürücülük vəsiqəsi, pasport və s.
 

Müsəlman xanımlar bu sənədləri əldə etmək üçün inanclarının əksinə hicablarını açmağa məcbur edilirlər. Guya bu şəkildə ölkədə artan “islam” təhlükəsilə mübarizə aparırlar. Halbuki bu mübarizədə ən ciddi zərbə dövlətin özünə, imajına dəyir... Qaşınmayan yerdən qan çıxarılmağa çalışılır...

 

Xalqa xidmət etmək üçün var olan orqan – dövlət xalqın iradəsinin əksinə hərəkət edə bilməz! Dövlət sadəcə xalqın istəkləri istiqamətində xidmət etməklə mükəlləf olan bir servis qurumudur, müqəddəs və insanüstü bir məqam deyil! Haqqı tapdalanan insanlar öz haqqını almaq üçün müsbət nəticə verəcək bütün yollarla haqlarını müdafiə etməlidir!

 

Müsəlmanlar bu haqlarının əldə edilməsində hansı yolu təqib etməlidirlər? Hökümətdə, “müqəvvalar parlamentində” təmsil edilməyən, dövlətin idarəsində cüzi də olsa rolu olmayan müsəlmanların əlindəki tək mübarizə metodu prinsip olaraq ictimailəşdirmədir. Bu prosesin təməl nöqtələri isə, zənnimcə aşağıdakılardan ibarətdir:

 

1. Bu məsələ müsəlmanların, hətta insan haqları barədə müəyyən prinsipləri olan qeyri-müsəlmanların ortaq problemidir. Bu səbəblə problemin həllinə bu işdə marağı olan bütün qruplar cəlb edilməlidir. Şiə liderlərlə, Sünni liderlər eyni masada oturacaq, ya da masaların altında qalmağa davam edəcəklər... Hətta insan haqları müdafiəçisi olan qeyri-müsəlmanlar da bu işə cəlb edilməlidir. Hılful-Fudul modeli üzrə…
Lakin, təəssüf ki müsəlmanların hələ də hansı işlərdə kiminlə, hansı formada, hansı səviyyədə əməkdaşlıq edə biləcəkləri barədə nəinki təcrübi, hətta nəzəri bir doktrinaları yoxdur…
Hətta Sünnilərdən bir qrup hicab mübarizəsi üçün də olsa “Öməri söyən Şiələrlə” bir masada oturulmayacağı fikrindədirlər... Eyni insanların Allahın övladı olduğunu iddia edən kitabilərlə bərabər çalışmaqda bir problem görməməsi paradoksdur... Lakin uzanıb gözlərinin üstünə düşən qulaqları bu paradoksu görmələrinə əngəl olur…
Bu məsələdə Şiə və Sünnilərin ayrılıb bir-birini yardımsız qoyması, hər iki tərəfin də layiq olduğu zilləti dadmasından başqa bir şeyə yaramayacaq...

 

2. Məsələ avam tərəfindən yox, liderlər tərəfindən idarə olunmalıdır. Lider deyərkən uzaqgörən kimsələrdən bəhs etmirəm. Çünki, müsəlmanlar arasında belələri yox deyiləcək qədərdir. Liderlərdən qəsdim sadəcə arxasında ona tabe olan kimsələrin olduğu, ancaq həqiqətdə arxasındakı kütlədən ciddi bir fərqi olmayan kimsələrdir.  
Bu işin onlar tərəfindən başladılması ictimailəşdirmə dərəcəsinin üstünlüyü səbəbilə effektivliyini qat-qat artırar.

 

3. Məsələ ciddi şəkildə ictimailəşdirilmədən öncə bu liderlər, ən azından bir neçə fərqli masa arxasında da olsa hərəkat planı hazırlamalıdırlar. Hansı addımların atılacağını geniş müzakirə edib, yol xəritəsini detallı şəkildə çizməli və planın işləməsinə nəzarət etməlidirlər.

 

4. Hədəflər düzgün seçilməlidir. Bu qadağanın qaynağı Daxili İşlər Nazirliyidir. Asan xidmət isə sadəcə qoyulan standartlara əməl edir. Bu səbəblə ictimailəşdirmədə Asan Xidmət yox, öncəliklə DİN in yaxasından yapışılmalıdır. Asan xidmətlə müzakirələr isə, sadəcə ictimailəşdirmə vasitəsi kimi istifadə edilə bilər. Bu qurumun nisbi şəffaflığı bu mənada dəyərləndirilməlidir.

 

5. Problem bir neçə kanaldan eyni anda aktuallaşdırılmalıdır. Məsələn bir tərəfdən sosial medyada gündəm edilirkən, digər tərəfdən Avropda yaşayan müsəlmanlar məsələni oradakı müvafiq qurumlara (Avropa Məhkəməsi kimi) çatdırmalı, aksiyalar keçirərək Avropa ictimaiyyətinin diqqətini cəlb etməlidirlər.
Hər addımda bütün müsəlmanlar tərəfindən cəmiyyət arasında dilə gətirilməli, hüquqlarının tapdalandığına diqqət çəkilməlidir.
Nisbətən aktiv millət vəkilləri, insan haqları müdafiəçilərilə görüşülməlidir. Hələ də nələrisə yaza biləcək cəsarəti qalmış azsaylı jurnalistlərin diqqəti cəlb edilməlidir…
Daxili İşlər Nazirliyi, Asan Xidmətin sosial media hesabları etiraz yazılarıyla doldurulmalıdır... Qaynar xətləri məşğul edilməlidir... Ciddi bir ictimai qınaq formalaşdırılmalıdır…
Problemin ictimailəşdirilməsi üçün yazılan məqalələr, hazırlanan videolar pullu reklamlar vasitəsilə daha çox insana çatdırılmalıdır....
Diqqət çəkən, burada saymaqla bitməyəcək bütün sivil mübarizə metodlarından istifadə edilməlidir…

 

6. Problemi ictimailəşdirərkən bunu sadəcə kiminsə dini inancı gərəyi başını örtə bilməməsi olaraq yox, daha ciddi şəkildə təqdim etmək lazımdır.
Çünki müsəlman qadınların önünə qoyulan bu əngəl onların bir çox təməl haqlarının tapdalanmasına səbəbdir.
Hüquqi dövlət rolu oynayan Azərbaycanın Konstitutsiyasına əsasən hər bir vətəndaşın seçmə-seçilmə, təhsil, tibbi xidmətlərdən yararlanma, səyahət azadlığı vardır.
Müsəlman xanımlar hicab problemindən dolayı müvafiq sənədləri əldə edə bilmədikləri üçün sayılan sahələrin hər birində hüquqları məhdudlaşdılır...

Heç olmasa girilən “Hüquqi Dövlət” rolu gərəyi bu problem ortadan qaldırılmalıdır.
Problemin davam etməsi hazırki hökümətin sadəcə ziyanınadır... İnsanların saqqalını qırxdırmaqla, örtüyünü zorla açmaqla onların inancını dəyişdirə bilməzsiniz... Dəyişən sadəcə sizin rejimə qarşı olan düşmənliyin dərəcəsi və artan gərginlik olacaq...
 

 

[Usuli]

Sizə Minnətdar Deyiləm!

 

Şərq və Qərb xalqlarının dövlətə baxışı qəti şəkildə fərqlənir. Qərb xalqları dövlətin məhz onların hesabına var olan və varlığını onların hesabına davam etdirən bir xidmət qurumu (!) olduğunun fərqindədirlər.

Dövlət onlar üçün artıq - orta əsrlərdə olduğu kimi -  müqəddəs bir qurum deyil. Bu fərqindəlik onları ən böyük terror olan dövlət terrorundan qoruyur…

Şərq xalqları üçün isə, dövlət hələ də yarıilahi bir qüvvədir. Bütün sahələrdə özbaşına qərarlar alar, onları icra edər… İstədiyi şəkildə vergi toplaya, bu vergiləri istədiyi şəkildə xərcləyə bilər. Xalqın pullarıyla xalqı əzər… Əgər ödədiyimiz pullardan kiçik bir qismini bizim önümüzə atsa ona mütəşəkkir olmalıyıq...

Bu anlayış ən böyük terror olan dövlət terrorunun çiçəklənməsi üçün ən münbit bataqlıqdır. Bu “fikri bataqlıq” qurudulmadığı müddətcə insanlar öz haqq və hüquqlarından xəbərsiz aciz kölələr olaraq qalacaqlar... Çünki, haqqı bilməyən onu tələb edə bilməz…

 

Bu bəlaya fərqli sahələrdən bir çox misal vermək olar. Lakin mövzuya yaxın bir örnəklə daxil olmaq istəyirəm.

Qonşu Türkiyədə baş verən zəlzələ və bu hadisə üzərindəki “dövlət minnətçiliyi”...

Bütün Türk TV kanalları Elazığda dövlətin vətəndaşları uçqun altından çıxarmasını böyük bir qəhramanlıq kimi və minnət duyğusuyla təbliğ edir... İnsanlar dövlətin bu “ata” qayğısından kövrəliblər... Dövlət onların uçqun altında qalan körpələrinin bir çoxunu ölü, bəzilərini diri olaraq çıxardı... Sağolsun…

Halbuki, dövlət o uşaqların qurtarıcısı yox məhz qatilidir! Və insanlar düşünmə nemətini tərk etdikləri üçün qatillərinə aşiqdirlər... Necəmi?

Zəlzələ bölgəsində uçan bütün binalar istismar müddəti bitmiş, standartlara uymayan binalar idi. Bunların təqibini aparmaq, bu binaların sökülüb yenidən standartlara uyğun tikilməsini təmin etmək məhz dövlətin işi idi... O dövlət ki, sadəcə “zəlzələ vergisi” adı altında illərdir toplayıb, öz yaxınlarına yedirdiyi vergi otuz beş milyard (!) dollardır...

Digər tərəfdən seçkilərdəki səsləri itirməmək və rüşvət qarşılığında bu qanunsuzluğa göz yumulurdu və orada ölən körpələrin qanı göz yumanların, vergiləri talan edənlərin boynundadır…

 

Lakin, insanlar dövləti özlərinə deyil, özlərini “müqəddəs dövlətə” borclu hiss edirlər... Ona görə də dövlətdən gələn ən xırda dəstək onlarda bir minnət duyğusu doğurur...

Zəlzələdə ölənlərin cənazə namazı qılınır. İmam, cənazə namazına durmuş saxtakar dövlət əyanından soruşur: haqqınızı halal edirsinizmi?

Ey zülmün imamı! Sualı yanlış ünvana yönləndirmisən! Sən o kəfənə bürünən yetim-yesirdən soruş ki, bu zalımlara haqqınızı halal edirsinizmi?

Sizdən topladıqları vergilərlə sizin qayğınıza qalmaq yerinə sevgililərinə daş-qaş, avtomobillər alan bu biqeyrətlərə haqqınızı halal edirsinizmi?

Sizin evlərinizi yeniləməli olduqları pulları şəxsi saray ihtişamlarını artırmağa verən bu şərəfsizlərə haqqınızı halal edirsinizmi? Vallahi də etmirlər, billahi də etmirlər... sadəcə haqlarını bilmirlər... ən böyük bədbəxtçilikləri də budur…

Övladlarını diri-diri basdırdığınız bu biçarələrin sizə təşəkkürü belinə sapladığınız 20 sm-lik bıçağı, 5 sm geri çıxardığınız üçündür...

 

Şərq xalqları dövlətə aşağıdan-yuxarı baxdığı üçün vergiylə xəracın fərqini bilmirlər... Əgər sizdən alınan pullar sizin nəzarət və lazım olduqda müdaxilə edə biləcəyiniz şəkildə xərclənirsə bu vergidir... Əks halda xərac və “qanuni quldurluqdur”...

Lakin şərqdə sadə insanlar “müqəddəs dövləti” sorğulaya bilməz...

Məsələn neft ölkəsinin dilənçi halına salınmış vətəndaşı neft şirkətinin prezidentinin oğlunun qolundakı milyonluq saatı sorğulaya bilməz...

Neft ölkəsinin dilənçi halına salınmış vətəndaşı öz dövlətinə bu sualı verə bilməz: Niyə Roma imperiyasının iki min il öncə saldığı yollar hələ də istifadə edilir, lakin bizim yollar ilini doldurmadan çökür? Bu saçıb-sovrulan bizim pullardır! Hesabı da bizə verilməli deyimli?

Neft ölkəsinin dilənçi halına salınmış vətəndaşı ödədiyi vergidən maaş alan polisə, “niyə bizi döyüb, təhqir edirsən” deyə bilməz… Çünki, dövlət müqəddəsdir…

 

Möhtərəm şərq xalqları! Sizin heç bir dövlətə/hökümətə borcunuz yoxdur! Heç bir hökümətə sizin üçün etdikləri xırda şeylər üçün minnətdar olmalı deyilsiniz. Bu onların borcu və varlıq səbəbidir. Onlar sizə xidmət üçün varlar!

Xalq dövlətin köləsi yox, dövlət xalqın xidmətçisidir! Bu həqiqətin anlaşılması bir çox şeyə nəzər nöqtənizi dəyişdirər və itirdiyiniz hüquqlarınızın, kölə olmadığınızın fərqinə vararsınız…

Siz borcunu almağa çalışan alacaqlısınız. Borclu olan varsa o da dövlətdir! Təşəkkür etməli olan biri varsa o da dövlətdir... Varlığını bizim varlığımıza borclu olan dövlət!

 

[Usuli]

“Asan Qatil” Xidməti

 

Yəqinki aramızda Tovuz rayonunda oğurlanıb vəhşicəsinə öldürülən Nərmin adlı kiçik qızcığazın faciəsindən xəbərsiz qalan yoxdur...

İtməsindən 45 gün sonra yandırılmış meyidi tapıldı. Ortada bir öldürülən varsa, tablonu tamamlamaq üçün bir də qatilə ehtiyac var. Ancaq bizim ödədiyimiz vergilərdən artıqlamasıyla faydalanan hüquq mühafizə orqanları uzun müddət idi qatili tapa bilmirdi...

Bizdən aldıqları pullara qarşılıq bizim təhlükəsizliyimizi və ədaləti təmin etmirdi...

 

Bir tərəfdən ictimai təzyiq, digər tərəfdən işin ölkə rəhbəri tərəfindən nəzarətə götürülməsi... Madəm qatili tapa bilmirik onu özümüz yaratmalıyıq... Axı vətəndaşlar bizə qatili tapmamız üçün əməkhaqqı ödəyir…

Beləcə 45 gündə izinə də düşülməmiş qatil iki saat içində yaradıldı. Yaradılışında müasir texnikadan, xüsusilə elektrikli alətlər sahəsində qazanılmış bütün nailiyətlərdən istifadə edildi…

Qatilmi lazımdı? Buyurun sizə qatil... Lazımdırsa ikicə saata birini də yaradaq... “Asan Qatil” xidməti…

 

Yarımçıq ictimai təzyiq “qatili” tapmağa yetdi, ancaq ölkəmizin ədliyyə sistemindəki qeyri-şəffaflıq bu adamın həqiqətən qatil olub-olmadığını təsbitə imkan vermədi...

Şərq cəmiyyətinin növbəti yarımçıq addımı... Qatilin tapılması üçün ictimai təzyiq əmələ gətirib, tapılan “qatilin” həqiqi qatil olub-olmadığıyla maraqlanmamaq...

 

Uzun müddətdə tapılmayan qatilin iki saata tapılması, vəkillərin məhbusa işgəncə edilərək ifadə alındığı haqda açıqlamaları, hətta öldürülən qızın yaxınlarının bu adamın qatil olduğunu qətiyyətlə rədd etməsi bir işə yaramadı... Bütün bu şübhələrə rağmən məhkəmə prosesi qapalı keçirilir...

Başqa sözlə bir məzlumun qatilini axtararkən, başqa birini diri-diri basdırdılar...

Bütün bunlar baş verərkən əsl qatil yəqinki kənd çayxanasında çay içərək bu klounadanı izləyir... Hətta vicdanının təziqiylə polisə gedib etiraf etsə kimlərinsə paqonları sökülməsin deyə döyülərək öldürülər...

 

Uşağın qatili bəlli olmasa da, qətl boynuna qoyulanın qatili bəllidir... Səriştəsiz, qeyri-şəffaf hüquq mühafizə orqanları, çürümüş ədliyyə sistemi...  

Sistemin bu çürümüşlüyü ədalət tələb edən cəmiyyəti də öz zülmünə ortaq etdi... Öldürülüb basdırılan birinin qisasına təsadüfü qurbanı diri-diri basdıraraq...

Ölkə həbsxanları müxtəlif cinayətlərlə şərlənərək diri-diri basdırılan insanlarla dolub daşır... Və hər bir ölkə vətəndaşı bu “Asan Qatil” xidmətinin qurbanı olmaq üçün potensial namizəddir…