Bu mövzudakı ismarıc sayı: 127

[Usuli]

Fərqinə Varılmayan Çevrilişlər

 

Dünyada demək olar ki, Siyasi, Mədəni, Hərbi yollarla daxildən çevrilişə məruz qalmayan heç bir toplum olmayıb. İslam toplumu da bu ümumiləşdirmədən kənarda deyil.

Müsəlmanların elmi liderliyi yaxından tanıdığın zaman, insan olduğundan şübhə edəcəyin cüvəllağılar tərəfindən ələ keçirilib.

Dünyadan üz çevirmək prinsipi üzrə qurulmuş Sufilik dünyaya ibadətlə məşğul olanların əlinə keçib.

Cihad sahəsi səmimi mücahidlərin qanı üzərindən hakimiyyətə addımlayan quldurların çevrilişinə məruz qalıb.

Müsəlman ailələr də qadınlar tərəfindən reallaşdırılan və bir çox ölkədə dövlət programıyla dəstəklənən "səssiz çevrilişlə" ailə liderliyi ələ keçirilib.

Lakin bizim digər topluluqlardan önəmli bir fərqimiz var. Bizlər mövqeyləri geri almaq bir tərəfə, daha çevrilişə məruz qaldığımızın fərqində deyilik...

Fərqinə varılmayan xəstəlik isə müalicə edilə bilməz...
 

[Usuli]

Əvvəl Belə Deyildi...

 

Hər birimizin sosyal həyatda duyduğu bir söz var: Əvvəl belə deyildi...

İslama gəldikdən sonra da bu mənalı, bənzəri sözlər eşidirik... Sələfin zamanında belə deyildi...

Hər gələn nəsil düşünür ki, insanlıq tarixi ancaq müsbət örnəklərdən ibarətdir və zəmanə məhz onların zamanında korlanıb.

Lakin həqiqətdə bu belə deyil. İnsanlıq tarixi ilk insanlardan bəri dəyişməyib. İnsanlar Habil və Qabil zamanından bəri həsəddən bir birini məhv edir, Lut və Nuhun - Allahın salamı üzərlərinə olsun - xanımlarının xəyanətindən bəri xəyanət edir, Yusufun - Allahın salamı üzərinə olsun - zamanından bəri öz doğma qardaşlarını quyuya atırlar...

İslamın ən böyük rüknləri Peyğəmbərimizin vəfatından bir müddət sonra yıxılmağa başladı. İslam elə sələfin zamanında artıq yerlə bir edilmiş, ən böyük münkərlərin bünövrəsi atılmışdı. Hətta o cinayətlərdən bəzisi indi edilməyə çalışılsa, qarşı çıxılma ehtimalı daha böyükdür...

İşin sirri zamanda yox, insanın sahib olduğu vəhşi, xain, nankor təbiətdədir. İtaət əhli tənbəlliyə məğlub olduqda, üsyan əhli üstə çıxmış və yer üzündə "fitnə" qalmayana qədər salihləri əzmişdir... İnsanlıq tarixindəki qələbələr nadir istisnalar xaric, üsyan əhlinə aiddir... Salah əhli üzərinə düşəni etmədikcə belə də davam edəcək...

Bir sözlə əvvəldə belə idi, indidə belədir, gələcəkdə də belə olacaq...

[Muslih]

Ümmətin Təşkilatçılıq Bacarığı

 

Müsəlmanların bu sevincli günündə Məkkədən yeni bir xəbər gəldi... Əmələ gələn izdihamda yeddi yüzdən çox müsəlman dünyasını dəyişdi... Allah hamısını rəhmətinə bürüsün.

Səudiyə höküməti Həcc mərasimini kordinasiya edə bilmədiyi üçün, demək olar ki hər il Həcc ziyarətində bu cür biyabırçılıqlar yaşanır...

Təbii ki, olanların ilk sorumlusu bu mərasimi təşkildən sorumlu olan və bu təşkilat adı altında insanlardan vergi alan Səudiyə hökumətidir.

Lakin, problemin kökü dərindir. Bizlər bir ümmət olaraq nə günlük məişət, nə məscid, nə də Həcc səviyyəsində bədəvi sistemsizliyindən, kobud desək "ayrumluqdan" qurtula bilməmişik... Daha da acınacaqlısı, Ümmətin "liderləri" sayılan bir çox kimsənin bu cür anormallıqları qınamaq yerinə, mücərrəd başsağlığı və vəfat edənlərin necə bəxtiyar insanlar olduqları yönündə çıxışlarla kifayətlənməsidir. Hətta bəzi "alimlərimiz" arzusu Məkkədə ölmək olan insanlar haqqında hekayələr yazıb, bunu şəbəkədə paylaşırlar... Elə təşviq edici bir tərzdə yazırlar ki, insanın gedib Məkkədə bir qəzada öləsi, qəza səbəkarlarına da dərin minnətdarlıq edəsi gəlir...

Bir çoxumuz Həccdə olmamışıq. Lakin halımızın necə olduğunu görmək üçün ətrafdakı məscidlərə baxmaq yetərlidir. Oradakı işlərin təşkilinə, böyük məscidlərdəki insan axınının tənzimlənmə mexanizminə diqqət edin... Tamamən axara buraxılmış bir yanaşmadan başqa bir şey görə bilməzsiniz.

Çoxsaylı və böyük məscidləri olan İstanbulda bu xüsus daha çox gözə batır... On min, iyirmi min tutumu olan məscidə çıxış üçün 2 metr eni olan bir qapı qoyulur. Normal çıxışlarda belə qapı önündə izdiham yaranır... Yanğın və ya zəlzələ anında bu qapıdan çıxmaq üçün insanların bir birini nə hala gətirəcəyini, hər məsciddə neçə yüz insanın öləcəyini təsəvvür edirsinizmi?

Hər məscidin ortasında heç bir funksiyası olmayan, ağırlığı təqribən bir ton və asıldığı zəncirdən qırıldığı zaman yüz adamı param parça edəcək ölüm çilçıraqları... İstanbulun bəzi camilərində bu çilçıraqların ağırlığı 8 tona varır...

Uçacağı zaman minlərcə adamı özüylə aparacaq, yetərsiz dəstək olmadan məscid ortasına qədər uzadılmış daxili eyvanlar...

Sayılmayacaq çox bənzəri elementlərə bir də müsəlman toplumun hər şeyi tərsdən etmə vərdişini əlavə etsək zərərin miqyası ciddi mənada böyüyər...

Gəlin qəbul edək, dünyanı idarə etmək həvəsində olan bizlər hələ öz məscidlərimizi idarə edə bilmir, oradakı insan axınını belə idarə etməkdən, ən kiçik təhlükəsizlik tədbirləri almaqdan acizik...

Məscidlərimiz və təşkilatından sorumlu olduğumuz digər yerlər, bizim quracağımız dövləti necə idarə edəcəyimizin prototip bir modelidir...

İşlərin görülməsi asan olandan başlayır.... Gəlin ən yaxınımızda olan təşkilatsızlığı aradan qaldırmağa çalışaq... Məscidə girərkən ayaqqabılarımızı insan kimi rəfə qoymaqla başlayaq... İllərinizi bu problemin çözümünə versəniz bunu belə təmin edə biləcəyiniz sual altındadır... Çünki hələ çoxunuz istər bu yerlərin sorumluları, istər camaatı baxımından necə bir bəlayla üz üzə olduğunuzun fərqində deyilsiniz...
 

[Usuli]

Damcılara Ayrılmış İslam Ümməti

 

Yağmur yüklü buludlar ağır olur. Onlarca ton ağırlığı olan bu buludlar çox böyük dağıdıcı qüvvəyə sahibdir! Bu cür cisimlərin göydən düşməsi, şəhərləri yer üzündən siləcək qədər təsirli olardı…

Lakin, Allahın lütfü sayəsində bu kütlə, yer üzünə bir dəfədə deyil, çox kiçik zərrəciklər halında, səpələnmiş olaraq, ard – arda enir. Başqa sözlə bu kütlə həm üfüqi, həm də şaquli olaraq parçalanır və beləcə dağıdıcı güc, insanlar üçün bir xidmət vasitəsinə çevrilir.

Tək halda şəhərləri yox edəcək bu kütlənin, insanların xidmətinə girməsinə səbəb olan amil nədir? Potensial gücü, real köləliyə çevirən amil nədir?

Güc və zillət arasındakı həlledici amil, gücü zəifliyə, zəifliyi gücə çevirən PARÇALANMA və BİRLİK dir!

 

İslam Ümməti də yağmur buludu kimidir. Müsəlmanlar birlikdə olub, bir birilərini dəstəklədikləri zaman, düşmənlərini dağıdacaq qədər güclüdürlər.

Parçalanıb, bir birilərini yardımsız buraxdıqları zaman isə, başqalarına xidmət vasitəsinə çevrilərlər… Eynilə yağmur buludları kimi… 

 

 

[Usuli]

Qoyunların Çobanı Otarması

 

Peyğəmbərlər toplumun dünyəvi və uxrəvi islahı üçün göndərilir. Onlar, uca Allahın əmrləri gərəyi topluma lazım olan mövzularda danışar, onların qüsur və çatışmamazlıqlarını göstərərlər. Heç bir Peyğəmbər danışacağı mövzunu toplumdan soruşmamışdır. Xüsusən dinin təməlini təşkil edən, göndəriliş məqsədi olan məsələlərdə Peyğəmbərlər topluma yön vermiş və ya yön verməyə çalışmışlar. Lakin heç bir şəkildə öz dəvətlərinin təməlini, nələr haqqında danışacaqlarını toplumun sifarişi üzrə formalaşdırmamışlar.

Peyğəmbərlərin mənəvi mirasçıları sayılan alimlər də eyni şəkildə davranmaq məcburiyyətindədir. Ancaq bizlər günümüzdə bunun tam əksini görürük.

Topluma elm tələbələri yön vermir. Əksinə toplum onları istədiyi kimi yönləndirir. "Hansı mövzulara toxunulması gərəklidir" sualını toplum cavablayır. Qüsurları və ya xoşlarına gəlməyən bir həqiqət söyləndikdə o elm tələbəsinin "qələmi qırılır".

Bu nöqtədən sonra elm tələbələri iki qrupa bölünür. Toplumun rızası üçün hər şərtə boyun əyib, həqiqi vəzifəsini unudaraq kütlənin itaətinə daxil olanlar və bu boyunduruğu qəbul etməyərək, "qələmi qırılma" bahasına da olsa mübarizə aparanlar.

Peyğəmbərin mirasçısı olacaq kimsələr, toplumun boyunduruğuna girənlər yox, nəyin bahasına olursa olsun onların əksik tərəflərini söyləyib islaha çalışanlardır.

Mübarizə bütün Rəsulların ortaq olduğu bir yoldur. Əgər sizlər bir mübarizə içində deyilsəniz, deməli Peyğəmbərlərin yox başqalarının mirasçısısınız...
 

[Muslih]

Lupa və İslami Liderlər

 

Mərcək (Lupa) adlanan böyüdücü şüşəni bir neçə dəqiqə ərzində kağız və bənzəri maddələrə yönləndirsək, onların alışdığını görə bilərik.

Bunun izahı çox sadədir. Lupa, Günəşin dağınıq və insanlığın xidmətində olan şüalarını bir yerə toplayaraq, onlara yandırıcı bir güc qazandırır... Şüaları xidmət vasitəsindən yıxıcı gücə çevirir...

İslami liderlərin toplumdakı funksiyası mərcəyin funksiyası kimi olmalıdır. Dağınıq halda zillətdə olan fərdləri toplayaraq, onların potensial gücünü real gücə çevirə bilməlidir...
 

Bunu sadə bir misalla açıqlamaq istəyirəm. Türkiyədə şəhərlər arası nəqliyyat firmaları çoxdur və demək olar ki, bu firmalardan heç biri dincəlmə fasiləsinin namaz vaxtıyla uyuşmasına diqqət etmir... Yolçular əksər hallarda namazlarını hərəkət halında, avtobusların içində qılırlar. Milyonlarla namaz əhlinin olduğu bir ölkədə, Müsəlmanların dəyərləri niyə heç kim tərəfindən ciddiyə alınmır?

Cavab çox sadədir! Çünki bu milyonlar Günəş şüaları kimi səpələniblər... Əlli nəfərlik avtobusda bir neçə nəfərin fərdi olaraq namaz üçün dayanma tələbi ciddiyə alınmaz. Lakin, İslami liderlər bu insanların vəkili olaraq nəqliyyat  firmalarına aşağıdakı şəkildə bir ultimatumla müraciət etsələr, nəinki namaz üçün durma, hətta namaz qılanlara xüsusi güzəştlər belə əldə edərlər:

"Bizlər imzalarını gördüyünüz 300 min müsəlmanı təmsil edirik. Namaz vaxtı fasilə vermə gərəyi hiss etməyən firmaların boykotuna qərar vermişik və bütün bu insanlar bizim sözümüzlə boykot ediləcək firmalardan bilet almayacaqlar. Sizi hansı siyahıya alaq? Yaşılmı? Qaramı?"

Sizcə hansı nəqliyyat şirkəti yüz minlərcə müştərisini itirmə bahasına bu çağırışa mənfi cavab verə bilər?

Bu kimi hallarda toplum Günəş şüaları, liderlər isə bu şüaları bir nöqtədə toplayıb, güc qazandıracaq bir mərcəkdir. Bu lupaların nə zaman, hara və hansı şərtlərdə yönləndiriləcəyi gözəl hesablanarsa çox böyük müvəffəqiyyətlər əldə edilər...

[Usuli]

İslami Çalışmalar, Balanslaşdırma və Ümməti Qurtaracaq Adam

 

Ölkəmizdə yaşayan müsəlmanlar resurs zəifliyi səbəbilə qonşu ölkələr, xüsusən Türkiyədəki hocaları təqib edir, onların bir mənada təqibçisi olurlar. Hocaların təqib edilməsi özlüyündə mənfi bir şey deyil.

Lakin, müşahidə etdiyimiz qədərilə bizim müsəlmanlar bu hocaların və ya camaatların ideal bir çalışma sahibi olduqlarını, hətta İslamı hakim qılmanın məhz onların çalışmalarıyla gerçəkləşəcəyini düşünürlər...

Əlbətdəki bu çalışmaların faydaları çoxdur. Lakin, Türkiyədəki bütün bu hoca və təşkilatlar, İslami hədəfləri gerçəkləşdirməkdən çox uzaqdırlar və bunun təməl səbəbi onların hamısının tək yönlü inkişaf etməsidir.

Onlardan Məhmət Əmin Yıldırım kimi bəzi hocalar sadəcə Siyər və Səhabə həyatı üzərində ixtisaslaşmışdır, Əbu Bəkr Sifil kimilərinin fəaliyəti sadəcə akademik çalışmalardan ibarətdir, Alparslan Kuytul siyasi təhlillərə ağırlıq verərkən, Nurəddin Yıldız kimi hocalar mənəvi sahəyə ağırlıq vermişlər.

Bütün bu çalışmalar özlüyündə gözəl olmaqla yanaşı, müsəlmanların idrak etməsi vacib olan önəmli bir həqiqət vardır: Bu çalışmaların heç biri ayrılıqda İslamın hakim olması üçün yetərli deyil, bu işdə sadəcə bir parçadırlar.

Nurəddin Yıldızın mənəvi möhkəmləndirmə dərsləri, Sifilin akademik çalışmaları təşkilatlanma olmadan bu mənada heç bir nəticə verməyəcəyi kimi, Alparslan Kuytulun təşkilatlanma və siyasi analizləri, camaatdakı ciddi elmi və kadr boşluğuyla bərabər heç bir nəticə verməyəcək.

Bu çalışmaların heç biri ayrılıqda hədəf gerçəkləşdirəcək qədər çox şaxəli deyil. İslam isə ancaq tələb edilən çox şaxəli, balanslaşdırılmış bir çalışmayla hakim qılına bilər. Təşkilatlanması olan, akademik və mənəvi sahədə çalışan, yetərli siyasi, iqtisadi, hərbi kadrlara sahib, ciddi mali və insan qaynaqları olan və sanki bir saatmış kimi işləyən bir çalışmayla...

İnsanlar bu cür şaxəli çalışmalara başlamadıqca, nə Alparslan Kuytulun verdiyi siyasi konfransların, nə Nurəddin Yıldızın verdiyi mənəvi möhkəmləndirmə dərslərinin, nə də Əbu Bəkr Sifilin çalışmaları təməl problemimizi çözməyib, lokal çözüm olaraq qalacaq.

İslam nizamı qurmaq bir ev tikməyə bənzər. Tələb edilən daş, qum, sement, taxta, işçi qüvvəsi, ustalar və s. olmadan bir ev tikilmədiyi kimi, tələb edilən çox şaxəli çalışma olmadan İslam nizamı qurula bilməz, Müsəlmanlar bu zillətdən qurtula bilməz!

Nəticə etibarıyla, Müsəlmanların xəstəliyin fərqinə varıb, beyinlərini işğal etmiş "Ümməti Qurtaracaq Adam" mifindən qurtulması, real - çox şaxəli çalışmalara başlaması, bir vücudun orqanları kimi qarşılıqlı yardımlaşması vacibdir! 
 

[Usuli]

Cərh Tədildəki Bir Ədalətsizlik

 

Cərh və Tədil kitablarıyla tanış olanlar Fəxruddin Ər Razinin də qeyd etdiyi kimi, bu cür ifadələrlə qarşılaşa bilərlər: Filankəsin hədisi mərduddur. Çünki, Əli sevgisində irəli getmişdir.

Sahəsindən asılı olmayaraq həddin aşılması qınanacaq bir şeydir. Mən işin texnik yönündən, bu adamların hədisinin qəbul edilib edilməyəcəyindən bəhs etmək istəmirəm...

Lakin önəmli bir nöqtə üzərində durmaq istəyirəm. Ortada bir biriylə savaşmış iki şəxs var. Biri salehlərin lideri Əli bin Əbi Talib, digər Peyğəmbərin nassıyla baği, savaşılması halal olan, İslami idarəni krallığa çevirən, özündən sonra Peyğəmbərin övladlarını qətl edən bir fasiqi ümmətə calayan, cinayətləri saymaqla bitməyəcək Muaviyədir.

Əgər bir şəxsin sevgisində həddi aşmaq cərh səbəbi olsaydı, sözsüz ki sayılan cinayətlərin sahibini sevmənin öncəlikli bir cərh səbəbi olması lazım gələrdi. Salih birinin sevgisində həddi aşmaqmı, cani birisinin sevgisində həddi aşmaqmı daha çox qınağa layiqdir...?

Bu sadə məntiqə rağmən, cərh və tədil kitablarında "filankəsin hədisi mərduddur. Çünki, Muaviyə sevgisində irəli gedib" şəklində ifadəyə rast gələ bilməzsiniz. Hətta kitabların bir çoxunda Əhli Beytə zülm etməsi, Peyğəmbər ailəsinə düşmənçiliyilə tanınan kimsələrin nəql etdiyi hədislər mövcuddur...

Düşünürəm ki, bu davranış Rafizilərin zəlalətinə və həddi aşmalarına qarşılıq, başqa bir həddi aşma, ədalətdən uzaqlaşmadır.

Uca Allahın "Bir qövmə qarşı olan kininiz, sizi onlara qarşı ədalətsizliyə sövq etməsin" əmrinin tərk edilməsidir!  
 

[Usuli]

Kərbəla İctihadı

 

Bu gün Aşuradır. Beşinci kolonun salihlər üzərində nihayi qələbəsinin il dönümüdür...

Hər Aşurada olduğu kimi yenə Yezidə lənətlər, tənqidlər yağır... Lakin bu tənqidçilərin onu qınaması doğru deyil... Çünki, Yezid ictihad etmiş, ictihadında xətaya yol vermiş və bir savab qazanmışdır...

Bəli! Atası Muaviyə Mühacir və Ənsarın beyət etdiyi iki qanuni xəlifəylə Əli və oğlu Həsənlə savaşdığı halda ictihad edib, buna görə savab qazanırsa, "Xəlifə" olduğu halda ona qarşı baş qaldıran bir "xavaricin" öldürülməsi ictihad xətası olmağa daha layiqdir... Hətta xəta olub olmadığı müzakirə edilməlidir...

 

İkili standartın digər bir tərəfi isə, "Allah Hüseyni qətl edən Yezidə lənət etsin, lakin onu o məqama qılınc gücüylə beyət alaraq gətirən, Hüseynin qardaşı Həsəni və atası Əlini öldürməyə əzm edən Muaviyədən razı olsun" şəklindəki gülünc yanaşmadır...

Bütün bunlar vəhşi iti açıb küçəyə buraxana rəhmət oxuyub, təbiətcə vəhşi olan iti qınamaq qədər "məntiqlidir"...

"Kərbəlada Hüseyni yardımsız buraxan və hadisənin günahkarı Şiələrdi" məzmunlu dərslər verərkən, bir dəfə dönüb içinizdə gizlədiyiniz və vicdanınızı ağrıtmayan "Yezidi o məqama gətirənin heçmi günahı yoxdur?" sualına səmimi cavab verin...
 

[Usuli]

Xorasan, Qara Bayraqlar, Qara Çalmalar...

 

Hökümətlərin siyasi xəttinin Din üzərindəki yıxıcı təhrifatı, inkar edilməz bir faktdır. Siyasi hərəkatların tamamına yaxını, öz mövqeylərini gücləndirmək və müxalifləri zəiflətmək üçün dini motivlərə müraciət edərlər.

İslam dini də bu bəlaya məruz qalmışdır. Hədis sahəsindəki boşluqdan yararlanan siyasilər, bu məqsədlə müxtəlif hədislərin uydurulmasını təşkil etmişlər.

Bu hədislər ortalama bu məzmundadır: "Filan yerdən qara bayraqlılar çıxacaq, onlara qoşulun", "Yer üzünün ən xeyirli qulları Şamda toplanmışdır", "Şam əhli müzəffərdir", "Məşriq əhli Allahın xəzinəsidir, qara bayraqlılar ordan çıxacaq"...

Eyni zamanda bu kimi hədisləri uyduranların müxalifləri də boş durmamış, bunlara zidd hədislər uydurmuşlar.

 

Hicrətin 200 cü ilində vəfat etmiş Dirar bin Amr, hədis əhlinin Ümməti parçalanmasındakı önəmli rolundan bəhs edən "Kitabut Təhriş" adlı əsərində bu qəbildən bir çox hədisi, ziddləriylə bərabər zikr etmişdir. Bu kimi hədislərin bir çoxu, Abbasi - Əməvi mübarizəsinin meyvələridir...

Bununla yanaşı Qəzvin, Kirman, Yəmən, Mərv, Asqalan kimi müxtəlif bölgələrin fəzilətiylə bağlı bir çox hədis uydurulmuşdur.

Hətta Zahiruddin Muhəmməd Babur, Oş şəhərinin fəziləti haqqında müstəqil bir risalə təlif edərək, içində "bu şəhərdə vəfat edənlərin qəbr əzabı görməyəcəyi" şəklində hər cür lüzumsuz rəvayətləri toplamışdır...

 

Bu qəbildən olan rəvayətlərin əksəriyyəti ümumiyyətlə sənəd baxımından yararsız olub, müzakirəyə belə çıxarılmamalıdır.

Bunlardan bir çoxu vaqiə tərəfindən yalanlanmışdır. Bunun ən bariz örnəyi Şam hədisləridir. Biz Şam əhlini müzəfər yox, bir birinin arvadını cariyə alacaq qədər fitnədə boğulmuş görürük...

Sənədləri sağlam olanlara gəlincə, bu kimi hədislər məna baxımından heç bir fayda ifadə etmir! Çünki haqq əhlini batil əhlindən ayırmaq üçün başlarındakı çalmanın və ya daşıdıqları bayrağın rənginə baxılmaz. Bu bir absurddur. İstənilən firqə asanlıqla bu əlamətlərə bürünə bilər. Bu kimi şeylərin ayırıcı əlamət olaraq göstərilməsi, tərəzi edilməsi, haqla batilin qarışmasından başqa bir işə yaramaz. Allahın elçisi bu cür absurd şeylərdən uzaqdır!

 

Müsəlmanlara düşən, bu mövzuda Dinin sağlam prinsiplərinə sarılmaq, haqq əhlini batil əhlindən bu qaydalara görə seçməkdir.

Bütün Şəri qaydaları bir kənara ataraq, sübut və məna baxımından işə yaramaz üç - beş hədislə hərəkət edənlər, daima gülüş obyekti olacaqlar...

Daha bir neçə il öncə "Xorasan hədisində qəsd edilən qara bayraqlılar Talibandır" deyə Əfqanıstana axın edənlərin, bu gün İŞİD in bayrağındakı qaranın tonunu daha tünd görərək, onlara qatılıb, "hədislərdə qəsd edilən Talibanı" kafir sayması kimi...
 

[Usuli]

Cahiliyyədə Qazanıb, İslamda Xərclədiklərimiz

 

İslam dünyasında ciddi kadr sıxıntısı var. Lakin bəzən müəyyən ixtisasa sahib olan insanlarla qarşılaşırıq. Belələri az da olsa, varlıqları sevindiricidir.

Lakin onlara bu ixtisasa necə yiyələndikləri haqda sual verdikdə, aldığımız cavab bizi problemin köklərinə aparır... adətən birinə "qardaş sən yaxşı həkimsən" dediyimiz zaman, "cahiliyyədə oxumuşdum, öyrənmişdim" cavabını alırıq.

 

"Mən cahiliyədə oxuyan, öyrənən biri deyildim. İslama gəldim, Ümmətin problemlər içində boğulduğunu gördüm və İslamdaykən işin bir tərəfindən tutmaq üçün həkimlik oxudum" deyən neçə müsəlman tanıyırsınız?

Elə bir şəkildə müsəlman olmuşuq ki, qazandığımız faydaların çoxu cahiliyyəmizin mirasıdır... İslamda öyrənmək, qazanmaq yerinə, cahiliyyədə qazandıqlarımızı xərcləyirik və qazanmadan, bir ucdan xərcləməyin sonu iflasdır...
 

[Usuli]

Çox Evlilik və Hər Şeyin Suyunu Çıxarma Adətimiz

 

Müsəlmanların halını müşahidə edən hər ağıl sahibi, belə bir tendensiyanın fərqinə varar: Bizlər hər işin suyunu çıxarmağa meylliyik. Bu "suyunu çıxarmaların" bir çoxu nəticədə topluma zərər verir. Məsələn ölkə rejimini diqqətə almadan, İslam dövlətindəymiş kimi davranmalar səbəbilə bir çox məscid bağlanması bunun örnəyidir.

 

Növbəti "suyu çıxarılan" məsələrdən biri çox evlilikdir. Kişinin 4 qadınla eyni vaxtda evli olması İslam Şəriətinin icazə verdiyi bir şeydir.

Lakin, ölkəmizin müsəlmanları, bunuda üsuluna uyğun, səs küy qaldırmadan edə bilmirlər. Hər gün "filankəs 3 cü xanım alıb, sonrada hamiləykən küçəyə atıb" tərzində və bənzəri xəbərlərlə qarşılaşırıq... Müsəlmanların ikinci, üçüncü, dördüncü xanımlarının problemləri polisə və məhkəməyə qədər gedir. Bu kimilərin qeyri adekvatlığı ucbatından məsələ get gedə diqqət mərkəzinə düşür.

 

Halbuki diqqətlə incələsəniz bu cür ailə quran istər kişilərin, istər qadınların bir çoxu nəinki multi, heç normal tək evliliyə belə yararlı deyillər. Həm mənən, həm maddi olaraq...

 

Bu sahədə "suyunu çıxarmalar" nəylə nəticələnə bilər?  Bəzi qonşu ölkələrdə, məsələn Türkmənistanda ikinci xanımlar Cinayət Məcəlləsinin "fahişəlik" maddəsiylə beş il həbs edilir.

Düşünürəm ki, bəzi müsəlmanların bu sahədəki özbaşınalığının ölkəmizdə də bənzəri fəsadlarla nəticələnməsi heç də uzaq ehtimal deyil...
 

[Usuli]

Haqqı Təsbit, Haqq və Haqq Uğrunda Mübarizə

 

Uca Allahın öz Kitabında təqib etdiyi bir tərtib var. Öncə haqqın təsbit yollarına irşad edər, “atalar dini” kimi şeylərin ölçü olmadığı ortaya qoymaqla yanaşı, nəyin dəlil olacağını göstərər.

Sonra çox sayda dəlillər zikr edərək haqqın nə olduğunu isbatlayar.

Üçüncü mərhələdə haqq uğruna aparılacaq mübarizə, başqa sözlə haqqın əhkamlarından bəhs edər.

 

Lakin Dini anlamaqdan uzaq “şeyxlərin” tədrisi isə tamamən fərqlidir. Öncə haqq uğruna düşmənçilik etmək öyrədilər... Beləcə daha haqqın nə olduğunu bilməyən, ortalama ildə bir dəfə abonəymiş kimi yeni fikir mənimsəyib, köhnə qabığından təbərrü edən cahilləri müsəlmanların üstünə salarlar.

İldə bir dəfə “haqq” dəyişmələrinin səbəbi isə, şeyxlərin özünün belə haqqı təsbit tərəzilərindən xəbərsiz olmasıdır...

Ən önəmlisi isə, bu təkər sona qədər bu şəkildə dönəcək... Bizi bundan kənar tutan Allaha sonsuz həmd olsun!
 

[Usuli]

Fərin Əsl Üzərindəki Qələbəsi və ya Robotun Öz Sahibini Proqramlaması

 

Müsəlmanlar olaraq ölçümüz Şəriətdir. Şəriətin ucaltdığını ucaldar, alçaltdığını alçaldarıq.

Məsələn, Şəriət Səhabələri və ya Salihləri ümumilikdə ucaltmışdır. Burada Şəriət - əsl, Səhabə və Salihlər fərdir. Fər, əslə uyğun olmaqla ucaldığı üçün, əslə müxalifət etməklə dəyərini itirər.

Başqa sözlə, ucaldılan hər sinif, Şəriət budağının üzərində oturmuşdur. Öz oturduğu budağı kəsdiyi zaman, oradan yıxılması qaçınılmazdır! Lakin, reallıqda işlər tamamən əksinə cərəyan edir...

 

Allah, vəliləri ucaltmış onlara məqam vermişdir. Daha sonra “vəli” adı verilən kimsələrdən bəziləri, Şəriətin ən möhkəm hökmlərini tapdalamışlar. Biz, fər olan bu vəliləri əslə ərz etmək yerinə, Şəriəti vəlilərlə ölçməyə, əsli fərə ərz etməyə başladıq... Bu ölçüsüzlük o qədər irəli getdi ki, “filan iş haram olsaydı vəli onu etməzdi” şəklində nəzəriyyələr ortaya çıxdı. “Vəli” adlanan şəxs, Şəriətin bütün hökmlərini ayaq altına alsa belə, Şəriət onu ucaltdığı üçün dəyərli olmağa davam etdi...

 

Eyni şəkildə Səhabələr bir fər, Şəriət isə onları ucaldan əsldir. Onlardan bəziləri əslə müxalifət etsələr, Şəriəti yıxacaq günahlara bulaşsalar belə, qüdsiyyətləri davam edir. Çünki, yıxdıqları Şəriət onları ucaldıb...

Bir çoxunuzun inanmaqda tərəddüd edəcəyini bildiyim üçün, Allaha and içərək deyirəm: Bu ölçüsüzlüklə insanları o hala gətirmişlər ki, onlardan birinin bu sözləri dediyini eşitdim: “Əgər Səhabələr Peyğəmbərin xanımlarını zorlamış olsaydılar belə, bizim onlara söz demə haqqımız yoxdur. Çünki, uca Allah onları təqdis edib...”

Günümüzdə bəzi səhabələrin yıxıcı davranışlarının, məhz “Səhabə Müdafiəsi” adı altında edilməsi, bu anormallığın təzahürüdür.

Bizdən öncəki ümmətlərin, ayələrdə xəbər verildiyi üzrə öz alimlərini Rəbb etmələri də, fərin əsl üzərində qələbəsinin bir örnəyidir. O Şəriətlər, öz ucaltdıqları kimsələr tərəfindən məhv edildi. İnsanlar fəri əslə ərz etmək yerinə, əsli fərə ərz edib, öz dinlərini təhrif etdilər.

 

Bu edilənlər eynilə robotun öz sahibini proqramlamağa çalışması kimidir. Şəriət hansısa bir sinfi nə qədər ucaldarsa ucaltsın, uşağın öz anasından daha yaşlı ola bilməyəcəyi kimi, o sinif Şəriətdən üstün ola bilməz! Şəriət tərəzisinə sığmayacaq qədər böyük ola bilməz!

 

Əslin fərə ərz edilməsi, Dinin təhrifi üçün açılmış ən böyük qapıdır!
 

[Usuli]

Rafizi və Nasibi Şəhadəti

 

Rafizilərlə Nasibilər arasındakı önəmli bənzərlik: Hər ikisi kəlimeyi şəhadətə şəxsiyyət sevgisi əlavə etmişlər.

Rafizilərin əlavəsi:

أشهد أن علياً ولي الله

Şahidlik edirəm ki, Əli Allahın vəlisidir.

 

Nasibilərin əlavəsi:

أشهد أن معاوية خال المؤمنين

Şahidlik edirəm ki, Muaviyə möminlərin dayısıdır.

 

Lakin arada bir fərq var. Rafizilər bunu Azana əlavə ediblər. Sıra nasibilərdədir…

[Usuli]

Peyğəmbərin Surətinə Girə Bilməyən Şeytan Onun Diliylə Danışarmı?

 

Daha öncələri yuxulardan adətən tasavvuf əhli istifadə edərdi. İndi isə, meydana özünü tövhid davasına nisbət edənlər də girdi... Tələb-Təklif qaydası...

Biriləri yuxuda Peyğəmbəri görür və ondan üç gün sonra Kobanini ələ keçirəcəklərinə dair məlumat alır.

Bir digəri yuxuya dayanaraq Peyğəmbəri mitinqə gətirir... Gətirmişkən oradakı polislərə xəbərdarlıq etməmələri çox yanlış davranışdır... Çünki, polis Peyğəmbərin orada olduğunu bilmədiyi üçün mitinqi güc yoluyla dağıda bilərdi...

Yuxular saymaqla bitmir... Peyğəmbəri görən hər kəs, ondan bir şeyin müjdəsini alır... Etiraz edənlərə isə hədis xatırladılır: Məni yuxuda görən görmüşdür. Çünki, Şeytan mənim surətimə girə bilməz...

 

Bu sözləri dedikləri halda Şeytanın Allah surətinə girə biləcəyinə inanan bu insanlara nə deyilməlidir?

Əgər Şeytanın Peyğəmbərin surətinə girməsi mümkün deyilsə, Peyğəmbərlərin yalan danışmasının imkansızlığı bundan çox çox möhkəm bir etiqad əsasıdır.

Əgər yuxuda Peyğəmbər sizi üç gün sonra Kobanini almaqla müjdələyir və Kobanini siz yox Komunist Kürdlər alırsa, bu halda Peyğəmbərin insanlara yalançı vədlər verdiyi nəticəsi çıxar...

Peyğəmbərlər isə əsla yalan danışmaz... O zaman yuxularınızı və yuxu anlayışınızı bir daha nəzərdən keçirin...

Əhməd bin Hənbəlin vəfatının, hər batil firqədən 20 min insanın İslama girməsinə səbəb olduğuna inanan bu insanların imanıyla oynamayın!
 

[Usuli]

 Elm Tələbi və ya Silah Gəzdirmə Hüququ

 

 

İnkar edilməz bir faktdır ki, hər elm tələbəsi toplum üzərində müəyyən bir nüfuza sahib olur. Az və ya çox... Elm bir mənada silahdır və hər bir tələbə bir mənada öz cahilliyi və nəfsi istəklərə qapılması nisbətində toplum üçün təhlükə ərz edir...

Elm bir silahdırsa, silahı pis olanlara vermək sadəcə fəsadı artırmaqdır. Tərcübədə dediklərimi tətbiq etmək çox çətin olsa da, nəzəri olaraq bəzi qaydaların qoyulması mümkündür. Məsələn mənim əlimdə imkan olsa idi, elmə can atan insanları çox sıx yoxlamalardan keçirər, “layiqlik sertifikatı” olmayan kimsələrin müəyyən elmlərə yiyələnməsinə əngəl olardım.

Dünyəvi bir örnək verəcək olsaq, Türkiyədə vətəndaşların silah daşımasına icazə verilir. Lakin bunun üçün müəyyən şərtlər vardır. Bu sertifikatı əldə etmək istəyən kimsələr öncəliklə buna ehtiyacları olduğunu isbatlamalıdırlar. Şəxsin “məhkumluq” keçmişinə mütləq baxılır, bir çox psixolojik testdən və çarpaz sorğudan keçirilir...

Bizim İslami mühitdə isə, silah daşıma izni – yəni elm alma izni hər kəsə verilir. Mühitimizdə işlənən çoxsaylı Dini cinayətlərin təməl səbəblərindən biri məhz budur... Bekarçılıqdan küçə tinlərində lətifə danışan kimsələri Ərəb ölkələrinə təhsil almaq üçün göndəririk və onların hər biri əlinə silah verilmiş bir cani olaraq üstümüzə qayıdır... 
Hər yanına gələnlə rəsim çəkdirən Türk hocaların da bu işə diqqət göstərməsi lazımdır. Çünki, rəsimdəki əli blaknotlular, bu rəsimlərlə “silah gəzdirmə hüququ” qazanırlar... Bu isə, körpələrin əlinə silah verməkdir...

 

[Usuli]

Gəmilərin Savaşı və Gəmini İçdən Dələnlər

 

İslam və küfrün savaşını aşağıdakı təmsillə örnəkləndirə bilərik:

Ümmətin halı, Rəsulullahın hədisdə qeyd etdiyi kimi, bir gəmidə səyahət edənlərin halına bənzəyir.

İslam və küfr, su üzərindəki iki fərqli gəmidir. Bunlar qarşılıqlı olaraq bir birinə toplardan atəş açırlar. Atılan toplar gəminin dəlinməsinə səbəb olur…

Lakin, İslam gəmisindəki dəlikləri açan sadəcə qarşıdan atılan toplar deyil... Paralel olaraq, müsəlman kimi gəmiyə minənlərin bir qismi gəmini içəridən dəlir… Fərqində olaraq və ya olmayaraq…

 

Hər bir dövlətin, toplumun, dini axımın, xarici düşmənləri olduğu kimi, daxili düşmənləri də vardır.

Lakin, düşmən deyilincə insanların ağlına adətən xarici düşmənlər gələr. Bunun bir çox səbəbi vardır. Çünki insanlar mübarizədə bütün diqqətlərini xaricə yönəldər, ümumiyyətlə içdən bir təhlükə gözləməzlər. Belə bir təhlükədən xəbərdar olsalar belə, daxildəki düşmənlərin gizli və hiyləgər davranması, xoş məqsədlərin arxasına gizlənməsi səbəbilə bu real təhlükəni fərq etməzlər.

Etdikdən sonra belə, "Ümmətin birliyi" və bənzəri içi boş, şüardan ibarət olan nəzəriyyələrin təsiri nəticəsində daxili düşmənlərə qarşı lazım olandan daha yumşaq davranarlar. Nəticədə fəthlər çöldən yox, içəridən reallaşar... Yer üzündə fitnə qalmaması üçün mübarizə edən toplum, bu mübarizənin səmərəsini öz içindəki fitnə mərkəzlərinə təslim etməli olar...

Beləcə “Yer üzündə fitnə qalmayana qədər savaşın” əmrini reallaşdırmaq bir yana, öz əllərimizlə fitnəni hakim qılmaq üçün savaşarıq…

Gəmini içəridən dələnlərə qarşı yumşaq davranış, onların bu işinə əngəl olmamaq, hansı şüarın arxasında gizlənməsindən asılı olmayaraq, gəminin batmasıyla və gəmidəki hər kəsin məhviylə nəticələnəcək...

Əgər İslam tarixini bu prizmadan incələsək, bu Ümmətin başına gələn bəlaların böyük əksəriyyətinin gəmini içəridən dələnlərdən qaynaqlandığını təsbit edərik. Hətta xarici düşmənə qarşı məğlubiyyətlər belə, onların gəmi divarlarını içdən incəltməsinin nəticəsidir...

 

Xülasə: Əgər məqsədimiz gəmini batmaqdan qorumaqdırsa, küfr gəmisindən atılan toplara qarşı tədbir aldığımız kimi, gəminin içdən dəlinməsinə qarşı da tədbir almaq məcburiyyətindəyik… Gəmiyə xaricdən atılan toplar üst qismi dəldiyi halda, içdən açılan dəliklər daha dərində və daha təhlükəli olur… Bizlər bütün diqqətimizi qarşı tərəfdən atılan toplara vermişkən, iç dəlicilər rahat bir şəkildə öz işlərilə məşğuldurlar…

Hər iki düşmənin də hədəfi gəmini dələrək batırmaqdır. Hədəfləri eyni olan hər iki düşmənə, əhkamları fərqli olsa belə, eyni münasibət göstərilməlidir.

İç dəlicilərə qarşı göstərilən yumşaqlıq şəfqət sayıla bilməz. Çünki içəridəki azsaylı bu qrupa göstərilən "şəfqətin" nəticəsində bütün gəmi əhli məhvə sürüklənir... Dolayısıyla içimizdəki "qəbr əzabından qoruyan kəfən, yuxuda Peyğəmbəri göstərən tərlik satanlara" qarşı bu "şəfqət", Ümmətə qarşı işlənmiş ən böyük qəddarlıq və cinayətdən başqa bir şey deyil.
Gəmiyə minmək istəyənlərə rədd cavabı verə bilməsək də, onları davranışlarına görə sinifləndirib, təhlükəli olanlarını stratejik nöqtələrdən uzaq tuta bilərik... Bu da bir mübarizə üsuludur... 

Uca Allahın aşağıdakı ayəsinin irşadı üzrə, həm gəmini çöldən dələn kafirlərlə, həm də içdən dələn münafiqlər və bənzərlərilə cihad edilməlidir:

 

يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ

 

“Ey Peyğəmbər! Kafirlərlə və münafiqlərlə cihad et! Onlarla sərt davran!” (Ət Tövbə: 9/73)

[Usuli]

İskəndərin Filləri

 

Tarixdə “Böyük İskəndər” olaraq tanınan Makedonyalı Aleksandr, Fars dövlətini yıxdıqdan sonra, öz ordusuyla Hindistana doğru yönəldi.

İskəndərin Hindlilərlə savaşı, digərlərilə savaşdan fərqli oldu. Belə ki, Hindlilər ordunun önünə döyüş üçün əhliləşdirilmiş fillər yerləşdirmişdilər. Hər filin üzərindəki kabində isə, bir neçə oxçu da vardı.

İlk döyüşdə, İskəndərin yorğun ordusu xeyli itki verdi. İskəndər məsələylə əlaqəli məşvərət etmək üçün önəmli savaş liderlərini və filosofları topladı. Uzun sürən məşvərətdən sonra, hadisələrin gedişatını tamamilə dəyişdirəcək bir qərar aldılar.

Tuncdan içi boş insan fiqurları töküldü. Bu heykəllər İskəndərin ordusunun ön sırasına düzüldü və hər birinin içi atəşlə isidildi.

Hindlilərin filləri bu fiqurları insan zənn edib, xortumlarıyla qamarlamaq istədikdə yanmanın verdiyi ağrıyla dönüb geri qaçmağa başladılar...

Geri qaçarkən, ordunun ən elit birliklərini tapdalayaraq əzdilər... Beləcə Hind ordusunun qalibiyyət mövzusunda ən çox ümid bağladığı fillər, məğlubiyyətin ana elementinə çevrildi... Hindlilərin əlindəki ən böyük güc ikən, İskəndərin əlindəki ən böyük gücə çevrildi...

 

İslami toplumun bir qismi də Hindlilərin filləri kimidir... Əslində onları İskəndərin filləri adlandırmaq daha doğrudur. Çünki, nəticədə qalibiyyətinə səbəb olduqları kimsə İskəndərdir...

Bizim İslami ortamdakı fillər də eyni şəkildə özlərini mətin mübariz olaraq göstərərək, irəli gedərkən, ağızları azacıq yandıqda, heç çəkinmədən geri dönüb, müsəlmanları tapdalaya bilirlər... Bunu edərkən ən salih şüarların arxasına gizlənməkdən də çəkinmirlər...

Bu səbəblə, İslam dünyası ordunun önünə qoyduğu fillərin seçiminə xüsusi diqqət göstərməli, layiq olmayan heç kimi o sıralara yerləşdirməməlidir...

Ordunun önünə güvəndiyimiz, sınaqdan kemiş fillərimizi yerləşdirərkən, özünü isbatlaya bilməmiş filləri ən arxaya yerləşdirməliyik... Beləcə dönüb geri qaçdıqları zaman kimsəni əzməmiş olarlar...

[Usuli]

Holoqrafik Personajlar və ya “Şişmə İmamlar” Sindromu

 

İllər öncə bir film izləmişdim. İsmini xatırlamıram… Qrafik mütəxəssislərindən biri, həqiqətdə  olmayan bir şəxsin holoqrafik görüntüsünü yaradır. Uzaqdan idarə edilən bu xəyali şəxs xalq arasında böyük bir populyarlıq qazanır. Bu anormal populyarlıqdan narahat olan qurucu, öz personajını nüfuzdan salmaq üçün tədbirlər paketi hazırlayır… Personajını müxtəlif hallara salır… nəhayət donuzlarla bərabər zibil yeyərkən görüntüləyir…

Lakin bu tədbirlər nəinki bu xəyali personajı nüfuzdan salmaq, onun fəzilətinə fəzilət qatır… Hər kəs onun donuzlarla yemək yeyəcək qədər təvəzökar olduğundan bəhs edir və ona daha çox hörmət edirlər…

 

Bu filmin bənzərini biz həyatımızda yaşayırıq… İnsanlar özlərinə xəyali “şişmə imamlar” düzəldirlər… Onların həyatı nağıl qəhramanlarının həyatı kimi uydurma hekayələrlə bəzənir… Bu “holoqrafik imamlar” haqla batilin ayırıcısı səviyyəsinə yüksəldilirlər…Onların söylədiyi hər sözdə, hətta ən boş sözlərdə hikmət axtarış ekspedisiyaları təşkil edilir…

Bu “imamları” tənqid edənlər, öz əllərilə öz qəbirlərini qazmış olurlar… Sözün düzü mən özüm də belələrini tənqiddən çəkinirəm. Ona görə yox ki, kimlərsə bizə müxtəlif adlar qoyar… Onların qoyduğu və qoyacağı hər adı ayağımızın altına aldığımızı – Allaha həmd olsun – dəfələrlə isbatlamışıq…

Qorxum tamamən fərqli yöndədir… Hansısa “imamın” zəlalətini isbat etmək üçün, məsələn filankəsə görə Allahın çəki olaraq bu qədər ağırlığı var dediyimiz zaman, “imamın” nüfuzuna xələl düşməsi bir tərəfə, avam kütlə bu görüşü “Allahın ağırlığı” mövzusunda bir rəy olaraq qəbul edir… Zəlalətə misal verdiyimiz şey, tam əksinə fəzilətə dönür və tablo bu şəkildə olur: Əhli Sünnət Allahın ağırlığı haqda ixtilaf edib, filan imam Allahın filan ağırlıqda olduğu görüşündədir…Sələf imamları Allahın qaçma sifəti haqqında ixtilaf edib, filan imam Allahın qaçacağı görüşündədir…

Beləcə zəlalət göstəricisi olacaq bir rəy, artıq imamların ixtilafı olaraq zikr edilir… Eynilə filmdəki saxta personajın donuzlarla yemək yeməsinin, onu gözdən salmaq yerinə, təvazökarlığına bir dəlil sayıldığı kimi… Və beləcə sorğu mələklərini sıraya düzüb danlayacaq qədər böyük “imamlarımız” meydana çıxır…

Və bu problem, “Şişmə İmamlar” problemi sadəcə bizə məxsus deyil… Bir çox İslam firqəsinin bu dərddən əziyyət çəkir…