14) Sözü gedən "Muxtasarud Durris Səmin" adlı əsərə haşiyə yazanlardan Mərakeş qazisi Talib İbnul Hacc Əl Fasi (v. 1273 h/1857 m) "Şəfaət istə" sözlərinin izahında deyir:
واسأَلْ شفاعةً - أيْ اسألِ النبيَّ صلى الله عليه وسلم أن يشفَعَ فيكَ إلى موْلاك , فإنها مِن أهمِّ ما يُطلَب في هذا المكان
ومنَع بعضُ المبتدعةِ مِن ذلك وصرَّح بأنه شركٌ قائلا : التعلقُ بمخلوقِ في دفْعٍ أو جلْبٍ على غيرِ الطريقِ العاديِّ عبادةٌ له , وعبادةُ المخلوقِ شركٌ يُبِيحُ الدمَ والمالَ
قال : وإنما تُطلَب الشفاعةُ مِن الله بأنْ تقولَ : "اللهمَّ شفِّع فينا نبيَّك" ولا تُطلَب مِن غيرِه
ومِن أقوى الحجَجِ على هذا عندنا قوله تعالى { مَنْ ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلَّا بِإِذْنِه } , قال : وإذا كان رسولُ الله صلى الله عليه وسلم وهو سيدُ الشفعاءِ وصاحبُ المقامِ المحمودِ وآدمُ ومَن دونَه تحتَ لوائه لا يشفَع إلا بإذنِ الله , ولا يشفَع ابتداءً , بل يأتي فيخَرُّ للهِ ساجدًا فيحمَد على إنعامِه بمحامِدَ يعلِّمها إيّاه , فيقول له : " ارفَعْ رأسَك وسَلْ تُعْطَ , واشفَعْ تُشفَّعْ " , فكيف بغيره مِن الأنبياء و الأولياء ؟!
والجوابُ عن قولهم " التعلقُ بمخلوقِ في دفْعٍ أو جلْبٍ على غيرِ الطريقِ العاديِّ عبادةٌ له " , أنه ليس كلُّ تعلّقٍ بالأنبياءِ والأولياءِ على غيرِ الطريقِ العاديِّ عبادةً لغير اللهِ , للأنَّ العبادةَ شرعًا غايةُ التذلُّلِ والخضوعِ لِمَن يعتقِد له الخاضعُ بعضَ صفاتِ الربوبيةِ كما يُنبئ عنه مواقعُ استعمالِها في الشرعِ , فلا يكون المتعلقُ بهم مُشركا على أي وجهٍ كان تعلقُه , بل مَن تذلَّل وخضَع لغير اللهِ لاعتقادِه فيه الألوهيةَ أو إثباتِ شيءٍ مِن صفاتِه فيها كعبَدة الأوْثانِ والأصْنامِ فهو مشركٌ
ومن استغاث بنبيٍّ أو وليٍّ أو سأله الشفاعةَ أو توسَّل به أو دعا عنده أو تبرَّك بأثَرِه معتقدًا أنه لا يملِك نفعًا و لا ضرًّا وإنما يسأله ليُعاونَه بالدعاءِ والابتهال لقوّةِ الرَّجاءِ في القبولِ لا يكون مشركًا , بل ذلك مُنْتجٍ للاغتباطِ , مُوجبٌ للرِّبْحِ وللطاعةِ وكمالِ الإيمان
"... "Şəfaət istə" - yəni: Nəbidən – sallallahu aleyhi və səlləm – sənin üçün Rəbbindən şəfaət diləməsini istə.
Çünki Şəfaət, bu məqamda (qəbri başında) istənəcək şeylərin ən əhəmiyyətlilərindəndir.
Bəzi bidətçilər (Vəhhabiləri qəsd edir) bunu qadağan edərək, şirk olduğunu söyləmişlər. Səbəbini isə belə izah etmişlər: Bir zərərin dəfində və ya bir mənfəətin cəlbində ənənəvi olmayan bir yolla hər hansı bir məxluqa (ondan şəfaət istəmək surətilə) bağlanmaq ona ibadət etməkdir. Məxluqa ibadət isə, qanı və malı mübah qılan bir şirkdir.
Şəfaət ancaq Allahdan belə demən surətilə istənilər: "Allahım! Nəbini mənim üçün şəfaətçi qıl". Şəfaət Allahdan başqasından istənilməz.
Bizə görə bu dediyimizin ən güclü dəlillərindən biri Uca Allahın bu ayəsidir:
"Onun qatında izni olmadan şəfaət edəcək kimdir?" (Əl Bəqərə: 2/255)
Rəsulullah – sallallahu aleyhi və səlləm - şəfaətçilərin seyyidi, Əl Məqamul Mahmud sahibi olduğu, Adəm və digərləri onun bayrağı altında toplanacağı halda, Allahın izni olmadan şəfaət etməyəcək.
Həmçinin dərhal şəfaət etməyəcək, Əksinə Uca Allahın önündə səcdə edərək yerə qapanacaq, nemətlərinə görə ona öyrədəcəyi öygü şəkillərilə Ona həmd edəcək . Sonra Uca Allah buyuracaq: "Başını qaldır! İstə, istədiyin verilsin, şəfaət et şəfaətin qəbul edilsin!"
Elə isə digər Nəbilərin və Vəlilər necə olacaq?
Onların " Bir zərərin dəfində və ya bir mənfəətin cəlbində ənənəvi olmayan bir yolla hər hansı bir məxluqa (ondan şəfaət istəmək surətilə) bağlanmaq ona ibadət etməkdir" iddiasına cavabımız belədir:
Ənənəvi olmayan bir yolla Nəbilərə və Vəlilərə hər bağlanma şəkli, Allahdan başqasına ibadət deyildir!
Çünki, şərən ibadət - şəriətdə istifadə edildiyi yerlərin dəlalət etdiyi üzrə - boyun əyən kimsənin, bəzi rububiyyət vəsflərinə sahib olduğunu düşündüyü kimsəyə maksimum təzəllül və tabeçilik göstərməsidir.
Buna binaən bağlanması hansı formada olursa olsun, Nəbilərə və Vəlilərə (onlardan istəmək surətilə) bağlanan kimsə müşrik olmaz!
Əksinə kim bütlərə ibadət edənlər kimi, Allahdan başqasına o kimsənin ilah olduğu və ya onda Uca Allahın sifətlərindən bəzi sifətlər olduğu etiqadıyla təzəllül göstərib boyun əyərsə müşrik odur.
Kim onun (müstəqil olaraq) fayda və zərər verməyəcəyini bilərək, sadəcə duasının məqbul olduğu çox umulduğu üçün onu öz dua və yalvarışlarıyla dəstəkləsin deyə bir Nəbidən və ya Vəlidən kömək istəyər və ya şəfaət diləyər və ya onunla təvəssül edər və ya onun yanında dua edər və ya onun qalmış əşyalarıyla təbərrük edərsə müşrik olmaz.
Əksinə bu sevinclə nəticələnən, (uxrəvi) qazanca, itaətə və imanın kamilliyinə səbəb olan bir şeydir.
(Bundan sonra Vəhhabilərin iddialarına dəlil zənn etdikləri Bəqərə - 255 ayəsini anlamaqda düşdükləri xətanı izah edərək, o mövzudakı şübhələrinidə dəf edir)."
Qaynaq: Talib İbnul Hacc Əl Fasi: Haşiyətun alə Muxtasarid Durris Səmin: 2/132
Mətbəatu Salih Murad Əl Hilali: 1348
15-16) "Əl Murşidul Muin" adlı kitabın digər bir şarihi, zamanının böyük alimi Əhməd bin Əl Bəşir Əş Şinqiti (v. 1276 h/1859 m) "Mufidul İbəd" adlı şərhində, müəllifin "Şəfaət istə" sözlərinin şərhində İmam Malikin Xəlifəyə şəfaət istəməsini əmr etdiyi məşhur hekayəsini, Qurtubi və İbn Kəsirdəki məşhur Utbi qissəsini zikr etdikdən sonra, Maliki alimlərindən olan Yusuf Əd Dəcəvidən nəqlən deyir:
وقد سُئل الشيخُ يوسفُ الدَّجَوِي عن طلبِ المعونةِ مِن نبيٍّ أو وليٍّ على أنهما سببانِ عاديانِ كسائر الأسبابِ العاديةِ المخلوقةِ للهِ عزّ وجلّ ؟
... أما الشرْكُ فهو أن تطلُبَ مِن غير اللهِ على أنه إلهٌ مع اللهِ يُعطي ويمنَع بغير إذنِه, ولا يُتصوَّر ذلك أنْ يكونَ مِن أحدِ المؤمنينَ , ولا بأسَ على أحدٍ طلَب عن أحدٍ على أنه يفعَل شيئا إلا بإذن الله , ولا يَتصرَّف إلا بقدرته وإذنه وإرادته , لا حوْلَ ولا قوةَ إلا بالله
... فأي مانعٍ مِن طلبِ شيءٍ أعْطاه اللهُ لهم , وإنما الممنوعُ هو طلَبُ الشفاعةِ مِن الأصْنامِ ألتي لا تملِك شيئا
"Şeyx Yusuf Əd Dəcəviyə, bir Nəbidən və ya vəlidən onların Allahın yaratdığı digər adi səbəblər kimi bir adi səbəb olduqları inancı üzrə yardım istəmək (bunun şirk olub olmaması) haqqında sual verildi.
Cavabında dedi: ... Şirk, Allahdan başqasından onun Allahla yanaşı bir ilah olduğuna, Allahın izni olmadan nəyisə verib, nəyəsə mane olacağına inanaraq istəməndir.
Belə bir şey isə heç bir mömin haqqında təsəvvür olunmaz.
Bir kimsədən nəsə istəyən şəxs, istənən kimsənin ancaq Allahın izni çərçivəsində nəsə etdiyi və ancaq Onun qüdrəti, izni və iradəsi çərçivəsində tasarruf etməsi inancı üzrədirsə bunda onun üçün bir bəis yoxdur.
Allahdan başqa güc və qüvvət sahibi yoxdur.
... Allahın onlara verdiyi bir şeyi (şəfaəti) onlardan istəməyə əngəl olan nədir?
Qadağan edilən sadəcə heç bir şeyə sahib olmayan bütlərdən şəfaət istəməkdir."
Qaynaq: Əhməd bin Əl Bəşir Əş Şinqiti: Mufidul İbəd: 621-622
Əbu Dabi: 1999
